Hans Holbein 16.yüzyıl denildiğinde akla ilk gelen portre sanatçılarındandır. Ayrıntılar üzerinde fazlasıyla zaman harcar ve bu detaylarda teknik becerilerini göstermeyi çok severdi. Bu teknik kabiliyetini en yakından görebileceğimiz eseri de kuşkusuz Elçiler’di. (orijinali, The Ambassadors, 1533)

       

Bu eserde gördüğümüz iki figürden sağdaki Georges de Selve, soldaki ise Jean de Dinteville. Bu iki figür hakkında hiçbir şey bilmiyor olsak bile gerek resmediliş biçimlerinden gerek etrafındaki aletlerden olsun bu kişilerin önemsiz kişiler olmadığını anlayabilmek mümkün. Georges de Selve eski Venedik ve İngiltere büyükelçisi; Jean de Dinteville ise o dönemki Fransa’nın İngiltere büyükelçisi. Esere Elçiler isminin verilmesinin sebebi bu yüzden. Aslında o dönemler birbirleriyle kan bağı bulunmayan figürlerin beraber portresinin yapılması çok rastlanmayan bir durum, Holbein’in bu iki figürü neden beraber çizdiği hala bilinmiyor.

Detaylara indiğimizde üst rafta ustalıkla resmedilmiş astronomi aletleri görüyoruz. Bu aletlerin üzerinde durduğu halının ise Türkiye’den o dönem ithal edilmiş Uşak halısı olduğu söylenir. Holbein bu halıyı bu eser dışında dışında birçok eserinde de yer vermiştir.

Alt rafta yer alan figürler ise bu resmedilen elçilerin eğitimlerinin oldukça üst düzeyde olduğunu bize anlatmaya çalışıyor. Ortada yer alan enstrüman ise lavta. Dikkatli bakıldığında bu çalgının bir telinin kopuk olduğu görülebilir. Bunun birçok yorumu bulunsa da bana en yakın olanı Memento Mori anlayışı. ‘Ölümü hatırla’ diyor Holbein elçilere. Bu deyişe ortadaki figürü incelerken daha detaylı bahsedeceğim.

Holbein’in detaylarda teknik becerilerini göstermeyi sevdiğini söylemiştim, bu eserde de bunu ortada yer alan figür ile gerçekleştirdiğini söyleyebiliriz. Düz bakıldığında ne olduğu çok da anlaşılmayan bu figür perspektif teknikleri kullanılarak bozulmuş biçimde, bunun daha teknik adı ise ana formik biçimleme. Rönesans ile hayatımıza girmiş bir teknik. Burada ana formik biçimleme yardımı ile değiştirilen figür ise aslında bir kafatası. 

‘Memento Mori’ demiştik kopuk telden bahsederken. Bu kafatasının orda olmasındaki olay da o. Roma İmparatorluğu döneminde savaş kazanılması sonrasında görkemli törenler düzenlenirmiş. Zenginlik ve bollukla dolu bu törenlerde İmparatorun yanında görevli biri olurmuş. Görevi ise ara sıra İmparatorun kulağına ‘Memento Mori’ diye fısıldamakmış. Ölümü hatırla, bu dünya fani, dünyevi zevklere kendini çok kaptırma eninde sonunda ölümü tadacaksın dermiş. Holbein de elçilere ‘bu zenginliklerinize, bilginize çok güvenmeyin eninde sonunda siz de ölümü tadacaksınız’ diyor.

 

Younger, Hans Holbein the. "The Ambassadors." The National Gallery. 01 Jan. 1970. Web.