“Ben müziğin bir şeyleri değiştirebileceğine inananlardanım. Müzik dünyayı değiştirmek için oyuncaklarımızdan sadece bir tanesi.”-Bizon Murat

   Siya Siyabend’in yolculuğu 90’ların başında, sokaklarının özgürlük ve direnişin meydanında buluştuğu Beyoğlu’nda başladı. Halkın müziğini halka en yakınından, sokaktan dinletti, sevdirdi. Onlar yirmi birinci yüzyılın âşıkları. Sazın, yerini kimi zaman gitara kimi zaman santura bıraktığı halk müziğinin sesi Siya Siyabend. Grubun en eski üyeleri Murat Toktaş (Bizon Murat), Devrim Çetinkayalı, Murat Öztürk ve 2008’de katılan Hakan Özboz ve Erdem Göymen. Siya Siyabend Kürtçede “gölgenin gölgesi” anlamına geliyor. Sokak onların özgür sahneleri. Müziklerini piyasanın eline düşürmeden en doğal haliyle korumuş, kayıt CD’lerini sokakta satmışlardı. Geniş yelpazede, birçok türün harmanlanmasıyla oluşturulmuş şarkıları. Etnik müziği esas alan müziklerinde reggae de var blues da. Müziklerinde yer yer Ömer Hayyam, Karacoğlan, Pir Sultan Abdal, Aşık Veysel, Feqîyê Teyran, Mevlâna konuşuyor. En meşhur şarkılarından Ağrı Dağından Uçtum aynı adlı türkünün ilk iki dizesinden sonrası Siya Siyabend’in yazdığı bestesi.

Ağrı Dağından uçtum
Çayır çimene düştüm.
Düştüm ırak ellere
Dile gelmez hallere.
Şu devlet dedikleri
Köhne, virane.
Kurmuş gönüllere
Tenha kerhane.
Ne sana diyecek söz
Ne bana gidecek yer var.

                                                       [1]

  Fatih Akın imzalı, 2005 tarihli, İstanbul ve Türkiye’de müzik üzerine şaheser niteliğindeki belgesel İstanbul Hatırası: Köprüyü Geçmek (Crossing the Bridge: The Sound of Istanbul) grubun müziklerini daha büyük kitlelere ulaştırma yolunda kilometre taşı oldu. Belgeselde müziklerinin üzerine konuşmalarının yanı sıra müziğin endüstrileşmesine, Türk toplumunda ırksal, sosyal ve sınıfsal eşitsizliğe karşı duruşlarıyla duyarlı sanatçı kimliklerini gözler önüne sermişlerdi. Murat Öztürk’ün sokak üzerine tiradı belgeselin en etkileyici sahnelerindendi:

    “Sokak insanı birleştirir. Hangi sınıfsal temelden olursan ol bütün insanları aynı hizaya getirebilir. (…) Ama diğer taraftan da sokak aslında ağır bir yozlaşmadır. Buna karşı koymak… Sokağın belleğinden bahsedemeyiz, yani taşına belleğinden…Taş taştır. Oraya kafayı koyduğun zaman anlarsın taşın taşlığını.”

                    [2]      [3]

  Nasıl ki halk ozanları, dengbêjler insanın, toplumun, doğanın sorunlarını içselleştirir ve isyanı bağlamasının tellerinden sokağa dökülür, Siya Siyabend de aynı hissiyatla Gezi Direnişinde ağaçların sesi olmuştu. Gezi Parkında çağdaş bir taşlama dile getirmişlerdi.

“Birkaç ağacın ahı tuttu.

Onlar hiç inanmadılar,

Ağaçların ahının olduğuna,

Hiç inanmadılar ağaçların ahına.

Sahipsiz sandılar kendileri gibi bizi de (…)”

  2018’de Tüberküloz sebebiyle yoğun bakımda olan Bizon Murat için müzisyen dostları tarafından Kadıköy Sahne’de bir dayanışma gecesi düzenlendi.

          [4]                            [5]

  En eski grup üyelerinden geriye yalnızca Bizon Murat ve Erdem Göymen’in kaldığı grup 2005 yılında çıktığı Babylon’da Şubat 2020’de konser verdi. Cumhuriyet yazarı Murat Beşer’in yorumuna göre, “Artık ölümüne söylüyor Bizon, canını, bedenini ortaya koyuyor; rulet masasında elindeki tüm pulları siyahta tek numaraya süren bir kumarbaz kadar keskin, son pikesini yapan bir kamikaze kadar gözü kara.” (parag. 6)

Bir zamanların efsane grubunu anlamak için bir de bu şarkılara kulak vermenizi öneririm:

-Ağrı Dağından Uçtum

-Ela Gözlerini Sevdiğim Dilber

-Hayyam

-Dağlar Var

-Oğuz Atay

-Bir Seher Vaktinde

-Bilmem Şu Dünyada

-Mecnunum

 

Kaynakça:

-Beşer, Murat. “Siya Siyabend, 2005 yılından sonra ilk kez Babylon’daydı.” Cumhuriyet Gazetesi. 15 Şubat 2020. Web. 23 Temmuz 2020.

- “Müzik, aşk, isyan sokakta.” Cumhuriyet Gazetesi. 27 Ağustos 2011. Web. 26 Temmuz 2020.

- “Siya Siyabend.” Babylon. Biletix. 13 Şubat 2020. Web. 23 Temmuz 2020.

- Ulupınar, Hülya. “Sokağın İncelikli Çocukları Siya Siyabend Geri Döndü.” Listelist. 15 Nisan 2019. Web. 23 Temmuz 2020.

- “Siya Siyabend’in kurucularından ‘Bizon Murat’ için dayanışma gecesi düzenlenecek.” Diken. 19 Şubat 2018. Web. 23 Temmuz 2020.

- Akın, Fatih. İstanbul Hatırası: Köprüyü Geçmek (Crossing the Bridge: The Sound of Istanbul). 2005. Fatih Akın, Klaus Maeck, Andreas Thiel,Sandra Harzer-Kux, Christian Kux, r film. Belgesel.

-[1], [2], [3] İstanbul Hatırası: Köprüyü Geçmek Belgeseli

-[4] izmir.com.tr

-[5] cumhuriyet.com.tr