17. yy İstanbul'unda Avedis isimli Ermeni bir kimyacı/simyacı yaşamaktadır. Avedis usta çeşitli metal alaşımlar üzerine çalışarak saray ve ordunun ihtiyaç duyduğu ürünleri ve özellikle de mehteranın kullandığı zilleri üretmektedir. 1623 yılında padişahtan aldığı izin ile Avedis usta, Samatya'da bir atölye açıp çalışmalarını burada sürdürmüştür. Simyacıların antik tutkusunun peşinde koşmakta olan Avedis usta, altın üretmeye çalışırken bir alaşım geliştirir. Geliştirmiş olduğu bu alaşım, ziller için bir devrim niteliğinde olmuş; muhteşem bir tınıyla birlikte zillerin dayanıklılığı da önceki ürünlere göre oldukça artmıştır. Bu formül ile üretilen ziller mehteranda, klise çanlarında ve harem kadınlarının parmaklarında çınladıkça çınlamıştır. Bunun üzerine padişah II. Osman, Avedis'i yanına çağırmış, Avedis'e seksen altın ve bir aile ismi vermiştir. O aile ismi "zilciyan" yani "zilcioğlu" olacaktır.

İşte zilciyan ismiyle yüzyıllarca devam eden bu aile şirketi, bugün birçok davulcu tarafından dünyanın en kaliteli zil üreticisi olarak gösterilen "Zildjian" markasına dönüşmüştür. Marka halen Avedis ustanın altın üretmeye çalışırken yanlışlıkla geliştirmiş olduğu "gizli formül" ile üretim yapmaktadır. Dünya üzerinde bu formülü bilen çok az insan olduğu söylenmektedir.

Zildjian ailesi 20. yy'da yurt dışında da faaliyete başlamış, 1929 yılında ise Amerika'daki şirket merkezini kurmuşlardır. Aynı dönemlerde Zildjian ailesinin son üyelerinden Mikhail Zildjian, şirketten bağımsız olarak İstanbul'da zil üretimine devam etmektedir. 1978 yılında Mikhail ustanın ölümü ile Türkiye'de zil üretiminin biteceği düşünülse de böyle olmamıştır. Mikhail ustanın iki çırağı, Agop Tomurcuk ve Mehmet Tamdeğer; aynı gelenek ve aynı formüllerle zil zanaatını Türkiye sınırları içerisinde devam ettirmişlerdir. Günümüzdeki İstanbul Agop ve İstanbul Mehmet zilleri böyle doğmuş ve tüm dünyadaki usta bateristlerin setlerinde yer almışlardır. İstanbul markalarının halen el yapımı olarak üretilen zil modelleri mevcuttur.

Kaynakça: https://zildjian.com/brand-journeys , https://istanbulcymbals.com , http://www.istanbulmehmet.com