Mitoloji, günlük hayatımızın içinden tutun da edebiyat, sanat ve müzikte birçok kez karşılaştığımız ve geçmişten günümüze gelen muhteşem esin kaynaklarından biridir.  Mitolojinin etkisinden ve gücünden her alanın faydalandığı bir gerçek. Peki, mitolojiden ilham alınarak oluşturulmuş opera eserlerinin kaç tanesini biliyorsunuz? İşte dinlerken sizi zaman zaman keyiflendirecek, bazen de hüzünlendirecek mitolojik hikayelere kulak verebileceğiniz eserlerden birkaçı!

Cladia Monteverdi (L'Orfeo, 1607)

Orpheus'un öyküsünü bilirsiniz, eşsiz bir müzisyendir. Orpheus eline lirini aldığı anda herkes ona dikkat kesilir ve hayran kalır. Aynı zamanda Orpheus ve Euridice'yi aşk hikayesiyle de tanırız. Orpheus, yeraltına gittiğinde Euridice'ye tekrar kavuşmak amacıyla büyük çabalar gösterir ve büyük bir özlem içinde lirini çalarak muhteşem müzikler yaratır. Birazdan bu hikayeden detaylıca bahsedeceğiz. Gelin, şimdilik Orpheus'un öyküsüne kulak kesilelim!

Henry Purcellin- Dido ve Aeneas 

Henry Purcellin Dido ve Aeneas (c 1689) isimli yapıtinda Roma'nın babası ile Kartaca kraliçesi arasındaki talihsiz aşk anlatılmaktadır. Bu anlatılan hikayenin kaynağı ise Truva'ya kadar dayanır. Troya'dan sağ kurtulanlar, yeni yurtlar kurmak amacıyla Aeneas önderliğinde yolculuğa çıkarlar. Fakat uzun bir yoldan sonra Juno'nun gazabına uğrayarak İtalya'ya gitmek isterken Libya'ya ulaşırlar. Kraliçe Dido, burada Aeneas'a aşık olur. Ve sonrasında olanlar olur...  Aeneas'a kentlerini burada kurmalarını söyler. Aeneas da hazırlıklara başlar başlamasına ama Zeus'un İtalya'da kent kurma emri vardır. Dido'nun kendisine çok bağlandığını bilen Aeneas ondan saklayarak gizli bir şekilde gemilerini hazırlatıp yola çıkar. Gizlice hazırlıklara başladığını öğrenen Dido çok sinirlenir ve saldırı emri verir. Fakat Aeneas ve Truvalılar artık çoktan gitmişlerdir... Ve sonrasında bazı kaynaklara göre, Dido kendini öldürür. Biz ise bu talihsiz aşk hikayesini sanat eserlerinde hala anmaya devam ediyoruz...

 

Richard Strauss- Elektra

Uzun senfonik şiirleri ve operaları ile ünlü olan Richard Strauss'un Elektra (1090) yapıtı da, Truva Savaşı'ndan sonraki olayları işleyen diğer operalar arasında yerini alır. Ayrıca Alman besteci Richard Strauss  birçok operasında klasik kaynaklardan yararlandı. Elektra'nın yanı sıra Ariadne auf Naxos (1912). Die aegyptische Helena (1927), Daphne (1938) ve Die Liebe der Danae (1940) isimli yapıtları besteledi.

 

Christoph Willibald Gluck (Orfeo ed Euridice, 1762)

Ve son olarak, Christoph Willibald Gluck (Orfeo ed Euridice, 1762) yapıtı ise Orfeo ve Eurydice aşkını anlatır. Bu hikayeye göre, birbirlerine büyük bir aşk besleyen bu çift, maalesef Eurydice'nin ölümü ile ayrı kalır. Orfeo ise Euridice'nin yokluğuna dayanamayarak yer altı dünyasına girmeye karar verir ve lirini çalmaya başlar. Orfeo'nun eşsiz bir müzisyen olduğundan bahsetmiştik. Ölü ruhları Stiks Nehri'nden geçirirken para isteyen kayık kaptanı bile Orfeo'dan o kadar etkilenir ki, Orfeo'yu karşıya ücretsiz bir şekilde geçirir. Hadesin karşısında geçtiğinde Euridice'yi tek bir şartla görebileceğini söyler: Orpheus Hades' ten ayrılırken Euridice ardından gelecek, yeryüzüne çıkana dek eşine dönüp bakmayacaktır. Orpheus yeryüzüne doğru yürüdükçe içindeki şüphe onu sarar ve daha fazla dayanamayıp eşine dönüp bakar. Ve birçok sanat eserine konu olan bu aşk, bize geçmişe yolculuk yaşatır.

Hector Berlioz/Les Troyans (1858)

Truva'nın öyküsü de mitolojide büyük bir önem taşır ve besteciler arasında çok popüler olmuştur. Hector Berlioz'un Les Troyans (1858) yapıtı Aeneas'ı temel alan beş perdelik operalardan birisidir.

 

Kaynaklar: Sears, K. (2014). Mythology 101: From Gods and Goddesses to Monsters and Mortals, Your Guide to Ancient Mythology (Adams 101). Adams Media.

TED-Ed. (2018, January 11). The tragic myth of Orpheus and Eurydice - Brendan Pelsue. YouTube. 

Wikipedia contributors. (2008, October 2). Dido (Kartaca Kraliçesi). Vikipedi.