Stoacı Erdeme Uyanışın İçten Çağrısı

Güneşin Doğuşu

Marcus Aurelius'un Kendime Düşünceler kitabının II. Kitap kısmının başlangıcı bize günün başlangıcını anlatırcasına şu sözlerle başlamaktadır.

"Şafakla birlikte, kendine şunları söyle: İşgüzar, nankör, küstah, hilekâr, haset, geçimsiz kişilerle karşılaşacağım. Bu kötü özellikerin hepsi iyi ve kötü bilgisizliğinden bu kişilerin başına geldi. Fakat ben, iyinin doğasının güzel, kötünün doğasının çirkin olduğunu gördüm..."

Kanaatimce bu bilgiyle, günün karşıma çıkardığı hiçbir insanın davranışları ruhumu sarsamaz. Çünkü onlar sadece kendi doğalarına uygun hareket ediyorlar; tıpkı rüzgârın esmesi, yağmurun yağması gibi. Doğaya kızmak ne kadar anlamsızsa, insanın cahilliğine öfke duymak da o kadar gereksizdir. Ben, kendi aklımı ve irademi kontrol edebildiğim sürece özgürüm.

Dış koşullar ruhumu karartamaz, çünkü ruhum kendi iç ışığından beslenir. Biri beni küçümserse, bu onun dar görüşlülüğüdür, benim değerimi azaltmaz. Biri beni öfkelendirmeye çalışırsa, bu benim zayıflığım değil, onun öfkenin esiri oluşudur. Zarar, dışarıdan gelmez; zarar ancak insanın kendi doğasına aykırı düşmesiyle başlar.

O halde her sabah kendime şunu hatırlatırım: “Erdem benim sığınağımdır.”
Adaletle davranmak, düşüncelerimde dürüst olmak, ölçülü yaşamak ve bilgece kararlar almak işte bunlar benim korunaklı kalem. İnsanlar ne yaparsa yapsın, ben doğama sadık kaldığım sürece kaybetmem.

Hayat kısa, zaman hızla akıp gidiyor. Bugün bana verilmiş bir nimetse, onu şikâyetle değil, minnettarlıkla karşılamalıyım. Bir insanın kusurlarıyla yüzleşmekten kaçmak, hayatın gerçekliğinden kaçmaktır. Oysa ben, her zorlukta büyümek için bir fırsat görürüm.

Bu yüzden, karşılaşacağım her zor insan bana sabrı öğretecek, her haksızlık adalet anlayışımı keskinleştirecek, her engel ise irademi daha güçlü kılacak. Gün sonunda tek bir soruya cevap vereceğim:

“Bugün doğama sadık kalabildim mi?”

Eğer cevabım ‘evet’ ise, en büyük zaferi kazanmışım demektir!

Son olarak "İyi talih ve adalet sizinle olsun"