Ulus devletlerin tebasını kendisine bağladığı bir takım araçları var. Vatandaşlık, ülke içinde tanınıp muhatap alınmasını ve hizmet alıp vermesini sağlayan bir araçtır. Pasaport hizmeti ise dış dünya ile ilişki kurmanın tek yolu olan ikinci araçtır. İtibari paralar ise devletin tebasını kendisine bağladığı en önemli aracıdır. İtibari paralar olmasa ticaret yapılamaz. Bu sebeple bir ulus devletin güç devşirdiği en büyük aracı itibari paralardır.

Bir kişi, istisna da olsa, kimlik ve pasaportsuz yaşayabilir. Yurtdışına yasadışı yollara başvurarak da çıkabilir. Fakat mesele para olunca durum biraz değişir. En azından şimdiye kadar böyleydi.

İtibari paralar olmasa sermaye birikimi yapılamazdı. Günümüz dünyasındaki çeşitlenmiş hayat normları sebebiyle kimse tek başına hayatını sürdürmek için kendisine yetemez. Kişi, diğerinin uzmanlık alanına hayatiyet derecesinde bağlıdır. Dağda sadece çobanlık yapan biri bile olsa parayla satın alması gereken yığınla şeyi olur.

Diyelim ki en ilkel yaşama biçimi tercih edildi ve ayakkabı bile almaya direnildi. O zaman ürettiği, yani hayvancılıktan elde ettiği ürünleri değerlendirirken itibari paraya ihtiyaç duyar. Yani malını satarken para kullanmaya mecburdur.

Fakat son yıllarda ulus devlet ile kimlik bağı iyice zayıfladı. Gelişen teknolojinin getirdiği kitle iletişim araçları ile insanlar yeni hayaller kurup refah düzeyi daha yüksek ülkelerde yeni hayatlara ulaşmaya çalışıyor. Pasaportunda kimlik gibi eski bağlayıcılığı kalmadı. Tebaanın ulus devlet ile olan iki sıkı sıkıya bağlı olduğu bağı iyice gevşedi.

Teba ile ulus devlet arasındaki bağlar bu hızla gevşemeye devam ederse ulus devletler eskisi gibi muktedir kalamaz.

Ulus devletin tebayı kendisine bağladığı en önemli aracı olan itibari paralar ise merkeziyetsiz kripto paralar ile sarsılmaya başlandı. Yakın gelecekte mal ve hizmet alışverişinde ödeme aracı olarak kullanılacak olması, ulus devletlerin basarak güç devşirdiği itibari paraların anlamsız birer kağıda dönüşmesi demek.

Ulus devletlerin üstünde durduğu üçlü saç ayağı; kimlik, pasaport ve itibari para üstündeki hakimiyetlerini artan oranlarda her gün yeniden kaybetmesi, yakın gelecekte ulus devletin varlığını sorgulamaya sebep olacaktır. 

Yine çok uzak olmayan bir gelecekte dünya vatandaşı olmuş, ulus devlet aidiyeti hissetmeyen, ödeme aracı olarak da merkeziyetsiz kripto paraları hem kullanıp hem de onlardan kazanç sağlayan insanlar, ulus devletin varlığını sürdürürken ihtiyaç duyduğu harcamaların finansörü olmaktan rahatsızlık duyarak ittifakla ulus devletlerin sonunu getirip tek dünya devletine giden yolun kapılarını sonuna kadar açacaktır.

Yani kripto paralar sanıldığı kadar önemsiz değildir. Dünya tarihi dijital çağda yeni, çok büyük bir yapıcı yıkım yaşayacaktır.