Mitler var olduğundan beri birçok heykel ve resim örneğine konu olmuştur. Bu resim ve heykel tasvirleri günümüze kadar gelerek mitleri hatırlatmaya devam etmiştir. Heykel ve resim sanatında tasvir edilen karakterlerden biri de Yunan mitolojisine ait Medusa'dır.
Medusa’nın hikayesini bilmeyen yoktur. Athena, onu ve iki kardeşini acımasız bir şekilde Gorgon’a dönüştürmüştür. Gorgonlar, her bir saç teli yılandan oluşan, yuvarlak yüzlü, düz burunlu, uzun dilli ve ağızlarından taşan sivri dişleri ile lanetlenmiş yaratıklardır. Medusa’nın güzelliğinden eser kalmamıştır. Rivayete göre Medusa'yla göz göze gelen her kimse taşa dönüşmektedir. Medusa, sanat tarihinde birçok esere konu olmuş ve tasvir edilmiştir. Bu eserleri birlikte inceleyelim.
[caption id="attachment_52627" align="aligncenter" width="500"]
Medusa, Gian Loranzo Bernini, 1644-1648[/caption]
Mermerden yapılmış heykelde, ilk bakışta yüz ifadesinden korkuyu hissedebiliyoruz. Çenede ve kaşlarda abartıya kaçıldığını ve Bernini’nin heykelde bu şekilde güçlü bir ifade yakaladığını söyleyebiliriz. Ayrıca sanatçı heykelin yüz kısmını cila ile parlatırken, saç kısmındaki yılan detayları taşın doğal görünümünde bırakmıştır. Bu, bir şekilde Medusa'yı lanetinden ayrıştırmak için düşünülmüş bir detay olabilir.
[caption id="attachment_52591" align="aligncenter" width="700"]
Perseus Slaying Medusa, Laurent-Honoré Marqueste, 1876-1903[/caption]
Yarı tanrı Perseus’un Medusa'yı infazının tasviri. Perseus’un ayağında gördüklerimiz mitte bahsi geçen Nymphalar tarafından, Medusa'yı alt etmesi için verilmiş bir çift kanatlı sandalettir. Medusa’nın yüzündeki öfkeli ifade ile Perseus’un temkinli bakışları, etkili bir kompozisyon oluşturmakta. Perseus’un koluna dolanan yılan Medusa’nın Perseus’a karşı koyma çabalarını temsil ediyor olabilir.
[caption id="attachment_52603" align="aligncenter" width="485"]
Medusa, Vincenzo Gemito, 1909-1910[/caption]
Bu kabartmada, Medusa’nın Gorgon’a dönüşümüne tanıklık ediyoruz. Gorgon'un yüzündeki ifadeden olanlardan habersiz ve bir o kadar şaşkın olduğunu söyleyebiliriz. Yılanlar, alında kendilerini gösterip, saçların arasından çenenin altına bağlanıp Medusa'nın etrafını sarmakta. Kabartmanın arka kısmında yılan derisini andıran detaylar bulunmaktadır. Ayrıca kabartma, şekli itibari ile Perseus'un Gorgon'u alt ederken kullandığı kalkanı temsil ediyor olabilir.
[caption id="attachment_52611" align="aligncenter" width="563"]
The Head of Medusa, Peter Paul Rubens, 1617-1618[/caption]
Sanat hayatı boyunca sıkça mitoloji konulu eserler üreten Rubens'in tablosuna bakmaktayız; Perseus, Medusa’nın kafasını kestikten hemen sonra. Soluk teni ve donuk bakışlarıyla Medusa artık ölmüştür ama yılanlardan oluşan saçlar hala yaşamaya devam etmekte ve laneti sürmektedir.
[caption id="attachment_53817" align="aligncenter" width="379"]
Perseus with the Head of Medusa, Benvenuto Cellini, 1545-1554[/caption]
Perseus'un zaferine şahitlik ediyoruz. Zor olanı başarmış ve yılan başlı Gorgon'u alt etmiştir. Figürün anatomik açıdan göz dolduran kaslı vücudu, sanatçının Perseus'un gücünü ve kudretini yansıtmak için izlediği bir yol olabilir. Figürün, Medusa'nın başsız vücudu üzerine basması bunu destekler niteliktedir. Heykel Cosimo I dei Medici için yapılmıştır.
[caption id="attachment_52624" align="aligncenter" width="351"]
Perseus with the Head of Medusa, Eugene Romain Thirion,1839-1910[/caption]
İncelediğimiz resim ve heykel örneklerinden farklı olarak bu resimde daha önce karşılaşmadığımız bir detay var; Perseus’un arkasında duran Pegasus. Mite göre Medusa’nın Athena tarafından lanetlenmesinin sebebi Poseidon’un Medusaya zorla sahip olması ve Athena'nın da bunu öğrenmesidir. Bu birlikteliğin sonucunda ise Medusa hamile kalmıştır. Perseus, Medusayı öldürdükten sonra Medusa’nın Pegasus’u doğar.
Sanat tarihi bunlar gibi birçok Medusa tasviri ile doludur. Kimileri Medusa'yı kötü, baştan çıkarıcı ve tehlikeli; kimileri de onu masum, saf ve romantik bir üslupla tasvir etmiştir. Sanat mitolojiden beslenmeye devam ettikçe bu tür örnekleri görmeye devam edeceğiz.
Medusa hakkındaki bir diğer içeriğimize buradan ulaşabilirsiniz.
Kaynak: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7
Medusa, Gian Loranzo Bernini, 1644-1648[/caption]
Mermerden yapılmış heykelde, ilk bakışta yüz ifadesinden korkuyu hissedebiliyoruz. Çenede ve kaşlarda abartıya kaçıldığını ve Bernini’nin heykelde bu şekilde güçlü bir ifade yakaladığını söyleyebiliriz. Ayrıca sanatçı heykelin yüz kısmını cila ile parlatırken, saç kısmındaki yılan detayları taşın doğal görünümünde bırakmıştır. Bu, bir şekilde Medusa'yı lanetinden ayrıştırmak için düşünülmüş bir detay olabilir.
[caption id="attachment_52591" align="aligncenter" width="700"] Perseus Slaying Medusa, Laurent-Honoré Marqueste, 1876-1903[/caption]
Yarı tanrı Perseus’un Medusa'yı infazının tasviri. Perseus’un ayağında gördüklerimiz mitte bahsi geçen Nymphalar tarafından, Medusa'yı alt etmesi için verilmiş bir çift kanatlı sandalettir. Medusa’nın yüzündeki öfkeli ifade ile Perseus’un temkinli bakışları, etkili bir kompozisyon oluşturmakta. Perseus’un koluna dolanan yılan Medusa’nın Perseus’a karşı koyma çabalarını temsil ediyor olabilir.
[caption id="attachment_52603" align="aligncenter" width="485"] Medusa, Vincenzo Gemito, 1909-1910[/caption]
Bu kabartmada, Medusa’nın Gorgon’a dönüşümüne tanıklık ediyoruz. Gorgon'un yüzündeki ifadeden olanlardan habersiz ve bir o kadar şaşkın olduğunu söyleyebiliriz. Yılanlar, alında kendilerini gösterip, saçların arasından çenenin altına bağlanıp Medusa'nın etrafını sarmakta. Kabartmanın arka kısmında yılan derisini andıran detaylar bulunmaktadır. Ayrıca kabartma, şekli itibari ile Perseus'un Gorgon'u alt ederken kullandığı kalkanı temsil ediyor olabilir.
[caption id="attachment_52611" align="aligncenter" width="563"] The Head of Medusa, Peter Paul Rubens, 1617-1618[/caption]
Sanat hayatı boyunca sıkça mitoloji konulu eserler üreten Rubens'in tablosuna bakmaktayız; Perseus, Medusa’nın kafasını kestikten hemen sonra. Soluk teni ve donuk bakışlarıyla Medusa artık ölmüştür ama yılanlardan oluşan saçlar hala yaşamaya devam etmekte ve laneti sürmektedir.
[caption id="attachment_53817" align="aligncenter" width="379"] Perseus with the Head of Medusa, Benvenuto Cellini, 1545-1554[/caption]
Perseus'un zaferine şahitlik ediyoruz. Zor olanı başarmış ve yılan başlı Gorgon'u alt etmiştir. Figürün anatomik açıdan göz dolduran kaslı vücudu, sanatçının Perseus'un gücünü ve kudretini yansıtmak için izlediği bir yol olabilir. Figürün, Medusa'nın başsız vücudu üzerine basması bunu destekler niteliktedir. Heykel Cosimo I dei Medici için yapılmıştır.
[caption id="attachment_52624" align="aligncenter" width="351"] Perseus with the Head of Medusa, Eugene Romain Thirion,1839-1910[/caption]
İncelediğimiz resim ve heykel örneklerinden farklı olarak bu resimde daha önce karşılaşmadığımız bir detay var; Perseus’un arkasında duran Pegasus. Mite göre Medusa’nın Athena tarafından lanetlenmesinin sebebi Poseidon’un Medusaya zorla sahip olması ve Athena'nın da bunu öğrenmesidir. Bu birlikteliğin sonucunda ise Medusa hamile kalmıştır. Perseus, Medusayı öldürdükten sonra Medusa’nın Pegasus’u doğar.
Sanat tarihi bunlar gibi birçok Medusa tasviri ile doludur. Kimileri Medusa'yı kötü, baştan çıkarıcı ve tehlikeli; kimileri de onu masum, saf ve romantik bir üslupla tasvir etmiştir. Sanat mitolojiden beslenmeye devam ettikçe bu tür örnekleri görmeye devam edeceğiz.
Medusa hakkındaki bir diğer içeriğimize buradan ulaşabilirsiniz.
Kaynak: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7
Yorum Bırakın