Çekinmeyin biz bizeyiz: Bu mu Sanat?

 

Sizce sanat nedir? Bir duygunun, tasarımın, güzelliğin dışavurumunda, anlatımında kullanılan yöntemlerin tümü ve bu yöntemlerle ortaya çıkan üstün yaratıcılıktan bahsetmiyorum. Sahiden, sizce sanat nedir?

''Kaç kızım kaç''

 

Ne olursa olsun hepimiz için sanat bir şeyi temsil etmektedir. Bu bir duyguyu da yansıtabilir, bir fikri ve bir mesajı da. Hatta sanat ya sanat için yahut biz ölümlüler için bile olabilir. Yine de sanat, kendini belli eder ve her zaman sanattır. Anladınız işte… Fakat bunlara rağmen yeri geliyor, öylesine anlamını sorguladığımız eserler gün yüzüne çıkıyor ki insan gerçekten hayret ediyor.

 

Rivayet şudur ki efenim, Roger Hiorns adında İngiliz bir abimiz, heykeltıraşlıkla adını piyasa duyuruyor. Hatta kendisi bir dönem o kadar başarı elde edip tanınıyor ki eserlerinden bir tanesi İzlandalı bir şarkıcı olan Bjork için Crystalline şarkısına ilham kaynağı oluyor. Tüm bunların sonunda kendini belirli alanlarda kanıtlamış olsa da anlaşılan o ki sanatçımız Roger’ı bilindik ya da gerçeküstü sanat disiplinleri kesmiyor ve kendisi uçak gömmek istiyor. Evet! Yanlış duymadınız, bildiğiniz uçak… Bu sırada 

‘’Göklerde süzülmesi için üretilen bir uçak toprağın altına neden gömülür ki?’’ diye tezatla harmanlanmış bir soruyu da tokat gibi yüzümüze çarpıyor sevgili Roger.

 

İlk olarak bu performans sanatını(?) 2016 yılında İngiltere’de yeri tam bilinmeyen bir tepeye, Dominie T1 marka bir küçük yolcu uçağını gömerek icra ediyor. Uçak dediysek de tabii dönemi için eski sayılacak, maliyetleri düşük, 3-5 metrelik şuncacık bir çukura sığacak cinsten. Fakat Roger abimiz ikinci performansında öyle bir uçak gömüyor ki, yüzlerce kişi ‘’Bu mu sanat?’’ diye sorgulamadan, bir Sovyet mühendisliği harikası olan Mig-21 savaş uçağını dünya gözü ile görmeye geliyor - ki ben bu kalabalığın orada bulunma nedenini başka hiçbir şeye bağlayamıyorum.  

 

 

İkinci ‘’sanat’’ eseri için Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag’da, bir laboratuvarın bahçesine kazdırdığı çukura dünyanın en ikonik, müzelerde çok değerli bir koleksiyon niteliği taşıyan, döneminde Batı Bloğu ülkelerinin karşısına votka ve öfke karışımı ile çıkmış bir canavar olan Mig-21’i gömüyor.  Parayı ve kaynağı tam nerden buluyor bilmiyorum fakat Prag’da bulunan bir sanat galerisinin Roger abimize iyi bir destek verdiğini söyleyebiliriz. 

 

 

Evet olaylar tam olarak bundan ibaret. Ortada 2 gömülen uçak var ve sanata dair hiçbir kanıt yok. Roger Hiorns yeryüzünde gelmiş geçmiş en başarılı katil olarak, hala İngiltere’nin bir yerlerinde elini kolunu sallaya sallaya geziyordur diye düşünüyorum.

 

''Uçağa fatiha okuyan Praglılar... 

+Merhumu nasıl bilirdiniz?

-Hızlı.''

Ya da sanırım sanatçı yüzyılların geyiğini bizlere satmak istemiş ki böylesine alakasız bir ‘’sanat eseri’’ ortaya çıkarmış. Roger abimiz bize sorgulamayı, bu mu sanat yahu demeyi, ruhumuza her şeyin de hoş gelmeyeceğini anlatmak istemiş. Bu kadar zor yoldan sorgulamaya gerek kalmadan ben sizlere sorayım:

Sizce bu mu sanat?

Vesselam…

 

Fahir Yağız Uyar