"İnsan yüreğinin iyi olması için akla ihtiyaç yoktur."
John Steinbeck'in belgesel tadındaki doğa tasvirleriyle ve gerçekleri tüm çıplaklığıyla ele aldığı, kusursuza yakın kurgusuyla 'Fareler Ve İnsanlar' romanını inceleyeceğim. Romanı hayatımın farklı dönemlerinde 2 defa okudum ve hissettirdiği duyguların farklılığıyla tanıştım. İleride tekrar okursam, eminim ki yepyeni hislerle veda edeceğim son sayfalarına.
Kitapla alakalı en çok tartışılan ve sorulan sorulardan biri, hiç şüphesiz ismi. Orijinal adıyla 'Of Mice And Men' yani 'Fareler Ve İnsanlar' ilk defa lise döneminde okuduğumda, kitabı çok sevmeme rağmen ismiyle pek barışamamıştım. Fakat yakın dönemde tekrar okuduğumda, ufak çaplı araştırmalarla kitabın adının Robert Burns'e ait 'To a Mouse' türkçesiyle 'Bir Fareye' isimli şiirden ilham alındığını öğrendim. Zaten şiiri okuduğunuzda yalnızca romanın ismine değil kurgusuna da ilham olduğunu göreceksiniz. Bazı okurlar bu durumdan dolayı yazarı eleştirebiliyor fakat böylesi bana çok daha büyüleyici ve köklü geliyor. Çünkü gerçek bir sanat eseri içinde barındırdığı sonsuz ilham kaynaklarıyla diğer eserleri de besleyebilmelidir diye düşünüyorum.
Romanımız 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı yaygın adıyla Büyük Buhran Döneminde çiftliklerde işçilik yapan, birbirlerinden oldukça farklı karakterlere sahip iki yakın arkadaşın Soledad yakınlarındaki bir çiftlikte çalışmaya başlamalarını, orada kuracakları/kuramayacakları ilişkileri ve beraberinde gelen bir dizi olayı konu alıyor. Baş karakterlerimizden Lennie Small: İsminin aksine oldukça iri cüssesiyle karşımıza çıkıyor. Zihin yetersizliği olan özel gereksinimli bir birey olmasından dolayı kontrolsüz güç kullanan, iletişim problemleri yaşayan ve tek dostu George Milton'a bağımlı bir karakterdir. Diğer baş karakterimiz George Milton: Lennie'nin aksine zekası ve uyanıklığıyla dikkat çeken, Lennie'nin başını dertten kurtaran, onu koruyan ve birlikte daha iyi bir hayat sürmenin hayallerini kuran/kurdurtan bir karakterimizdir. Zaten böylesine zıt iki karakteri birbirine bağlayan kurdukları hayaldir. Yaşadıkları dönem itibarıyla mutsuz, umutsuz, bencil ve derin yalnızlıklar denizinde boğulan bir toplumda George ve Lennie'nin çıkarsız arkadaşlığı, birbirlerine olan bağlılıkları ve her şeye rağmen hayal kurabilmeleri diğer insanların kafasında soru işaretleri oluşturur. Roman sonu itibarıyla da bu ikilinin ilişkisini sorgulamamıza sebep oluyor. Ağlatacak kadar sarsıcı olduğunu da eklemeliyim.
Romanı diğer romanlardan ayrı tutabileceğim yanı özel gereksinimli bir karaktere yer vermesi ve özel eğitim perspektifinden incelediğimde de karakteri okurlara başarıyla yansıtmasıdır. Kitabın tek bir tema etrafında dönmemesi hoşuma giden bir diğer özelliği oldu. Okuma süresince birçok duyguya kucak açan ve hepsini doyasıya yaşatan bir eser. Üzerine konuşulacak, tartışılacak çok fazla konu var. Okuyup kenara bırakılacak bir kitap değil. Gönül rahatlığıyla herkese tavsiye edebilirim, keyifli okumalar.
Çok güzel yorumlamışsın, iki gözümün çiçeği 💘