Hıristiyan İkonografisinden Kavramlar Ve Anlamları

Hıristiyan İkonografisinden Kavramlar Ve Anlamları
  • 0
    0
    0
    0
  • İyi Çoban İsa: İsa, Hıristiyan dinine göre sürüsüne yol gösteren ve sürüsünü kötü yola sapmasından koruyan iyi bir çobandır. Burada İsa; Tanrı’ya, koyun sürüsü ise ona inanan insanlara karşılık gelir. 

    Deisis: Yunanca’dır. Yakarış anlamına gelir.  Bizans sanatı ve Doğu Ortodoks sanatında Pantokrator İsa veya benzeri ikonlarda diğer figürlerin ona yöneldiği İsa’nın merkezde olduğu sahne. İsa tacıyla tahtına oturur, bir kitap taşır, Meryem ve Yahya iki yanında olur ve bazen diğer azizler ve melekler de tasvir edilir.

    Pantokrator İsa: Pantokrator, Yunanca’da ‘her şeye gücü yeten, evrenin hâkimi kişi’ gibi anlamlara gelmektedir. Bu ikon, Ortodoks inancında İsa’nın yüceliğini ifade eder. Sağ eliyle ‘Takdis’ işareti yapan İsa, sol eliyle bir İncil tutmaktadır. Takdis, Üçlü Birliği’ni (Tanrı Baba, Oğul ve Kutsal Ruh veya Hıristiyanlıkta Teslis) anlatmaktadır. Bazı ikonlarda Pantokrator İsa bir taht üzerinde oturmuş olarak karşımıza çıkar. Bu tür betimlemelerde genellikle elindeki İncil açık ve içindeki kutsal yazılar görünür bir biçimde gösterilir. 

    Alfa ve Omega: Yunan alfabesinin ilk ve son harfleridir, her şeyin başlangıcının ve bitişinin sembolüdür. Romanesk sanatta sıkça kullanılmıştır. Çünkü biçimlerine göre, alfa pusulayı yani yol gösteren her şeyin yaratıcı olan Tanrı’yı sembolize eder. Omega ise meşaleye, kıyamet yıkımının ateşini sembolize eder. Hayvan figürleri de bu semboller ile ilişkilendirilmiştir. 12. yüzyıldan kalma Paulus Orosius tarafından yazılmış bir el yazmasının ön yüzünde Alfa ve Omega karşımıza bir kuş ve bir balık olarak çıkar, yani yukarı ve aşağı uçurum.

    İkon: Ortodoks kiliselerinde, Hıristiyan inanç ve geleneklerine uygun olarak kutsal kişi ve olayları konu alan tasvirlerin adı. İkonalar ilk olarak Bizanslılarca yapılmış, Konstantinopolis’ten Doğu’ya ve Batı’ya yayılmıştır. 

    İkonastasis: Ortodoks kiliselerinde orta nefi apsis kısmından ayıran, ikonlarla bezeli bir bariyerdi. Bu mimari öge bazı kaynaklarda Templon Duvarı olarak da geçmektedir. 11. yüzyıl sonrasında bu bariyer yükseltilmiş ve bir duvara dönüştürülmüştür. 


    Pieta: Batı sanatında Meryem’i, İsa’nın ölü bedenini kucağında tutarak sahneleyen ikonların adı. 

    Theotokos: Tanrı Anası anlamına gelir. Ortodoks ikonografisinde Meryem ve kucağında bebek İsa betimlemeleri için kullanılmaktadır. 

    Koimesis Meryem: Meryem’in ölüm sahnesinin olduğu ikondur. Meryem sırt üstü yatakta yatar, İsa başucundadır. Elinde bir bebek tutar ve o bebek O’nun ruhunun formudur. 

    Khora Meryem: Ana rahmindeki insanoğlunun Meryem ile tasvir edilişidir. Orans pozisyonunda Meryem’in karın kısmında bebek İsa görülmektedir. Khora Manastırı adını bu figürden almaktadır. 

    Hodegetria Meryem: Anlamı ‘Şefkatli Meryem’dir. Kucağında tuttuğu bebek İsa’ya büyük ve derin bir şefkatle bakmaktadır. Tanrı anası olarak değil, bir anne olarak bakmaktadır. 

    Orans Meryem: Anlamı Yalvaran Meryem’dir. İki eli dışa dönük, avuç içleri gözükmektedir. Genellikle ayakta ve cepheden iki eli kalkmış ve bize dönüktür. 


    Yorumlar (0)

    Bu gönderi için henüz bir yorum yapılmamış.

    Yorum Bırakın

    Yorum yapmak için üye girişi yapmalısınız. Üye girişi yapmak için buraya tıklayınız.