Rosenthal, diğer adıyla '' Pygmalion'' etkisi ; yüksek beklentilerin belirli bir konu veya alanda yarattığı etkiyi ele alan psikolojik bir fenomendir.

Bu fenomene göre çevremizdeki insanların beklentileri hayatımızda büyük etkilere sahiptir. Yani Rosenthal'a göre birisi hakkında girdiğimiz yoğun beklentiler zamanla kendisini gerçekleştiriyor. Bu yüzden bu kavrama '' kendi kendini gerçekleştiren kehanet'' adı veriliyor.

Bu fenomenin adı neden 'PYGMALION?

Çoğu konuda olduğu gibi bu fenomende de mitolojiden esinlenilmiş. Bu hikayedeki kahramanımızın adı tahmin edeceğiniz üzere Pygmalion.

 

(Jean Roux, 1717)

Pygmalion Kıbrıslı bir heykeltıraştır. Öyküye göre Kıbrıslı Amathonte'nin kızları Propoetidler Afrodit'in tanrılığını ve yüceliğini reddettikleri için Afrodit tarafından lanetlenerek fahişelere dönüştürülürler. Bu öyküye göre Propoetidler, Dünya üzerindeki ilk fahişelerdir. Onları bu halde gören Pygmalion, artık kadınlara ilgi duymadığına kanaat getirir. Ve istediği kadının dünya üzerinde olmadığını düşünüp hayallerindeki kadının heykelini yapmaya başlar.

Pygmalion'un yaptığı bu heykel o kadar güzel olmuştur ki, dünya üzerindeki hiçbir kadın onun güzelliğine ulaşamaz. Artık ona bakarken aşktan ve hazdan başka bir şey ihissedemiyordur. Ona o kadar tutkuyla bağlıdır ki, Afrodit şerefine verilen festivalde bu heykele benzeyen bir gelin için adak adar.

Pygmalion eve gider ve her zamanki gibi heykelini öper. Ama bu sefer bir farklılık vardır, giderken kaskatı bıraktığı o fildişi heykelin dudakları, döndüğünde sımsıcaktır.

Pygmalion şaşırır. Hayallerindeki kadın kanlı canlı duruyordur, o an anlar ki Afrodit dileğini gerçekleşmiştir.

Beklentiler üzerine yapılan çalışmalarda, aynen bu hikayede olduğu gibi aslı olmayan beklentilerin çok yoğun yaşandığında gerçekleşebileceği sonucuna varılmış. Bu yüzden fenomen Pygmalion Etkisi olarak anılmaya başlanmış.

Peki Pygmalion Etkisi bize ne anlatır?

Beklentiler üzerinde yapılan çalışmaların en önemlilerinden birisi de Rosenthal'ın 60'larda yaptığı meşhur çalışmadır. Bu çalışmada bir öğrenci grubundan rastgele 3-4 çocuk seçilmiş. Hepsinin zeka ve algı seviyesi birbirine yakın olmasına rağmen öğretmenlere bu öğrencilerin üstün zekalı olduğu anlatılmış. 

Aradan zaman geçmiş, bu öğrencilerin -diğerleri ile aynı kapasitede olmasına rağmen- daha hızlı ve daha fazla gelişim gösterdiği görülmüş. Bunun nedenleri araştırılırken öğretmenin diğer öğrencilere göre bu öğrencilerle daha çok vakit geçirdiği, öğrencilerin sorgulamalarına daha çok müsaade ettiği, sorularına daha sabırlı yanıt verdiği, istemsizce onlara daha özverili davrandığı görülmüş.

işte bu deneydeki başrol ve her şeyi etkileyen o şey, insanlara olan beklentilerdir.

 Bu beklentiler elbette ki her zaman pozitif değildir. Bazen karşımızdakine taşıyabileceğinden çok daha fazlasını beklenti olarak yükleriz ve bu onun motivasyonunu daha çok düşürür, yani rosenthal deneyi ters işer.

Ama bu konuda bilmemiz gereken şey şu ki, eğer içinin boş olmadığından eminsek, beklentileri yüksek tutmak ve çevremizdekilerin de beklentisinin bizden yüksek olması bizi başarıya götürür. '' Hedeflerinizi yüksek tutun.'' söylemi de buradan gelir. 

Bu konu ile alakalı '' Eğer ağaca tırmanmak istiyorsanız, yıldızlara ulaşmayı hedefleyin.'' Demiş Conficius. Yüksek beklentiler, yüksek başarılar getirebilir.

''Amaca bağlanmayan ruh, yolunu kaybeder. Çünkü her yerde olmak, hiçbir yerde olmamaktır. ''

Önce amacınızı- yani ağacınızı- belirlemeniz, daha sonra ise bulunduğunuz konumdaki yıldızlara elinizi uzatmanız dileği ile...