Yukarıda gördüğünüz fotoğraf, hepimizin aşina olacağı bir fotoğraf. Çekilen fotoğraf 1968 Olimpatları 200 metre yarışının ödül töreninden. Time dergisinin dünyaya ilham veren 100 fotoğrafından biri olarak seçilen yukarıdaki fotoğraf, eşitlik ve adalet için kaldırılmış bir gücü temsil ediyor. 1968 Olimpiyatlarında Tommy Smith ve John Carlos 200 metre yarışı sonrası ödül töreninde dünyaya, Siyahilerin de dünyada var olduğunu ve eşit haklara sahip olması gerektiğini kanıtladı. Kaldırılan yumruk tüm ezilmişliklere, tüm yıpratmalara karşı bir simgeydi. Olayın olduğu sürece giden yolu inceleyelim. 1968 yılı Amerikasında insanlar arasında karışıklık vardı, siyah ve beyaz insanlar arasında ayrım artmaya başlamıştı. 1968 yılında eşitliğin en büyük savunucusu ve "Benim bir hayalim var" konuşmasının sahibi Martin Luther King öldürülmüştü, Vietnam Savaşı'na ve getirdiği büyük yıkımlara karşılık Amerika'da halk tarafından geniş protestolar düzenleniyordu. Amerika'daki Siyah halk, hakları için mücadele vermeye başlamıştı. Herkese kendilerinin burada yaşadıklarını ve var olduklarını hatırlatmak istiyorlardı, ayrımcılığın önüne geçmek istiyorlardı. Siyah haklarının korunması için atletler Tommy Smith ve John Carlos, Olimpiyat öncesi "Olympic Project For Black Rights Movement" adı altında 1968 Olimpiyatları'na katılan Siyah atletlerin ve genel olarak Siyah insanların haklarını koruyan bir grubun oluşmasına yardım etti. 1968 Olimpiyatlarının başlamasına 10 gün ve ödül töreninde dünyaya karşı kaldırılan yumruğa 14 gün kala, olimpiyatların düzenleneceği Meksika'da öğrenciler eşitsizliğe karşı büyük bir yürüyüş düzenlediler. Polis güçleri, öğrencileri çok sert bir güçle ayırdı ve 4 kişi protestolar sırasında hayatını kaybetti. Bu olaylardan da çok etkilenen Carlos ve Smith, olaylardan etkilenmiş olarak seslerini duyurmak istiyorlardı, insan haklarının sesini tüm dünyaya güçlü bir şekilde duyurmaktı amaçları artık. O günleri hatırlayan Smith, Time dergisine şöyle söylecekti:

"Özgürlük ve insan hakları için bir çığlıktı."

1968 yılının 16 Ekim'i Meksika Olimpiyatları'nda sıra 200 metre yarışına gelmişti. Fotoğrafın kahramanlarından olan Tommy Smith birinciliği dünya rekoruyla alırken, John Carlos üçüncü olmuştu. İlk defa, o günler için müthiş bir provokasyon hatta devrim sayılacak bir eylem planlıyor iki genç atlet: Amerika’daki ırk ayrımcılığını ve siyahlara reva görülen fakirliği ve ikinci sınıf vatandaşlığı ödül töreninde protesto etmeyi. Dünyaya damgasını vuran ödül törenine Tommy Smith ve John Carlos ayakkabısız olarak, "siyahların yoksulluğunu" vurgulayan siyah çoraplarla çıktılar. Yumruklarını sıkıp havaya kaldıracakları ellerinin tekinde siyah bir eldiven vardı. John Carlos, Amerika'daki maden işçilerinin zor şartlarına dikkat çekmek için ödül törenine çıkarken eşofmanın önünü açmıştı. Tommy Smith'in ardından ikinci olan Avustralyalı atlet Peter Norman, Smith ve Carlos'un eylemine destek vermişti. Madalya töreni için bekledikleri sırada John Carlos, Peter Norman’ın yanına gelerek şöyle sormuş: – İnsan haklarına inanıyor musun? Peter Norman şöyle cevap verir: – Evet, inanıyorum. John Carlos: Peki ya Tanrı’ya? Peter Norman: Bütün kalbimle. Ben eyleminizi destekleyeceğim, bana ne yapmam gerektiğini söyleyin! Peter Norman siyah atletlerin bu davasına destek vererek eşofmanının üstüne İnsan Hakları İçin Olimpiyat Projesi Hareketi rozetini taktı böylece. Fotoğraf karesinin çekileceği sırada Smith ve Carlos Amerikan milli marşı çalarken başları öne eğik, sıkılı yumruklarını havaya kaldırıyorlar.   [caption id="attachment_52962" align="aligncenter" width="283"] Siyah eldivenle ve siyah çoraplarla birincilik kürsüsündeki Tommy Smith[/caption] Ödül töreninden sonra Smith ve Carlos, spordan ihraç edildi, olimpiyatlara katılmaları yasaklandı. Avustralyalı Peter Norman ülkesine döndüğü zaman Siyahi haklarına destek verdiği için küçük karşılandı. Smith, Carlos ve Norman o zamana kadar görülmemiş bir cesaretle eşitlik sorunu dünyanın bütün dikkatini çeken Olimpiyatlarda vurguladı. İki Amerikalı ve bir Avustralyalı atletin insan hakları için o gün o ödül töreni platformunda başlayan eylem kardeşliği ve dostlukları ömür boyu sürdü. Aradan geçen 38 yıl boyunca yazışmışlar, buluşmuşlar, görüşmüşler. Peter Norman, evinin bahçesinde kalp krizi geçirip ölene kadar. Yukarıdaki fotoğraf karesi Peter Norman'ın cenaze törenine ait. Cenazesini taşıyanlar ise tahmin edebileceğiniz üzere birlikte dünyaya eşitlik ve adalet konusunda unutulmaz bir fotoğraf ve ders bırakamış Tommy Smith ve John Carlos. KAYNAKÇA: 1, 2