Bir zamanlar çoğumuzun istemsizce izlediği, Show TV'nin bütün bir yaz boyunca aynı bölümlerini tekrar tekrar yayınladığı, böylece sosyal mecralarda espri kıvamını yakalayan Doktorlar dizisi, bildiğimiz üzere Shonda Rhimes yapımı Grey's Anatomy dizisine dayanıyor. Bu iki dizi her ne kadar kurgu, karakterler açısından benzerlik gösterse de, ikinci sezondan itibaren birbirlerinden farklı yönlere yöneldiklerini söyleyebiliriz.
Not: Diziler ilk sezonları üzerinden karşılaştırıldı.
İki dizinin kurgu bakımından aynı olduğunu söylemiştik. Kurguyu basit bir cümleyle açıklayacak olursak, iki dizide de bir hastanede çalışan bir grup doktorun -cerrahi asistanların ve şeflerinin- yaşadıkları olay ekrana aktarılıyor.
Tahmin edebileceğimiz gibi, buraya kadar sıkıntı yok. Ancak iş, topluma sunulan bir şey yaratmaya geldiğinde bazı durumlar kararları etkilemekte aktif rol oynayabiliyor. En basitine değinecek olursak, ülkelerin toplum yapısı ister istemez, pazarlamanın da etkisiyle, izleyici odaklı olarak düzenleniyor. Bu noktada unutmayacağımız şey, televizyon sektöründe her zaman izleyici odaklı gideceğimiz olacaktır.
Kültürel farklılıklar, ister istemez iki farklı sosyal değere sahip olan toplumlar arasında, hareket alanına kısıtlamalar getiriyor. Bu noktalara Grey's Anatomy ve Doktorlar dizilerini karşılaştırmalı olarak gidelim.
Temel farklılıklardan başlayacak olursak, Türk dizilerinin süreleri ve yabancı dizilerin sürelerinin pek de orantılı olmadığı aşikar. Doktorlar bölüm başı 75 dakikayken, Grey's Anatomy ortalama 40 dakikadan oluşuyor. Bu, bizim birinci farkımız.
İkinci farkımız, bölümlerin isimlendirilmesi. Grey's Anatomy dizisinde -ve yabancı dizilerinin genelinde- her bölüm, içeriğine göre bölüm ismine sahip. Doktorlar'a ya da diğer yerli dizilere baktığımızda böyle bir şey olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz.
Üçüncüsü, Grey's Anatomy'de jenerikten önce gördüğümüz, dış anlatıcı (voice-over narrator) ve olayı özetleyen anlatım. Her bölüm farklı bir vakayı ele alıyor ve her bölümden çıkardığımız ders farklılık gösteriyor. Buna genelde bölümde işlenen vakada ağırlıklı olan karakter ya da direkt ana karakterimiz olan Meredith'ten şahit oluyoruz. Yerel versiyonumuzdaysa bunun yerine geçmiş bölümlerin, belki de o haftaki bölümden daha uzun süren özetlerine sahibiz.
Ve son olarak, jenerik:
" target="_blank" rel="noopener">Doktorlar / ">Grey's Anatomy
İçeriğe yönelecek olursak, karakterler ile başlayalım. Kısaca karakter listesi:
Karakterler ve ilişkilerine değinecek olursak, bu kısımda kültürel yapı farklılıklarından belirgin bir şekilde söz edebiliriz. Hemen hemen her çiftin aynı evde yaşaması, Derek ve Meredith'in post-it üzerine kurulmuş evlilikleri, eşcinsel evlilikler... Tüm bunlar Türk kültüründe çok nadiren gördüğümüz şeyler değil mi?
Diğer bir açıdan baktığımızda, Türk aile yapısının da bu durumla uyuşmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Çünkü, genellikle bir Türk dizisinde aile, ev ortamı olmazsa olmazlardandır.
Bir noktayı da sizlerin yorumuna bırakacak olursak: orijinalinde Meredith'in annesi çok ünlü bir cerrah iken, yerli versiyonunda Ela'nın babası şekline bürünüyor. Belki de bunun nedeni, Türk kültüründe kendini işine veren bir baba daha "inanılır", ne dersiniz?
Ela, Meredith, Zenan ve Cristina arasındaki dönüş.
Hatırlarsanız Zenan muhafazakar bir aileden geliyordu. Bu nedenle, Suat ile ilişkileri "evlilik" odaklıydı ve ilerleyen bölümlerde Zenan'ın çocuğu olduğuna da şahit oluyoruz. Diğer tarafa baktığımızda, Cristina'nın tamamiyle işine odaklı bir karaktere sahip olduğunu görüyoruz. Başta belirttiğimiz üzere, Ela ve Meredith ile olay karışımları da mevcut. Lafı dolandırmadan söyleyelim, Levent'in düğün günü Ela'yı terk etmesi. Orijinalinde bu durumun Cristina ve Burke ikilisinde yaşandığını görüyoruz.
Ela ve Levent'in tanışma hikayesi ile Meredith ve Derek'in tanışma hikayesine baktığımız zaman, burada da kültürel yansımaları aşikar bir şekilde görebiliyoruz. Tanışma hikayesini özetleyecek olursak:
Yağmurlu bir havada Ela işe gitmek üzere taksi beklemektedir. Tam taksi geldiği sırada diğer kapıdan Levent girecek şekilde aynı anda taksiye binerler. Ve aralarında geçen "taksi savaşları" ile ikilinin tanışmasını görmüş oluruz. Diğer taraftan, Meredith ile Derek, gece barda içki içtikten sonra Meredith'in evinde uyanırlar ve bir daha görüşmemek üzere ayrılırlar, sonrasındaysa aynı hastanede çalıştıklarını öğrenirler.
Gestapo Fikret ve Nazi Bailey. Bu iki söylemin de tarihsel, politik ya da herhangi bir yoldan farklılıkları olsa da, iki dizide de asıl vurgulanmak istenen, karakterin baskın ve otoriter olmasıdır. Yine aynı karakterlerimiz, doğumda yardımcı olmaları dolayısıyla çocuklarına, asistanları olan George ve Hasan isimlerini veriyor. Bu da iki kültürde de verilen "değer" kısmını açıklayabiliyor.
Izzie Stevens, Kader ve Zeynep karakterleri.
Kader ve Zeynep karakterlerimiz tam olarak birbirleriyle aynı şekilde aktarılmasa da, Izzie Stevens'ın başına gelen olayların Kader ve Zeynep karakterlerine bölüştürüldüğünü söyleyebiliriz. Örnek verecek olursak, Kader öğrencilik yıllarında mankenlik yaparak okulunu sürdürüyor; Zeynep ise kalp nakli bekleyen hastanın, nakil bekleyenler listesinde üste çıkması için LVAD kablosunu kesiyor. Bu iki durumun tek ortak noktası: Izzie Stevens.
Tabii ki, son olarak bonus noktamıza geliyoruz. Hepimizin zihnine, görüntüleriyle birlikte kazınan Doktorlar şarkısı, "Bengü - Ağla Kalbim" sahnesi orijinalinde de aynı replikler ile karşımıza çıkıyor.
" target="_blank" rel="noopener">Denny ölüm sahnesi / " target="_blank" rel="noopener">Ömer ölüm sahnesi
Tüm bunları bir kenara bıraktığımızda, gerek kültürel yapı gerekse asistanlık eğitimi hakkında başarılı bir geçiş sağlandığını söyleyebiliriz.
Kaynaklar: 1, 2, 3
İki dizinin kurgu bakımından aynı olduğunu söylemiştik. Kurguyu basit bir cümleyle açıklayacak olursak, iki dizide de bir hastanede çalışan bir grup doktorun -cerrahi asistanların ve şeflerinin- yaşadıkları olay ekrana aktarılıyor.
Tahmin edebileceğimiz gibi, buraya kadar sıkıntı yok. Ancak iş, topluma sunulan bir şey yaratmaya geldiğinde bazı durumlar kararları etkilemekte aktif rol oynayabiliyor. En basitine değinecek olursak, ülkelerin toplum yapısı ister istemez, pazarlamanın da etkisiyle, izleyici odaklı olarak düzenleniyor. Bu noktada unutmayacağımız şey, televizyon sektöründe her zaman izleyici odaklı gideceğimiz olacaktır.
Kültürel farklılıklar, ister istemez iki farklı sosyal değere sahip olan toplumlar arasında, hareket alanına kısıtlamalar getiriyor. Bu noktalara Grey's Anatomy ve Doktorlar dizilerini karşılaştırmalı olarak gidelim.
Temel farklılıklardan başlayacak olursak, Türk dizilerinin süreleri ve yabancı dizilerin sürelerinin pek de orantılı olmadığı aşikar. Doktorlar bölüm başı 75 dakikayken, Grey's Anatomy ortalama 40 dakikadan oluşuyor. Bu, bizim birinci farkımız.
İkinci farkımız, bölümlerin isimlendirilmesi. Grey's Anatomy dizisinde -ve yabancı dizilerinin genelinde- her bölüm, içeriğine göre bölüm ismine sahip. Doktorlar'a ya da diğer yerli dizilere baktığımızda böyle bir şey olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz.
Üçüncüsü, Grey's Anatomy'de jenerikten önce gördüğümüz, dış anlatıcı (voice-over narrator) ve olayı özetleyen anlatım. Her bölüm farklı bir vakayı ele alıyor ve her bölümden çıkardığımız ders farklılık gösteriyor. Buna genelde bölümde işlenen vakada ağırlıklı olan karakter ya da direkt ana karakterimiz olan Meredith'ten şahit oluyoruz. Yerel versiyonumuzdaysa bunun yerine geçmiş bölümlerin, belki de o haftaki bölümden daha uzun süren özetlerine sahibiz.
Ve son olarak, jenerik:
" target="_blank" rel="noopener">Doktorlar / ">Grey's Anatomy
İçeriğe yönelecek olursak, karakterler ile başlayalım. Kısaca karakter listesi:
Meredith Grey (Ellen Pompeo) - Ela Altındağ (Yasemin Ergene) Cristina Yang (Sarah Oh) - Zenan Parlar (Melike Güner) Preston Burke (Isaiah Washington) - Suat Birtan (Bekir Aksoy) Izzie Stevens (Katherine Heigl) - Kader Denizhan (Aysun Kayacı) /(Gamze Topuz)* Derek Shepherd (Patrick Dempsey) - Levent Atahanlı (Kutsi) Richard Webber (James Pickens Jr.) - Haldun Göksun (Cüneyt Türel) George O'Malley (T.R. Knight) / Alex Karev (Justin Chambers) - Hasan Turay (Yağmur Atacan)* Miranda Bailey (Chandra Wilson) - Fikret Eralp (Yeşim Ceren Bozoğlu) Mark Sloan (Eric Dane) - Arslan (Devrim Nas) **Bonus: Denny Duquette - Ömer (İlhan Mansız)**
Yukarıda verdiğimiz karakter listesinden yola çıkarak birkaç karşılaştırma yapalım. Oyuncu kadrosu az çok bildiğimiz oyunculardan oluşuyor. Ve birkaç karakter, hem fiziksel olarak hem de karakter olarak benzerlik taşıyor; bir farkla: Irk. Türkiye koşullarında düşündüğümüzde, Amerika'ya kıyasla Türkiye çok uluslu bir yapıya sahip değil. Bu nedenle, orijinalinde her ne kadar ırk çeşitliliği olsa da, yerli versiyonda buna yer verilmemiş.
Karakterler ve ilişkilerine değinecek olursak, bu kısımda kültürel yapı farklılıklarından belirgin bir şekilde söz edebiliriz. Hemen hemen her çiftin aynı evde yaşaması, Derek ve Meredith'in post-it üzerine kurulmuş evlilikleri, eşcinsel evlilikler... Tüm bunlar Türk kültüründe çok nadiren gördüğümüz şeyler değil mi?
Diğer bir açıdan baktığımızda, Türk aile yapısının da bu durumla uyuşmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Çünkü, genellikle bir Türk dizisinde aile, ev ortamı olmazsa olmazlardandır.
Bir noktayı da sizlerin yorumuna bırakacak olursak: orijinalinde Meredith'in annesi çok ünlü bir cerrah iken, yerli versiyonunda Ela'nın babası şekline bürünüyor. Belki de bunun nedeni, Türk kültüründe kendini işine veren bir baba daha "inanılır", ne dersiniz?
Ela, Meredith, Zenan ve Cristina arasındaki dönüş.
Hatırlarsanız Zenan muhafazakar bir aileden geliyordu. Bu nedenle, Suat ile ilişkileri "evlilik" odaklıydı ve ilerleyen bölümlerde Zenan'ın çocuğu olduğuna da şahit oluyoruz. Diğer tarafa baktığımızda, Cristina'nın tamamiyle işine odaklı bir karaktere sahip olduğunu görüyoruz. Başta belirttiğimiz üzere, Ela ve Meredith ile olay karışımları da mevcut. Lafı dolandırmadan söyleyelim, Levent'in düğün günü Ela'yı terk etmesi. Orijinalinde bu durumun Cristina ve Burke ikilisinde yaşandığını görüyoruz.
Ela ve Levent'in tanışma hikayesi ile Meredith ve Derek'in tanışma hikayesine baktığımız zaman, burada da kültürel yansımaları aşikar bir şekilde görebiliyoruz. Tanışma hikayesini özetleyecek olursak:
Yağmurlu bir havada Ela işe gitmek üzere taksi beklemektedir. Tam taksi geldiği sırada diğer kapıdan Levent girecek şekilde aynı anda taksiye binerler. Ve aralarında geçen "taksi savaşları" ile ikilinin tanışmasını görmüş oluruz. Diğer taraftan, Meredith ile Derek, gece barda içki içtikten sonra Meredith'in evinde uyanırlar ve bir daha görüşmemek üzere ayrılırlar, sonrasındaysa aynı hastanede çalıştıklarını öğrenirler.
Gestapo Fikret ve Nazi Bailey. Bu iki söylemin de tarihsel, politik ya da herhangi bir yoldan farklılıkları olsa da, iki dizide de asıl vurgulanmak istenen, karakterin baskın ve otoriter olmasıdır. Yine aynı karakterlerimiz, doğumda yardımcı olmaları dolayısıyla çocuklarına, asistanları olan George ve Hasan isimlerini veriyor. Bu da iki kültürde de verilen "değer" kısmını açıklayabiliyor.
Izzie Stevens, Kader ve Zeynep karakterleri.
Kader ve Zeynep karakterlerimiz tam olarak birbirleriyle aynı şekilde aktarılmasa da, Izzie Stevens'ın başına gelen olayların Kader ve Zeynep karakterlerine bölüştürüldüğünü söyleyebiliriz. Örnek verecek olursak, Kader öğrencilik yıllarında mankenlik yaparak okulunu sürdürüyor; Zeynep ise kalp nakli bekleyen hastanın, nakil bekleyenler listesinde üste çıkması için LVAD kablosunu kesiyor. Bu iki durumun tek ortak noktası: Izzie Stevens.
Tabii ki, son olarak bonus noktamıza geliyoruz. Hepimizin zihnine, görüntüleriyle birlikte kazınan Doktorlar şarkısı, "Bengü - Ağla Kalbim" sahnesi orijinalinde de aynı replikler ile karşımıza çıkıyor.
" target="_blank" rel="noopener">Denny ölüm sahnesi / " target="_blank" rel="noopener">Ömer ölüm sahnesi
Tüm bunları bir kenara bıraktığımızda, gerek kültürel yapı gerekse asistanlık eğitimi hakkında başarılı bir geçiş sağlandığını söyleyebiliriz.
Kaynaklar: 1, 2, 3
Yorum Bırakın