Rap Müzikte Son 20 Yılın En Başarılı 14 Konsept Albümü

Kimi müzik albümleri en az içerilerinde barındırdıkları notalar, ritimler veya sözler kadar sinema filmlerinden aşağı kalmayan senaryoları, dinleyicinin kafasında çizdikleri resimleri ve başarılı uygulanmış olay örgüleriyle hatırlanır. Konsept albümler, parçaların ayrı ayrı temalarından daha büyük bir amaca, anlama veya olay örgüsüne hizmet etmesi için parçalarının temalarının birleştirilmiş veya bağdaşlaştırılmış olduğu albümlerdir. Bu sayede tek bir merkezi anlatım veya tema elde edilebilir. Bu yazımızda son 20 yılın en başarılı ve ilginç konsept rap albümlerini listeliyoruz.

Logic - The Incredible True Story (2015)

Logic’in yaptığı en kaliteli, komplike ve başarılı iş The Incredible True Story, 2065 yılında savaşlar, rejim değişiklikleri ve biyolojik zehirlenmelerden sonra, yaşamak için yeni bir gezegen bulmakla görevlendirilmiş Aquarius III uzay gemisinin ve mürettebatının, yeni dünya Paradise’ı bulma yolundaki maceralarını bir film gibi işliyor. Tüm bu maceralar esnasında albüm uzay gemisinde mürettebat tarafından dinleniyor. Harika skit ve cameolara sahip bir albüm. Daha fazlasını öğrenmek için Logic’in albüm konsepti hakkında konuştuğu bu videoyu izleyebilirsiniz.

Kendrick Lamar - To Pimp a Butterfly (2015)

Kendrick Lamar, 3. albümü ve başyapıtı To Pimp A Butterfly boyunca, en yüzeysel tabiriyle bir tırtılın kelebeğe dönüşümü metaforunu kullanarak özellikle siyahi sanatçılar ve siyahi kültürü için kişisel gelişim temasını işliyor. Özsevi, çete şiddeti ve ‘Beyaz Amerika’ gibi yan temalara da sahip bu albümde Kendrick Lamar şiirsel bir konsepti hayata geçiriyor. Her şarkı sonunda birbiri üzerine ekleyerek bir şiir okuyan Lamar’ın, albüm sonunda tamamlanmış şiirini Tupac huzurunda okuduğuna şahitlik ediyoruz. Ayrıca kelebeğe dönüşüm teması da her şarkıda adım adım işlenmiş. To Pimp a Butterfly detaylı inceleme yazımız için buraya tıklayabilirsiniz.

MF DOOM - Mm… Food (2004)

Rapçi/prodüktör MF DOOM’un efsanevi prodüktör Madlib ile klasik ortak çalışması Madvillainy’den 7 ay sonra yayımladığı başka bir klasik albüm olan Mm… Food, albüm başlığından da anlaşılacağı gibi baştan sona yiyecek referanslarıyla dolu. Her parçanın ismi ve teması, yiyecek içecek metaforlarına sahip. Örnek vermek gerekirse, Beef Rap isimli giriş şarkısında DOOM, hem et hem de argoda anlaşmazlık, kavga anlamına gelen Beef kelimesini kullanarak dissleşmeler sayesinde gündemde kalan ve geçinebilen rapçileri eleştiriyor.

Deltron 3030 - Deltron 3030 (2000)

Grubun kendi ismini taşıyan albümünün hikayesinde rapçi Del; Deltron Zero isimli, 31. yüzyıl yeni dünya düzenine karşı isyan eden, hayal kırıklığına uğramış bir makine askeri ve gezegenler arası bilgisayar dahisi rolünde. Kötü oligarkların hem insan haklarını hem de hip-hop'u bastırdığı bir dünyada Del, Galaktik Kafiye Federasyonu şampiyonu olma yolunda düşmanlarına karşı rap savaşları yapıyor. Bu yaratıcı fikir albüme gayet başarılı bir şekilde empoze edilmiş.

Childish Gambino - Because the Internet (2013)

Childish Gambino’nun ikinci stüdyo albümü Because the Internet’te Gambino, rapçi Rick Ross’un isimsiz oğlunun hikayesini anlatıyor. Gambino bu karakteri The Boy olarak adlandırıyor ve Twitter’daki ününü korumak için ünlüleri retweetlediği, bir gece kulübünde yaşanan silahlı saldırının videosunu çekip paylaştığı ayrıca ot satıp aşık bile olduğu, Los Angeles ve İsveçte geçen hikayesini tüm albüme yayıyor. Bu albümün kendisine ait bir senaryosu dahi var. Çeşitli videolarla da süslenmiş bu senaryoyu okumak istiyorsanız buradaki linkten okuyabilirsiniz. Öncesinde yine Childish Gambino tarafından yayımlanan ve albümle direkt ilişkili bu kısa filmi de izlemenizin büyük faydası var.

Lupe Fiasco – Tetsuo & Youth (2015)

Tarihin belki de en kompleks, en katmanlı ve en detaylı konsept albümü Tetsuo & Youth’da Lupe Fiasco, albümü dört farklı mevsime bölüyor. Bu mevsimlerle ilişkili şarkılarında ise din, reenkarnasyon, doğum ve ölüm, günah ve getto gibi temaları işlese de albümün ana teması, gettoda büyüyen genç nesili hapseden uyuşturucu ve çete hayatı döngüsü ve bu jenerasyonun hapisten nasıl kurtulması gerektiği. Ayrıca tersten oynatıldığında Lupe’nin ters kronolojik sıralamayla hayat hikayesini anlattığına dair güçlü kanıtlarla öne sürülmüş bir teori var.

CunninLynguists - A Piece Of Strange (2006)

Güney'in muazzam rap gruplarından CunninLynguists’in A Piece Of Strange’i, bir adam ve çevresindekilerinin doğru ve yanlışla, sevgi ve nefretle imtihanını anlatıyor. Albümde aynı zamanda dinsel ve güneydeki ırkçılıkla alakalı temalar işleniyor. 16 şarkı, bazı İncil sayılandırmaları ve onların yorumlamalarıyla ilişkilendirilerek dini tema güçlendirilmiş. Ana mesaj ise hayat ve getirdiği seçimler denilebilir.

Mick Jenkins – The Water[s] (2014)

İsminden de anlaşılacağı gibi Mick Jenkins bu mixtape’in de sözlerden tutun prodüksiyona kadar su temasını işliyor. Su, ‘gerçeğin’ direkt metaforu olarak kullanılmış ve en az su kadar önemli olduğu mesajı üstünde durmuş Chicago’lu Mick Jenkins. Projenin genel mesajı ise: “Daha çok öğren, daha fazla bilgi edin ve gerçeği daha fazla ara.”

Kendrick Lamar - good kid, m.A.A.d city (2012)

Kendrick Lamar’ın ikinci stüdyo albümü good kid, m.A.A.d city, genç K.Dot’ın kendisini bir oyuncak hamurmuşcasına şekillendiren uyuşturucu, şiddet ve çete aktiviteleriyle sarılmış Compton sokaklarında geçirdiği gençlik yıllarına ve Kendrick Lamar’a dönüşüm sürecine bir geri dönüş. Kullanılan temalar, konseptin yapbozunu tamamlayan skitler ve Kendrick’in üst düzey söz yazarlığı ile muazzam bir albüm.

The Roots – Undun (2011)

Efsanevi hip hop grubu The Roots’un onuncu stüdyo albümü Undun, Redford Stevens isimli bir kurgusal kriminal karakterin kısa ve trajik hayatının ters kronolojik sıralamayla anlatımı. Klasik bir kriminalin yükselişi ve trajik ölümü hikayesine benzemeyen, daha çok bu kriminalin ancak ölümle biten varoluşsal sancısına odaklı içlere dokunan bir hikaye.

Tyler, the Creator – Bastard (2009), Goblin (2011), Wolf (2013)

Tyler’ın ilk üç albümünün bir arada olma sebebi bir hikayenin üç farklı kısmı olmaları. Bastard ve Goblin’in konsepti Dr. TC isimli kurgusal terapist ve Tyler’ın seanslarından oluşuyor. Bastard’da odaklı tema baba problemleriyken, Goblin’deki tema Tyler’ın apayrı bir şeytani ve öfkeli ruh hali. Wolf’un farkı ise Bastard ve Goblin’den önceki bir zaman diliminde, sorunları sebebiyle Camp Flog Gnaw’a gönderilmiş olması ve oradaki uygunsuz hareketlerinden sonra Bastard’la devam edecek olan terapi seanslarına başlaması. Bu kova hikaye boyunca Tyler’ı kendisinin bir çok alter egosuyla savaşırken görüyoruz.

Little Brother - The Minstrel Show (2005)

2019 yazında 9 yıl sonra tekrar birleşip May The Lord Watch albümü ile geri dönen rap grubu Little Brother’ın ikinci stüdyo albümü The Minstrel Show, kurgusal bir televizyon kanalı olan UBN’i (U Black Niggas Network) ele alıyor. Albüm boyunca işlenen bu televizyon kanalı konsepti, zamanının Afro Amerikan televizyon kültürünü ve programlarını tiye alıyor.

Notlar:

Bu yazıdaki çoğu albüm yüzeysel seviyede açıklanmıştır. Albümleri dinledikten sonra konsepti çözememeniz halinde reddit.com, genius.com gibi platformlardan konsepti çözümleyebilirsiniz.
Tyler, the Creator'un Bastard mixtape'i malesef Spotify'da bulunmamakta o yüzden yazıda Spotify linki yok. Bastard ve daha nice mixtape'i dinlemek için Spinrilla adlı mobil uygulamayı kullanmanız tavsiyedir.