Hayatımızın her anında herkese ucu bucağı dokunan bir olaydır değişim.. Kimi zaman şarkı sözlerimize, şiirlerimize bile ilham kaynağı olmuştur. "O eski halimden eser yok şimdi" diyen İbrahim Tatlıses ve "Ne içindeyim zamanın ne de büsbütün dışında" sözlerini dizelerine eklemiş olan Ahmet Hamdi Tanpınar'da bunun örneklerine rastlayabiliyoruz.

Karanlık filozof Herakleitos ise "Aynı nehirde iki kez yıkanılmaz" demiştir. Nehrin akıp giden suyunun yerine yenisi gelmiştir bile çoktan. Peki ya insan? O zaten mecburi bir değişim döngüsünün zorunlu bir katılımcısıdır. İnsan ve her şey mecburdur değişime. Ne nehre girmeden önceki sen ne nehrin içindeki ne de nehirden çıkan sen aynı kişiler değilsinizdir artık. Nehirde deneyimlediklerin, gördüklerin hatta belki de sadece duydukların bile seni sandığından farklı biri haline getirdi bile. Herakleitos da bu sözüyle evrendeki değişme olgusunu dile getirmiştir. Buna göre her şey bir akış yani bir değişim içindedir.

Karanlık filozof açıkladığı değişim felsefesinin özünü "değişme ve birlik" anlayışına dayandırır. Ona göre evrende zıtlıkların savaşı ve bu savaştan meydana gelen bir uyum vardır. Ve bu savaşta yalnızca biri galip gelebilir. Hayatımızda sağlığın, mutluluğun, sessizliğin yeri olduğu kadar hastalığın, üzüntünün ve gürültünün de yeri vardır. Bunların belki birçoğu bizler istemeden hayatımıza dahil olan olaylar olabilir. Savaşı bizler için iyi olanın kazanmasını istesek de hayat bazen bu kadar güzel yaşanmayabiliyor. Söz gelimi kansere yenilerek hayatını kaybeden bir kimsenin hayatındaki hastalık ve sağlık zıtlıklarının savaşını hastalık kazanmıştır. Zıtlıkların arasında var olan bu savaş durumu ise bizlere değişimi veriyor. Böylece her şey her an farklılaşıyor. 

Anlayabiliriz ki filozof bizlere dünyevi şeylerin gelip geçiciliğini vurgulamak istemiştir. Bir an varız, bir an yokuz. Nehirden çıktığım anda nehirdeki beni yok ettim zaten. Farkında olmadan bir parçası olduğumuz bu savaş bizleri de etkilemiyor değil. Başkalarının savaşı bizlere dersler veriyor olabilir. Psikoloji alanının konusu olan "sosyal öğrenme" kuramına göre insan çevresinden etkilenme konusunda büyük bir orana sahiptir. Bunu teoriden pratiğe döküp şöyle bir hayatlarıma dönüp baktığımızda görüyoruz ki çevremizde yaşanan olaylar bizleri etkilemekte ve bunlardan ders çıkararak aynı hatayı yapmamızın önüne geçmekte. Mecbur kaldığımız bu değişimi gelişime dönüştürmek ise yine bizlerin elinde. Bazen yaşanılan kötü tecrübeler bizleri karanlığa itebiliyorken bir çıkış yolu bulmalı ve durumu kendimiz için avantaja dönüştürmeliyiz. 

“Uyandığında iki seçeneğin var: Tekrar uyuyup bir rüya görmek veya uyanıp rüyanın peşinde koşmak." Herakleitos