Tarihte ünlü sanatçıların hayatlarında sık sık karşılaşırız bu durumla. En büyük ressamlar, en ünlü müzisyenler, dünyaca ünlü eserlerini hayatlarının en kötü dönemlerinde yaparlar. Sanki içlerinde biriken kötü enerji bir çağlayanın altından geçer, yıkanır, arınır ve böylece mucize gerçek olur. Buna psikiyatride "sublimasyon" denir. Psikolojide, yüceltme (sublimasyon),  toplumsal olarak kabul edilemez dürtülerin ya da idealleştirmelerin toplumsal olarak kabul edilebilir eylemlere ya da davranışa dönüştüğü ve muhtemelen ilk dürtünün uzun vadeli bir dönüşümü ile sonuçlandığı olgun bir savunma mekanizması türüdür.

Sigmund Freud, süblimasyonun insanların kültürel olarak kabul edilebilir yollarla normal şekilde işlev görmesine izin veren bir olgunluk ve uygarlık işareti olduğuna inanıyordu. Sublimasyon, cinsel içgüdüleri daha yüksek toplumsal değerleme eylemlerine yöneltme, daha yüksek psikolojik faaliyetlerin, bilimsel, sanatsal ya da ideolojik faaliyetlere yönlendirirlmesidir.

Süblimasyon süreci , bireyin içsel çatışmaları görmemesine değil, bireyin enerjisini çözmenin yollarını bulmak için yönlendirmesine yardımcı olur. Bu, süblimasyonun psikolojideki temel işlevini ifade eder. Süblimasyon mekanizması travmatik, istenmeyen, olumsuz deneyimleri farklı talep edilen ve yapıcı faaliyetlere dönüştürür. Bu yüzden, süblimasyon psikolojide, iç gerilimi azaltma ve bu gerilimi sosyal olarak önemli nesnelere yönlendirme işlevini yerine getiren ruhun koruyucu bir mekanizmasıdır. Saldırganlık ve enerjisi, sporda, örneğin karate veya kendi çocuklarını yetiştirme konusundaki titizlikle dönüştürülebilir.

Sigmund Freud, bir kişinin "medeniyet" olarak adlandırdığı her şeyin süblimasyon mekanizması nedeniyle ortaya çıkabileceğine inanıyordu. Psikanalistler, birçok seçkin sanat eserinin, kişisel yaşamdaki çöküş ve başarısızlıklarla (genellikle kaybedilen veya reddedilen aşk, doymamış cinsel içgüdü, vb.) çöküntü ve başarısızlıkla ilişkili olarak yüceltici enerjiden yüceltme başarısı olduğunu savunuyorlar. Örnek olarak Freud, ünlü ressam, mühendis ve bilim insanı Leonardo da Vinci'yi ifade eder. Neredeyse bir kişi için düşünülemez olanı yarattı. Her ne yaptıysa, mükemmelliğe ulaştı. Bununla birlikte, yakınlık içinde tam bir ilgi eksikliği olduğunu belirtti.

Psikanalizde, süblimasyon genellikle bir zihinsel durum değişikliği olarak anlaşılır: Kederden zevke, özlemden neşeye. Bu, psikolojik korumanın çalışma şeklidir. Hayatta şiddeti reddeden, ekrandaki suçlarda sıradan bir izleyici, kendisi için çekici bir manzara bulur ve aynı zamanda onun için günlük deneyimlerden ve suşlardan kurtarıcı bir serbest bırakma görevi görür. Başka bir deyişle, birey TV programlarını izlerken veya internette gezinirken kendisi için psikolojik telafiyi arıyor ve buluyor.

Hayatlarını okuyup, eserlerini incelediğimiz birçok büyük sanatçının günümüzde popüler olmalarını sağlayan içlerinde biriktirdikleri gizli duygularını açığa çıkarmaları sayesindedir. Varoldukları toplumda belki de legal kabul edilemeyecek olan bu bastırılan duygular sanat aracılığı ile ifade edildiğinde legal hale gelir. Belki bugün bizlerinde ilgi duyduğumuz alanlara yönelme sebeplerimizi bir kere daha düşününce farklı sonuçlar elde edebiliriz.