Kanye West'in yedinci stüdyo albümü "ye" yayınlanalı bir seneyi geçti ve şimdiden çoğu dinleyicinin gözünde Chicagolu müzisyenin katalogundaki zayıf nokta olarak adlediliyor. Kanye West'in Wyoming dağlarında prodüktörlüğünü üstlendiği 5 albümün ilki ve en düşük eleştiri puanına sahip ikinci projesi olan "ye", ayrıca 64 metaskoru ile sanatçının metakritik ortalamasının tam 15 puan altında seyrediyor. O yüzden, şu andan itibaren bu yazıyı şeytanın avukatı olarak düşünebilirsiniz, çünkü bu yazıda "ye"nin-iyi bir albüm olup olmadığı son derece tartışılabilir olsa da-rap müzik söz yazarlığında akıl sağlığına doğru ne kadar önemli bir atılım olduğunu inceleyeceğiz.
Rocky Dağlarının önüne fosfor yeşili "Bipolar olmaktan nefret ediyorum, bu mükemmel" cümlesinin yazılmasından oluşan albüm kapağıyla ye, dinleyiciye garip ama aynı zamanda çok samimi gelen bir içeriğe sahip: Kanye West'in dürüstlüğü, incinebilirliği ve akıl sağlığı. Bir diğer Wyoming projesi olan Kids See Ghosts ile birlikte Kanye West'in kariyerinde sadece yeni bir yöne kaydığı değil, rap müziğe neredeyse tamamen yabancı bir temaya da girişeceği belli oldu.
Kariyerinde şimdiden 2008'deki 808s&Heartbreak ve 2013'teki Yeezus gibi janr eğip büken fazlasıyla radikal değişimlere sebep olmuş Kanye West'in en büyük riskinin ve en küçük kazancının "ye"den olması, en azından büyük şeylerin başlangıcını ifade ediyor olmalı.
Rap müzik tarihinde çok olmasa da, iyi sanatçı ile yüce sanatçıyı ayıran noktalardan birinin akıl sağlığına değinen konseptler olduğu bariz. DMX'in The?utm_source=generator" width="100%" height="380" frameBorder="0" allowfullscreen="" allow="autoplay; clipboard-write; encrypted-media; fullscreen; picture-in-picture"> Great Depression isimli 4. albümü tarihin en karanlık rap şarkılarını içeriyor. Geto Boys'un en büyük şarkılarının ">"Mind Playing Tricks On Me" olması tesadüf değil. Eminem'in en büyük hitlerinden birinin ?utm_source=generator" width="100%" height="380" frameBorder="0" allowfullscreen="" allow="autoplay; clipboard-write; encrypted-media; fullscreen; picture-in-picture">"Not Afraid" olması tesadüf değil. Kendrick Lamar'ın, rap müzik piyasasının en üstüne çıkarken içgörüsünü ve en derin rahatsızlıklarını sunduğu şarkılar yapmaya devam etmesi (u, i, FEEL, ADHD, FEAR) tesadüf değil. Sokak/gangsta rapper olarak tanıdığımız 50 Cent'in bile en büyük işinin "Many?utm_source=generator" width="100%" height="380" frameBorder="0" allowfullscreen="" allow="autoplay; clipboard-write; encrypted-media; fullscreen; picture-in-picture"> Men/Wish Death" olması; bize böbürlenme, maçoluk, materyalizm, özgüven dolu lirikler ile işgal edilmiş bir müzik türünde, sanatçının kendisinin zayıf yanlarından bir parça sunmasının yarattığı farkı anlatmak için yeterli olacaktır.
Kanye West'in "ye"si bütün bu tartışma ve dinamikten, kendi özgün, çiğ, gerçek, ve rahatsız edici şekilde derine inen anlatımıyla sıyrılıyor. "ye" albümünün tam %18'i akıl sağlığı ile ilgili dizelerden oluşuyor. Detaylı bir görünüm için hemen aşağı bakalım:
Görüldüğü üzere "ye"deki 388 dizenin 71'i akıl sağlığına adanmış, başı ise intihar ve jenerik çekiyor. İntihar dizelerinin tamamı ise yarı hitabet, yarı şarkı havasındaki sebatsız, ürkütücü intro "I Thought About Killing You"da mevcut.
Bu şarkıda 65 dizenin 30'u (%46) akıl hastalıklarına adanmış ve şu cümle ile başlıyor;
"En güzel düşünceler her zaman en karanlıkların yanındadır."
Frekansı ile oynanmış arka vokaller, albüm kapağı, ve albümün ilerisinde bahsedilen bipolar bozukluk durumu düşünüldüğünde, bu şarkının Kanye West'in kendiyle konuşması olduğunu düşündüyseniz, güvenli ve muhtemelen doğru bir tahmin yaptınız. "Seni öldürmeyi düşündüm" cümlesi ve "aşk" ikiliğinin sarsıcılığına ("ancak sevdiğin birini öldürmeye zahmet edersin") ek olarak bu şarkıdaki anlatım, etrafınızdaki herkes kendince yaşarken, nefes alırken, düşünürken kendiniz içinde düşüncelerinizle kafese tıkılmanın nasıl bir his olduğuna, intiharın nasıl bir özgürleştirici bir aktivite olduğuna dair içten bir çelişki sunuyor. Bir NY Times röportajında Kanye West şunları söylüyor:
"Ah, evet, Kendimi öldürmeyi sürekli düşündüm. Her zaman bir opsiyon oldu. Louis C.K'in söylediği gibi: Ben kullanım kılavuzunun sayfalarını çeviririm. Her opsiyonu ölçüp biçerim.
Bu aydınlanmayı henüz yaşıyorum, intihar etmediğim için değil, sonuna kadar düşündüğüm için. Sonuna kadar düşünmeseydim bunun yaşanması için daha fazla şans olabilirdi."
İkinci şarkı "Yikes" 61 dizede 27 akıl sağlığı dizesi ile %44 lük bir oran yakalıyor. Bu şarkının son 8 dizesi, Kanye West'in büyük şarkı outroları ile dolu kariyerinde (Last Call, Runaway, New Slaves) yeni bir büyük anı yansıtıyor ve bipolarlığına karşı bakış açısını gösteriyor:
"Görüyor musun? Görüyor musun
İşte bundan bahsediyorum
Bu yüzden Ye ile anlaşıyorum
Görüyorsun ya, bu benim üçüncü kişim
Bu benim bipolar b*kum, zenci, ne?
Bu benim süper gücüm, zenci, bu bir bozukluk değil
Ben bir süperkahramanım! Ben bir süperkahramanım!"
Burada Kanye West, ne kadar korkutucu veya zor olursa olsun depresyon, anksiyete , bipolarlık gibi durumların kabulu ile ilgili sadece bir umut mesajı değil, dinleyicilerin de bağdaştırabileceği bir gerçeklik sunuyor. Her ne kadar eksiksiz olmasa da Kanye, karanlıklarınıza karşın kendinizi benimsemenin önemini ortaya koyuyor.
"Wouldn't Leave" 62 dizede 9 akıl sağlığı içerikli dize ile %14.5'ta kalsa da önemli bir şeye vurgu yapıyor: akılsal bir aksaklık ile baş etmeye çalışırken ilişkilerin devamı için tarafların dayanıklı ve fedakar olması gerekiyor. Kanye West'i magazin ile daha çok muhatap olmaya zorlayan ve halen çok tartışılan Kim Kardashian evlilğine dair samimi ve içten bir balad niteliğinde.
"Ona beni bırakabileceğini söylemiştim, ama benden ayrılmazdı."
Albümün çoğu inasana göre en iyi şarkısı "Ghost Town", tamamı bağımlılık ile ilgili 5 dize içeriyor ki bu yaklaşık %10.5'luk bir oran. Bu 5 dizeden bir tanesi, Lil Peep ve Prince gibi ünlülerin hayatını almış olan fentanil. 2016'da afyon bağımlılığına yakalanmış Kanye West, bu şarkıda da uyuşturucu kültürünün abartılışına değinmeyi ihmal etmiyor.
Bu Albüm Neden Önemli?
"ye" albümü Kanye'nin akıl sağlığı problemlerinin, dengesiz davranışları ile birleşiminden doğan bir albüm. İşin magazin, politika ve Kardashianlar kısmına çok az kişi alakadar olabilse de, "ye"deki diğer mesajlar toplum içerisinde azımsanamayacak kadar büyük bir grup insanın hikayesinin ana akımda herhangi birinin dokunmadığı kadar dokunulup anlatılması anlamına geliyor. Bu albümü bu kadar özgün kılan, acı çekenleri birbiriyle buluşturan, bir "kaçış" arayan, bu yazıyı yazan ben de dahil olmak üzere hayatın onca derdi çilesi ve bitmek bilmeyen olaylar akışı arasında kaybolan insanlara sığınak olan bir müzik projesi olması. Sosyal medyada mutlu görünmek için en içinde kendini yiyip bitiren ve odasında duvarlarla kesişenlerimizin bile anlatıldığı bir albüm. Onlar için, her ne kadar Kanye West'in geleneksel taraftar grubunda ince bir kesimi oluştursalar da, artık hip hopta bir parça var. "ye"nin 7 şarkısının tamamı ile diğer Kanye projelerine mum tuttuğu söylenemez ama onlar, kendi bütünlüklerinde daha önemli bir mesajın taşıyıcıları.
Bu mesajı dinlemek isterseniz buyrun efendim:
Görüldüğü üzere "ye"deki 388 dizenin 71'i akıl sağlığına adanmış, başı ise intihar ve jenerik çekiyor. İntihar dizelerinin tamamı ise yarı hitabet, yarı şarkı havasındaki sebatsız, ürkütücü intro "I Thought About Killing You"da mevcut.
Bu şarkıda 65 dizenin 30'u (%46) akıl hastalıklarına adanmış ve şu cümle ile başlıyor;
"En güzel düşünceler her zaman en karanlıkların yanındadır."
Frekansı ile oynanmış arka vokaller, albüm kapağı, ve albümün ilerisinde bahsedilen bipolar bozukluk durumu düşünüldüğünde, bu şarkının Kanye West'in kendiyle konuşması olduğunu düşündüyseniz, güvenli ve muhtemelen doğru bir tahmin yaptınız. "Seni öldürmeyi düşündüm" cümlesi ve "aşk" ikiliğinin sarsıcılığına ("ancak sevdiğin birini öldürmeye zahmet edersin") ek olarak bu şarkıdaki anlatım, etrafınızdaki herkes kendince yaşarken, nefes alırken, düşünürken kendiniz içinde düşüncelerinizle kafese tıkılmanın nasıl bir his olduğuna, intiharın nasıl bir özgürleştirici bir aktivite olduğuna dair içten bir çelişki sunuyor. Bir NY Times röportajında Kanye West şunları söylüyor:
"Ah, evet, Kendimi öldürmeyi sürekli düşündüm. Her zaman bir opsiyon oldu. Louis C.K'in söylediği gibi: Ben kullanım kılavuzunun sayfalarını çeviririm. Her opsiyonu ölçüp biçerim.
Bu aydınlanmayı henüz yaşıyorum, intihar etmediğim için değil, sonuna kadar düşündüğüm için. Sonuna kadar düşünmeseydim bunun yaşanması için daha fazla şans olabilirdi."
İkinci şarkı "Yikes" 61 dizede 27 akıl sağlığı dizesi ile %44 lük bir oran yakalıyor. Bu şarkının son 8 dizesi, Kanye West'in büyük şarkı outroları ile dolu kariyerinde (Last Call, Runaway, New Slaves) yeni bir büyük anı yansıtıyor ve bipolarlığına karşı bakış açısını gösteriyor:
"Görüyor musun? Görüyor musun
İşte bundan bahsediyorum
Bu yüzden Ye ile anlaşıyorum
Görüyorsun ya, bu benim üçüncü kişim
Bu benim bipolar b*kum, zenci, ne?
Bu benim süper gücüm, zenci, bu bir bozukluk değil
Ben bir süperkahramanım! Ben bir süperkahramanım!"
Burada Kanye West, ne kadar korkutucu veya zor olursa olsun depresyon, anksiyete , bipolarlık gibi durumların kabulu ile ilgili sadece bir umut mesajı değil, dinleyicilerin de bağdaştırabileceği bir gerçeklik sunuyor. Her ne kadar eksiksiz olmasa da Kanye, karanlıklarınıza karşın kendinizi benimsemenin önemini ortaya koyuyor.
"Wouldn't Leave" 62 dizede 9 akıl sağlığı içerikli dize ile %14.5'ta kalsa da önemli bir şeye vurgu yapıyor: akılsal bir aksaklık ile baş etmeye çalışırken ilişkilerin devamı için tarafların dayanıklı ve fedakar olması gerekiyor. Kanye West'i magazin ile daha çok muhatap olmaya zorlayan ve halen çok tartışılan Kim Kardashian evlilğine dair samimi ve içten bir balad niteliğinde.
"Ona beni bırakabileceğini söylemiştim, ama benden ayrılmazdı."
Albümün çoğu inasana göre en iyi şarkısı "Ghost Town", tamamı bağımlılık ile ilgili 5 dize içeriyor ki bu yaklaşık %10.5'luk bir oran. Bu 5 dizeden bir tanesi, Lil Peep ve Prince gibi ünlülerin hayatını almış olan fentanil. 2016'da afyon bağımlılığına yakalanmış Kanye West, bu şarkıda da uyuşturucu kültürünün abartılışına değinmeyi ihmal etmiyor.
Bu Albüm Neden Önemli?
"ye" albümü Kanye'nin akıl sağlığı problemlerinin, dengesiz davranışları ile birleşiminden doğan bir albüm. İşin magazin, politika ve Kardashianlar kısmına çok az kişi alakadar olabilse de, "ye"deki diğer mesajlar toplum içerisinde azımsanamayacak kadar büyük bir grup insanın hikayesinin ana akımda herhangi birinin dokunmadığı kadar dokunulup anlatılması anlamına geliyor. Bu albümü bu kadar özgün kılan, acı çekenleri birbiriyle buluşturan, bir "kaçış" arayan, bu yazıyı yazan ben de dahil olmak üzere hayatın onca derdi çilesi ve bitmek bilmeyen olaylar akışı arasında kaybolan insanlara sığınak olan bir müzik projesi olması. Sosyal medyada mutlu görünmek için en içinde kendini yiyip bitiren ve odasında duvarlarla kesişenlerimizin bile anlatıldığı bir albüm. Onlar için, her ne kadar Kanye West'in geleneksel taraftar grubunda ince bir kesimi oluştursalar da, artık hip hopta bir parça var. "ye"nin 7 şarkısının tamamı ile diğer Kanye projelerine mum tuttuğu söylenemez ama onlar, kendi bütünlüklerinde daha önemli bir mesajın taşıyıcıları.
Bu mesajı dinlemek isterseniz buyrun efendim:
Yorum Bırakın