Romalılar, Keltler’in yaşadığı toprakları “Galya” olarak adlandırmıştı. Sezar’ın Galya’yı işgali, farklı kabilelere bölünmüş Kelt topluluklarını Vercingetorix önderliğinde ilk ve son kez aynı dava için birleştirecekti.

Keltler, Antik Çağ Avrupa’sında derin izler bırakmış halklardan biridir. Demir Çağı’nda Orta Avrupa’da ortaya çıkan Kelt toplulukları, Britanya’dan Anadolu’ya kadar geniş bir coğrafyaya yayıldılar. M.Ö. 600’lerden itibaren ise Fransa, Belçika ve Kuzey İtalya'ya yerleşerek koloniler kurdular. Romalılar bu bölgeye Keltler’in memleketi anlamına gelen “Galya” adını verdi.

 

Jül Sezar Dönemi Galya Haritası

 

Usta Savaşçılar ve Yetenekli Metal İşçileri 

Gelenekleri büyük ölçü de sözlü olan Keltler, arkalarında yazılı kaynaklar bırakmamışlardı. Antik dönem boyunca genellikle kendilerine düşmanca yaklaşan halklar tarafından kayıt altına alındılar. Yunan yazarlar tarafından “Keltoi” olarak isimlendirilirken, Romalılar onları “Galyalı” adıyla andılar. 

Toplumsal yapıları hiyerarşik bir düzen etrafında şekillenmişti. En üstte savaşa düşkün bir aristokrasi yer alıyordu. Onların ardından din adamlığı, kahinlik ve yargıçlık görevlerini üstlenen ruhbanlar gelmekteydi. Zanaatkarlar, çiftçiler ve kölelerden oluşan grup ise toplumsal piramidin en alt basamağını oluşturuyordu. M.Ö. 2.yy’dan itibaren etrafı surlarla çevrili şehirlerde yaşamaya başladılar. Ekonomileri büyük ölçüde hayvancılığa ve avcılığa dayanıyordu. Özellikle çok sayıda sığır ve domuz besliyorlardı.

 

Rahibeye Danışan Kelt Savaşçılar 

 

Savaş Kelt kültürü açısından vazgeçilmez bir unsurdu. Sadece erkekler değil kadınlar da savaşlara katılıyordu. Savaş toplum içerisindeki konumun belirlenmesinde rol oynamaktaydı. Avrupa’nın pek çok bölgesinde yer alan tümülüslerde kılıçlarıyla beraber gömülen Kelt savaşçılara rastlanmıştır.

Keltler diğer taraftan ise yetenekli zanaatkarlardı. Büyük bir ustalıkla metal ve mücevher işliyorlardı. Demirden imal ettikleri kılıçları oldukça ünlüydü. Aynı zamanda örme zırhın, sabunun ve şarap fıçısının da onlar tarafından icat edildiğine inanılır.

Kelt toplulukları her biri kendi kralı veya şefi tarafından yönetilen pek çok kabileye ayrılmıştı. Bu durum çatışmaları da beraberinde getirmiş, sahip oldukları kabilevi yapıları siyasi açıdan bir araya gelmelerini engellemişti. Ancak Jül Sezar’ın Galya kapılarına dayanmasıyla Vercingetorix önderliğinde ilk ve son kez aynı dava için birleşeceklerdi.

Sezar Galya’da

M.Ö. 2 yy.’nın sonlarına gelindiğinde Romalılar Galya’nın güneydoğu ucunu ele geçirmiş, Aquae Sextia isimli bir yeni bir şehir kurmuşlardı. Çok geçmeden Rhone Vadisi’nın yukarı kesiminde de hakimiyet sağlandı. Bununla birlikte Galya’dan gelen pek çok saldırı ve işgal girişimin önüne geçememişlerdi. Kuzeyde gittikçe artan huzursuzluk ortamı sınırsız bir hırsa sahip Sezar’ın da dikkatini çekmişti. Sezar, Galya’nın tamamını hakimiyeti altına alarak Roma’da ki politik gücünü arttırmanın peşindeydi. Aradığı fırsat ise Germen kabilelerinin baskısıyla, Helvetlerin Galya’nın batısına doğru ilerlemesi ile ayağına kadar geldi. M.Ö. 58’de Galya üzerine harekete geçecekti, fakat bölgedeki faaliyetleri ve kabileleri yerinden etmesi ciddi bir ayaklanmanın patlak vermesi ile sonuçlandı.

 

Jül Sezar

 

Büyük Savaşçı Kral

Galyalılar kabile sistemleri nedeniyle çatışmaların ilk evresinde güçlü bir lider etrafında birleşemediler. M.Ö. 52 yılına kabileler arasında hareketlilik baş göstermeye başladı. Genç bir soylu olan Vercingetorix’in Arverni kabilesinin lideri olmasıyla çatışmaların seyri de değişecekti. İsmi büyük savaşçı kral anlamına gelen Vercingetorix, çok geçmeden komşu kabilelerle ittifaklar kurdu. Kendisine katılmakta tereddüt edenleri kulak kesme, göz çıkarma gibi yöntemlerle geri adım attırarak, büyük bir ordu meydana getirdi. Etkileyici önderliği altında kabileleri birleştiren Vercingetorix, Sezar’a karşı başarılı bir yanık toprak taktiği uygulayarak usta bir taktisyen olduğunu ispatladı. Sezar’ı doğrudan savaşarak yenmek yerine onu ikmal olanaklarından mahrum bırakmaya çalıştı, Roma birlikleriyle açık alanda yüzleşmekten kaçındı. Sezar’ın yararlanabileceği kentler, köyler ve tarlalar yerle bir edildi. Romalılarla ilk karşılaşmasında Georgovia’da işgalcileri mağlup ederek önemli bir zafer kazandı. Ancak kabilelerin doğal savunma imkanlarına sahip Bourges kentinin tahrip edilmesine izin vermemeleri ile stratejisi büyük bir yara aldı. Roma kuvvetleri bir ay boyunca devam kuşatmanın ardından şehri ele geçirerek 40.000 kişiyi acımasızca katledecekti.

 

Arverni Kabilesi Lideri Vercingetorix

 

Alesia Cehennemi

Sezar, yenilginin ardından geri çekilen Vercingetorix’i Alesia kentinde kuşatma altına almıştı. Galyalılar’ın kuşatmayı yarma girişimine kentin çevrisine kazıklı hendekler ve toprak setler örerek karşılık verdi. Ardından bir takviye kuvvetinin Alesia’ya doğru harekete geçtiğini öğrenince dışa doğru ikinci bir savunma hattı kurdu. Şehrin içerisindeyse zaman giderek Vercingetorix’in aleyhine işliyordu. Yalnızca bir aylık yiyecekleri kalmıştı. Vercingetorix bu şartlar altında yeni bir çözüme başvurmak zorunda kalacaktı. Savaşamayacak durumdaki kadınları, yaşlıları ve çocukları Romalılara teslim etmeye karar verdi. Böylelikle Sezar’ın esirleri doyurmak zorunda kalacağını düşünüyordu. Ancak Sezar teslim olan binlerce Galyalıyı esir almayı reddetti. İlerleyen günlerde iki kuvvet arasında sıkışan insan topluluğun hepsi açlık içerisinde kıvranarak ölecekti. Galyalılar nihayet beklenen takviye kuvvetinin gelmesiyle tüm güçleriyle saldırıya geçtiler. Ancak Roma ordusunun güçlü organizasyonu karşısında bozguna uğramaktan kurtulamadılar. Vercingetorix için ise teslim olmak dışında fazla bir seçenek kalmamış gibi görünüyordu.

 

Vercingetorix Alesia'da

 

Mağrur Bir Mağlup

Vercingetorix teslim olmak için ertesi günü beklemişti. En iyi zırhını giyerek kent surlarının dışına çıktı. Tahtına kurulmuş Sezar’ın etrafında gösterişli atıyla bir tur döndü, sonrasında silahlarını büyük generalin ayaklarının dibine bıraktı. Roma’ya götürülen Vercingetorix, Tullianum Zindanı'nda hapsedilecekti. 5 sene boyunca bu karanlık zindanda kaçınılmaz sonunu bekledi. Sezar’ın İç Savaş’ın galibi olarak Roma’ya dönmesinin ardından kutlamalar için zincire vurularak halka teşhir edildi. Sonrasında savaşta esir alınan diğer krallarla aynı kaderi paylaşarak, boğularak öldürüldü. 19.yy’ın politik atmosferinde yeniden keşfedilip, büyük bir üne kavuşana değin tarih sayfalarında eski bir hatıra olarak kalacaktı.

 

Teslim Olan Vercingetorix Silahlarını Sezar'ın Ayaklarının Dibine Bırakıyor