Tarihe, insanın içini ürpertecek derecede soğuk bir şekilde adını yazdıran IV. Ivan ve onun hiç de masum olmayan tablosu. Peki kimdir bu Ivan? Dehşeti ile ünlenen bu tablonun ardında yatan hikaye nedir?
IV. Ivan, Ivan Vasiliyeviç, ya da yaygın adıyla Korkunç Ivan, son Moskova Knezi ve ilk Rusya Çarı. Henüz üç yaşında Moskova Knezliği'nin başına geçti. 1547'de taç giydi. Rusya'nın liderliğini yapan devlet adamlarından sadece biri. Yaptıkları dehşet ve aynı zamanda utanç verici olaylar ile adını duyuran Ivan, yaptırdığı mimari eserlerin dünyada tek ve en gösterişli olanı olması için mimarların gözlerini kör ettiren Ivan...
Yaptıkları bunlarla sınırlı değil tabii. Korkunç sıfatını en etkili şekilde duyurmasını sağlayan olay ise oğlunu öldürmesidir. Nikolay Karamzin'in anlatımına göre olay şöyledir:
"Korkunç Ivan ile oğlu arasındaki ilişkiler kötüydü. Oğul Ivan'ın ölümünden bir gün önce baba Ivan, hamile olan gelini Yelena'nın odasına habersiz girivermiş, orada Yelena'yı o zamanki adetlere göre uygunsuz derecede az giyimli bir şekilde oturur görünce hiddetlenmiş, onu dövmeye başlamıştı. Karısının çığlıklarını duyan oğul Ivan yardıma koşmuş ve babasına “İlk karımı nedensiz olarak manastıra gönderdin, ikincisine de aynı şeyi yaptın, şimdi de üçüncüsüne vurdun ve rahminde taşıdığı oğlunun ölümüne yol açtın demiştir.” Yelena dayağın ardından düşük yapmıştır. Ertesi gün, oğlu bu konuyla ilgili olarak babasına çıkışmış, babası ise onu, o günlerin gündeminde olan Livonya Savaşı ile ilgili olarak kendisine itaatsizlikle suçlamıştır. Oğul Ivan, babasına olan sadakatini ısrarla tekrarlamış ama, savaşla ilgili olarak, Pskov şehrinin kurtarılması gerektiğini savunmuştur. Oğlunun bu tutumuna öfkelenen baba Ivan, asası ile oğlunun kafasına vurmuştur. Olaya şahit olan başbakan Boris Godunov, araya girmeye çalışmış ama kendisi de bir darbe yemiştir. Oğul Ivan, şakağından yaralanmış şekilde yarı baygın yere yıkılmıştır. Baba Ivan derhal oğluna koşmuş, yüzünü öpüp “Kahrolayım, oğlumu öldürdüm! Oğlumu öldürdüm!” diye bağırmıştır. Oğul Ivan bir an ayılmış ve “Sadık bir oğul ve sade bir kul olarak ölüyorum.” demiştir. Sonraki birkaç gün boyunca baba Ivan bir mucize olması için durmadan dua etmiş ama veliaht çar, birkaç gün sonra ölmüştür."
1885'te tamamlanan tablo, sergide teşhir edildiğinde ilerici eleştirmenler tabloyu överken tutucular onu eleştirdiler. Tablo, İlya Repin tarafından yapılmıştır ve ressamın en meşhur tablolarından biridir.
Kaynak: 1
Yaptıkları bunlarla sınırlı değil tabii. Korkunç sıfatını en etkili şekilde duyurmasını sağlayan olay ise oğlunu öldürmesidir. Nikolay Karamzin'in anlatımına göre olay şöyledir:
"Korkunç Ivan ile oğlu arasındaki ilişkiler kötüydü. Oğul Ivan'ın ölümünden bir gün önce baba Ivan, hamile olan gelini Yelena'nın odasına habersiz girivermiş, orada Yelena'yı o zamanki adetlere göre uygunsuz derecede az giyimli bir şekilde oturur görünce hiddetlenmiş, onu dövmeye başlamıştı. Karısının çığlıklarını duyan oğul Ivan yardıma koşmuş ve babasına “İlk karımı nedensiz olarak manastıra gönderdin, ikincisine de aynı şeyi yaptın, şimdi de üçüncüsüne vurdun ve rahminde taşıdığı oğlunun ölümüne yol açtın demiştir.” Yelena dayağın ardından düşük yapmıştır. Ertesi gün, oğlu bu konuyla ilgili olarak babasına çıkışmış, babası ise onu, o günlerin gündeminde olan Livonya Savaşı ile ilgili olarak kendisine itaatsizlikle suçlamıştır. Oğul Ivan, babasına olan sadakatini ısrarla tekrarlamış ama, savaşla ilgili olarak, Pskov şehrinin kurtarılması gerektiğini savunmuştur. Oğlunun bu tutumuna öfkelenen baba Ivan, asası ile oğlunun kafasına vurmuştur. Olaya şahit olan başbakan Boris Godunov, araya girmeye çalışmış ama kendisi de bir darbe yemiştir. Oğul Ivan, şakağından yaralanmış şekilde yarı baygın yere yıkılmıştır. Baba Ivan derhal oğluna koşmuş, yüzünü öpüp “Kahrolayım, oğlumu öldürdüm! Oğlumu öldürdüm!” diye bağırmıştır. Oğul Ivan bir an ayılmış ve “Sadık bir oğul ve sade bir kul olarak ölüyorum.” demiştir. Sonraki birkaç gün boyunca baba Ivan bir mucize olması için durmadan dua etmiş ama veliaht çar, birkaç gün sonra ölmüştür."
1885'te tamamlanan tablo, sergide teşhir edildiğinde ilerici eleştirmenler tabloyu överken tutucular onu eleştirdiler. Tablo, İlya Repin tarafından yapılmıştır ve ressamın en meşhur tablolarından biridir.
Kaynak: 1
Yorum Bırakın