Mitoloji Nedir?

İlkel insanın doğa olayları karşısındaki davranış biçimlerinin ve yorumlarının ürünleridir mitoloji. Yunancada ‘’mythologia’’, ‘’masalsı olayların incelenmesi’’ yani kısaca ‘’ efsane bilim’’ anlamına gelir.

Her ulusun efsaneleri vardır ama ‘’mitoloji’’ deyince daha çok Yunan efsaneleri geliyor akla. Nedeni, bu efsanelerin aynı zamanda bir inanç sistemi oluşturmaları, ozanların, sanatçıların ve düşünce adamlarının bunlara sürekli katkıda bulunmalarıdır. Temel kaynaksa, Doğu’da ve Anadolu’da kurulan uygarlıklardır. 

Yunan mitolojisi, Olympos Dağı’nı mekan tutmuş olan ölümsüzlerin öyküsüdür öncellikle. Doğuşları, evreni paylaşmaları, aşkları, kıskançlıkları, kavgaları ve entrikalarıyla ‘’Tanrıların Öyküsü’’dür.

Mitoloji yalnızca ölümsüzlerin öykülerinden oluşmuyor elbette. Perilerin, hayvanların, tuhaf yaratıkların, kahramanların, kralların ve sıradan insanların başlarından geçenler de en az bir o kadar, hatta daha da fazla yer tutuyor mitolojide. Öyle de olsa, ‘’Tanrıların Öyküsü’’dür mitoloji yine de. Neden derseniz, tanrıların işe karışmadığı hiçbir ölümlü öyküsü neredeyse yoktur da ondan. Bu nedenle, dolaylı da olsa, ölümlülerin öyküleri de dönüp dolaşıp ‘’Tanrıların Öyküsü’’ oluverir.

Örnek vermek gerekirse, işte ‘’ Troia savaşı’’ görünüşte ölümlüler arasında geçer bu savaş ama Olympos sakinleri de neredeyse tam kadro girerler işin içine; bir bölümü Yunanlıları, bir bölümü de Troia’lıları desteklemek üzere.

Mitoloji, Batı sanat ve düşüncesinin her alanında ortaya çıkar. Resimde, heykelde, müzikte, tiyatroda, operada, şiirde, romanda.. Bu demektir ki mitolojiyi bilmezsek bu yapıtları gereğince kavrayamayız ve değerlendiremeyiz. Öyleyse, efsane deyip geçmemeli mitolojiye; Batı kültürünün temeli diye bakmalı. Doğrusu da budur zaten.