acqua vitae! 

Damıtılmış alkol için Latince terimin İskoç Galce çevirisi olan acqua vitae veya yaşam suyu; Viski..

Öncelikle yazımında 'e' olup olmaması önemli değil. Amerika Birleşik Devletleri ve İrlanda'da genellikle “whiskey”, İskoçya ve Kanada'da  “whisky” olarak yazılır.

İskoçya'da Uisge Beatha olarak adlandırılan viski, zamanla uisge olarak kısaltıldı ve bugün kullandığımız “viski” kelimesine dönüştü.

Damıtma teknikleri, keşişler tarafından 1100 ile 1300 yılları arasında İrlanda ve İskoçya'ya getirildi. Damıtılmış alkollü içeceklerin üretimi 15. yüzyılın sonlarına kadar eczacılar ve manastırlarla sınırlıydı. Viski, yasak sırasında yasal ilaç olarak satılabiliyordu. Bu özel Four Roses burbon şişesi, 1924'te bir hastaya reçete edildi. Viski, İrlandalı ve İskoç göçmenlerle Kuzey Amerika'ya gitti ve tüm dünyaya yayıldı.

Tarihte en eski damıtma teknikleri Babilliler, Yunanlılardan başladı ancak bunlar alkol damıtma teknolojisine ait değildi. Alkolün şaraptan damıtılması İtalya'da 13.yüzyıla dayanıyor. (MS 1000-1200)Viskinin kökeni, damıtmanın keşişlerin Avrupa'dan İskoçya ve İrlanda'ya gelmesiyle başladı.

*Damıtma tekniği 10. yüzyılda Araplar'ın hayvan idrarından amonyak eldesi çalışmaları ile başlar. Avrupa'lı keşişler İspanya'da kurulan tek müslüman ülke olan Endülüs'e yaptıkları ziyaretler esnasında bu tekniği öğrenip ilk olarak şaraba uygulayarak brendi türlerini ürettiler, viski ve votka gibi türler daha sonra gelişmiştir (Emre Koç).

1608 yılında dünyanın en eski lisanslı viski damıtma tesisine ilk ruhsatı verildi ve İrlanda'daki Old Bushmills Distillery üretime başlandı.

1725 İngiliz Malt Vergisi, viski üretimini ciddi şekilde tehdit etti ve İskoç içki fabrikalarının çoğunun yeraltına inmesine ve geceleri üretime başlamasına neden oldu ve viskiye “kaçak içki / moonshine '' lakabı verildi.

Süreç daha sonra İrlandalı ve İskoç göçmenlerle ABD'ye gitti ve burada viski güney eyaletlerinin çoğunda popüler hale geldi. Viski, Amerikan Devrimi sırasında para birimi olarak bile kullanılıyordu. George Washington'un kendisi bile bir viski damıtıcısı olarak 1799'da Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en büyük viski üreticilerinden biri haline geldi.

Devrim savaşından sonra, yeni kurulan Amerikan hükümeti savaş borçlarının bir kısmını geri ödemeye yardımcı olmak için bir viski vergisi aldı 18. yüzyılda yaygın olarak bilinen Viski İsyanı'na yol açtı.

Bourbon

Adını Virginia Bourbon'dan almakta.18. yüzyıl sonlarında Pensilvanya eyaletinde viskinin yüksek vergiye tabii olmasıyla üreticilerin çoğu Bourbon Virginia'ya yerleşti ve Bourbon başladı..Kentucky'de yeni kömürleşmiş meşe fıçılarda % 80'den fazla alkolle, en az %51 mısırdan üretilir.

Tennessee

Tennessee viskilerinin de Bourbonlar gibi Amerika’da üretilmesi gerek fakat bu üretimin Tennessee eyaletinde olması gerekiyor.. En önemli ayrım viskiyi yumuşatan kömür filtrasyonu (Lincoln County Process ya da Charcoal Mellowing) uygulanır.

Çavdar(Rye) Viskisi

En az %51 çavdar, Bourbondan daha baharatlı ve daha keskin hissi ile en az iki yıllık kömürleşmiş meşe fıçılar ile üretilir.

Scotch Whiskey

%100 İskoçya'da üretilmedikçe Scotch diyemezsiniz. Meşe fıçılarda en az üç yıl yıllandırılmalı ve %40 ile %94,8 arasında bir ABV'ye sahip olmalılar. Ayrıca dumanlı tat maltlı arpanın turba ateşleri üzerinde kurutulmasından gelmekte.

''Viski bardağını tanır..''

1) Tumbler

Günlük kullanım için en uygun viski bardaklarından biridir. Dezavantaj olarak ağız kısmının geniş oluşu aromaları muhafaza edememesi ve bir sap kısmı bulunmadığı için viskiyi zaman geçtikçe ısıtmamıza neden olması.

2) Copita

Üst kısmının biraz daha geniş olması aromaları muhafaza ederken, aynı zamanda belli bir ölçüde havalanmasına da izin verir.

3) Glencairn

Giderek daralan ağız kısmı sayesinde viskinin aromalarını başarılı bir şekilde muhafaza eder. Tadım yapmak için oldukça ideal bir bardak olduğu söylenir.

4) Riedel

Burun yerine daha çok damağa odaklanır, genişleyen ağzı ile aromaları damağa en uygun şekilde yayar.

5) Snifter

Geniş haznesi viskinin havalanmasına ve aromaların salınmasına yardımcı olur..

Viskinize buz atıp atmamak ise sanırım size kalıyor..:)

Yazılarını yakından takip ettiğim ve bu sektörde harika paylaşımlarda bulunan Emre Koç'un birkaç bağlantısını paylaşmak isterim..

Viski'nin Doğuşu ve Yükselişi, Viski Nasıl İçilir?

Kaynaklar: 1,2,3, 4