Genetiği değiştirilmiş organizmalar yani kısaca GDO, organizmaların verimini ve dayanıklılığını arttırmak amacıyla gen değişimi yapılmış ürünlerdir. Genetik mühendisliği teknolojisi yöntemleri kullanılarak yapılan bu işlemle gıdaların uzun süreli dayanıklılığını sağlamak amaçlanmaktadır. Bu durum her ne kadar faydalı amaçlar gütse de ortaya çıkardığı sorunlar nedeniyle olumsuz etkileri de göz ardı edilmemelidir.

GDO’lu Ürünler Nasıl Üretilir?
Genetiği değiştirilmiş ürünler oluşturulması laboratuvar ortamında gerçekleşmektedir. Bu ortamda bir ürüne veya canlıya verimini arttırması, yeni özellikler kazanması için bir başka ürün veya canlıdan sağlıklı genler transfer edilmektedir. Eğer aktarılan gen kendi türünden farklı olan bir türe aitse ortaya çıkan yeni özellikteki canlıya transgenik organizma denmektedir. Ürünlerin genetiğinin değiştirilmesi bitkilerde gerçekleştiğinde henüz bitkiler büyümeden tohum aşamasındayken gerçekleşmektedir. Böylelikle yeni ve daha sağlıklı özelliklere sahip ürünler daha erkenden oluşturulmakta ve hasat edilecek ürünlerin verimli olmasına zemin hazırlanmaktadır. 

 

Neden GDO’lu Ürünlere İhtiyaç Duyulmuştur?
Toplumların üretim toplumundan tüketim toplumuna evrilmesi besinlere olan ihtiyacın da gün geçtikçe artmasına neden olmuştur. İnsanların taleplerine yönelik besin arzının yetersiz kalması, ürünlerin verimsiz olduğundan kısa sürede ihtiyaç karşılama özelliğini yitirmesi gibi nedenler ürünlerin daha uzun süreli stoklanabilmesi amacıyla GDO’lu ürünlerin üretilmesi gereksinimini ortaya çıkarmıştır. Aynı zamanda modern insanın yiyeceklerinde kalite arayışı, daha sağlıklı ve uzun ömürlü besinleri tercih etmesi ürünlerin genetiğinin daha iyi genlerle değiştirilmesini gerektirmiştir.

GDO’lu Ürünlerin Sağladığı Faydalar Nelerdir?
Genetiği değiştirilmiş ürünler gerek tüketicilere gerekse de üreticilere çeşitli avantajlar sağlamaktadır. GDO’lu ürünlerin sağladığı faydalar nelerdir sorusuna verilebilecek cevaplar şunlardır:

•  Zayıf genlerin sağlıklı genlerle değiştirilmesi sayesinde ürün kalitesi, dayanıklılığı ve verimi artmaktadır.
• Ürüne uygun nitelikte istenilen iyi genlerin aktarımı sağlanmak suretiyle arzu edilen özellikte ürünler meydana gelmektedir.
• Tüketim ihtiyacını karşılayabilmek maksadıyla arz- talep dengesi sağlanmaktadır.
• Gen değişimi sayesinde ekonomik bir şekilde fazla miktarda ilaçların üretilmesini sağlamaktadır.
• Sebze ve meyvelerin dayanıklılığı arttığından fazla olan gübre ve ilaç ihtiyacı azalmıştır.
• Böcek istilasına dayanıklı genler aktarılması sayesinde böcek ilaçlamasına duyulan gereksinim azalmıştır.
• Ürünlerde eksik olan besin değerlerine takviye yapılabildiğinden gerekli olan besin değeri ihtiyacı karşılanabilmektedir.(Örneğin A vitamini eksikliğine karşı pirinçlere A vitamini takviyesi sonucu üretilmiş altın pirinç.)

 

GDO’lu Ürünlerin Ortaya Çıkardığı Zararlar Nelerdir?
GDO’lu ürünlerin yukarıda da belirttiğimiz üzere birçok faydası bulunmaktadır. Ancak laboratuvar ortamında ürünlerin değiştirilmesi yöntemiyle üretilen ürünler bazı açılardan tehlike de yaratmaktadır. Bu tehlikelerin başında ekolojik dengenin bozulması gelmektedir. Bunun yanı sıra GDO’lu ürünlerin ortaya çıkardığı zararlardan bilinenler şunlardır:

• Gen değişimi nedeni ile ürünlerde alerjik ve kanserojen etkide artış olması
• Yeni üretilen genetiği değiştirilmiş ürünlerin antibiyotik ilaçlara karşı direnç oluşturması
• Ekosistemdeki süregelen dengenin ve besin zincirinin bozulmasına neden olması
• İnsan ve birçok hayvan türünde kanser yapıcı etkiye neden olması
• Sonradan gen değiştirme suretiyle ürünler meydana getirildiğinden insan sağlığı açısından tehlike arz etmesi

Bu sayılanlar GDO’lu ürünlerin araştırmalar neticesinde ortaya konulmuş zararlı sonuçlarıdır. Bu olumsuz etkileri dışında GDO’lu ürünler hakkında bilimsel araştırmalar devam ettiğinden henüz ortaya konmamış potansiyel zararlar da mevcuttur. Sizlere önerimiz olası tehlikelerle karşı karşıya kalmamak için zaruri ihtiyaç olmadıkça doğal besinlerle beslenmeniz yönünde olacaktır.

Ürünlerin GDO’lu Olduğu Nasıl Anlaşılır?
GDO’lu ürünlerin doğal ürünlerden farkını ortaya koyan çeşitli yönleri vardır. Ürünü dikkatle incelediğinizde sizlerin de fark edeceği bu farklılıklar ile ürünlerin kalıtsal yapısının değiştirilip değiştirilmediğini kolaylıkla anlayabilirsiniz. Alacağınız ürünlerin GDO’lu olduğunu şu hususlara dikkat ederek anlayabilirsiniz:

GDO’lu ürünler oldukça ışıltılı ve parlak bir görünüme sahiptir.
Doğal ürünlerde genellikle kurt deliği gibi izler mevcutken GDO’lu ürünlerde genellikle bu türden izlere rastlanmaz
Boyutları doğal ürünlerden daha büyük ve iridir
Uzun süre boyunca sıcakta veya soğukta bulunsa bile yıpranma olmaz
Uzun süre saklanması ve stoklanabilmesi için doğal ürünlere göre daha dayanıklı ve daha serttir
GDO’lu ürünlerin en belirgin özelliği ise uygun mevsim koşulları olmasa bile bu ürünlerin satışa sunulabilmesidir. 
Bu özelliklere sahip çoğu ürünün genetiğinin değiştirilmiş olduğunu söylememiz mümkündür. Alışverişlerinizde doğal ürün veya genetiği değiştirilmiş ürünleri almak sizin tercihinizdedir. Ancak olası zararları nedeniyle doğal ürünlerin tercih edilmesi her zaman daha güvenilir olacaktır.