ABD'nin teknoloji devleri Facebook, Amazon, Google ve Apple'ın yöneticileri, haksız rekabet suçlamaları nedeniyle Kongre'ye ifade verdi.

ABD merkezli teknoloji devleri Amazon, Google, Facebook ve Apple'ın CEO'ları 29 Temmuz Çarşamba günü endüstri içindeki tekelleşme iddiaları ve pazar uygulamaları hakkında Kongre'de ifade verdi. Jeff Bezos, Mark Zuckerberg, Sundar Pichai ve Tim Cook, Temsilciler Meclisi Adalet Komitesi rekabet alt kurulu tarafından düzenlenen oturuma video konferans yoluyla katıldı. 4 büyük şirketin üst yöneticisi, geçen seneden beri şirketlerinin pazar hakimiyetine yönelik devam eden soruşturma kapsamında komite üyelerinin sorularını 6 saat süren oturumda yanıtladı. 

Bu 6 saatten bize kalan en dikkat çekici konuları ve soruları bu yazıda Peter Thiel'in From 0 to 1 kitabı çerçevesinde aktaracağım.

Alman-Amerikalı milyarder girişimci ve online ödeme platformu PayPal’ın kurucusu Peter Thiel ‘0’dan 1’e’ kitabında rekabetin ideolojisini anlattığı bölümde insanların neden rekabet ettiğini sorguluyor ve aslında rekabetin bize öğretilenin aksine yıkıcı ve kaçınılması gereken bir güç olduğunu vurguluyor. Thiel’ın kitabında değindiği ve benim de Kongre’de CEO’ların konuşmalarını dinlerken de dikkatimi çeken konu ise büyük ve piyasada tekel olarak anılmasa da fiili olarak tekel olarak ilerleyen şirketlerin her zaman için tehlike arz etmeyen küçük şirketleri rakip firma olarak gösterdikleri gerçeğiydi. 

Tekeller genellikle çok fazla rakipleri olduklarını söylerler. Örneğin, Google yıllık raporunda  arama motoru alanında Yahoo ile,  medya alanında Facebook ile ve teknoloji alanında Apple ile rekabet içinde olduğunu belirtmiştir. Ancak piyasa değerlerine göre belirtilen alanlarda Google'ın pazarda güçlü sayılabilecek ve Google ile yarışabilecek bir rakibi yoktur. Bu durumda Google’ın bir tekel olduğunu söyleyebiliriz. Tekellerin rakiplerle dolu bir sektörde mücadele ettiklerini her fırsatta dile getirmelerinin bir diğer önemli sebebi ise  Kongre’de olduğu gibi hükümetin düzenlemelerine maruz kalmamak, herhangi bir kısıtlamayla karşılamamak istemeleridir.

Kongre'den geriye kalan somut bir örnek ise Amazon CEO’su Jeff Bezos şirketin küçülmesini önerenlere savunmasında sıklıkla Walmart’ın kendilerinden iki kat büyük olduğunu hatırlattı. Bezos, devasa ve rekabetçi küresel perakende pazarında Amazon'un durumuna değinerek, şirketin ABD perakende pazarındaki payının yüzde 4'ten az yer tuttuğunu ifade etti. Aynı zamanda Bezos soruları cevaplarken dünyanın büyük şirketlere ihtiyacı olduğunun sıklıkla altını çizdi

Kongre karşısında ifade vermesine alışık olduğumuz yüz, Facebook'un kurucusu Mark Zuckerberg ise şirketine yöneltilen, nefret söylemleri paylaşımlarının uygun bir şekilde denetlenememesi, kullanıcıların gizliliğinin ihlali ve haksız rekabet oluşturma eleştirilerine ilişkin görüşlerini aktardı.Zuckerberg, acil bir tehlike ve zarar teşkil etmedikçe Facebook'un mümkün olduğu ölçüde ifade özgürlüğünü savunduğunu belirterek şirket olarak Amerikan ekonomisinin üstüne kurulduğu demokrasi, rekabet, katılımcılık ve ifade özgürlüğü değerlerine inandıklarının altını çizdi.İnsanların teknoloji şirketlerinin büyüklüğü ve gücü konusunda duyduğu endişeleri anladığını savundu. Şirketlerin zararlı içerik, gizlilik ve seçim bütünlüğü gibi önemli konularda sadece kendi başlarına karar vermemeleri gerektiğine inandığını belirtti. Bu yüzden de hükümet ve düzenleyicilerin bu alanda daha aktif bir rol alması ve internet için güncellenmiş kurallar belirlenmesi çağrısında bulunarak konuşmasını sonlandırdı.

Mark Zuckerberg yersiz rekabetle, rakip firmaları satın alarak önündeki engelleri kaldırmak ya da onları taklit ederek mücadele edemeyecekleri noktaya getirip batırma suçlamarına Kongre önünde ifade vermesinin üzerinden henüz 1 hafta geçmeden Instagram’ın yeni özelliği Reels’i kullanıcıların kullanımına arz etti. Reels için 15 saniyelik kısa ve müzikli video içeriğiyle ABD’deki kısıtlanma iddialarıyla ve kullanıcı sayısının yoğun artışıyla son zamanda adından sıkça söz ettiren TikTok uygulamasının kopyası diyebiliriz. 

Mark Zuckerberg’ün 2012 yılında Kevin Systrom ve Mike Krieger’in kurduğu, günümüzde 1 milyar kullanıcıyı aşan popüler uygulama Instagram’ı nasıl satın aldığının hikayesini de bu linkten okuyabilirsiniz.

Google'ın CEO'su Sundar Pichai son 10 yılda internet reklam fiyatlarının Twitter, Instagram, Pinterest ve diğer rakiplerle reklam rekabetinin, son 10 yılda internet reklam maliyetlerinin yüzde 40 düşürdüğüne ve bu tasarrufların tüketicilere daha düşük fiyat olarak yansıdığına dikkatleri çekti.

Kurucusu Steve Jobs'un aksine lüksten kaçınmasıyla ve tüm CEO'lar arasında en düşük net gelire sahip olmasıyla bilinen Apple CEO'su Tim Cook ise Apple'ın baskıcı bir pazar payına sahip olmadığını belirterek pazardaki rakiplerini devre dışı bıraktığı ve tüketicilere yüksek fiyatlar uyguladığı yönündeki ithamları da reddetti.

Kongre üyelerinin zorucu soruları karşısında Sundar Pichai 13, Mark Zuckerberg 7, Tim Cook ve Jeff Bezos ise 3'er kez soruları cevapsız bırakıp, konuya geri döneceklerini ve daha sonra cevaplayacaklarını belirten açıklamalarda bulundular.