İnsanlar neden kötülük yapar sorusu aklınıza muhtemelen gelmiştir, peki aklınıza neden insanlar iyilik yapar sorusu geldi mi? Hadi birlikte bu soruları cevaplamaya çalışalım, neden kötülük yaparız? Hırs, kıskançlık, kibir kötülük yapmamızı sağlayan bazı sebeplerdir. Birinin bizden daha iyi olmasına katlanamayız, o kişiyi kıskanır, elindekileri kaybetmesini bile isteyebiliriz. İleride bu tür duygulara set çekmenin gereklerinden de bahsedeceğim. Kısacası insanlar kendi menfaatlerini düşünürler ve menfaatlerine uymayan bir durum olduğunda kötülük yaparlar. Bu bence böyledir. Peki, neden iyilik yaparız? Bu biraz daha detaylandırılacak bir soru olabilir. İnsanlar iki türlü şey için iyilik yaparlar: menfaatleri vardır, sevgileri vardır. Bu iki olgu bazen de iç içe geçmiştir. Birine iyilik yaptığımız zaman ya onu gerçekten seviyoruzdur, ya da bir karşılık bekliyoruzdur. Ya da her ikisi de iç içe geçmiştir, birine iyilik yaparken ona karşı sevgi besliyoruzdur, aynı zamanda ondan sevgimize karşılık bekliyoruzdur (ki buna menfaat demek yanlış olmaz sanıyorum). İşte bu şekilde sevgi ile menfaat iç içe geçmiştir iyilikte. Annemiz/babamız bize bebekken bakar, bizi büyütür, bugünlere gelmememizi sağlar. Anne/babamızın bize karşı olan tutumu karşılıksız sevgi ile yapılan iyiliktir (çünkü insan fıtraten anne/babalık içgüdüsü ile doğar). İki sevgili birbirlerine iyilik yaparlar, bunlarınki karşılıksız sevgiye bağlı iyilik midir? Şüphesiz hayır. Onlarınki hem sevgiye hem de menfaate bağlıdır. Karşılıklı olarak birbirlerini severler, sevgilerine her türlü karşılık görmek isterler. Karşıdakinin sevgisiyle elde edebileceği bazı çıkarlar vardır. Bunları elde etmek için iyilik yaparlar. Bu da menfaate bağlı iyiliğe girer. İşte bu şekilde iki sevgilinin iyilikleri iç içe geçiktir.  

  İnsan menfaat için yaptığı iyilikleri sınırlarsa, ve hatta ortadan kaldırırsa, yapılan iyiliklerin kıymeti de artacaktır. Çünkü bir karşılık beklemez, sevgi duyduğu için o kişiye iyilik yapar. Bu durum da çıkar savaşlarını azaltır. Toplumsal refaha katkı sağlar. Yunus Emre'ye atfedilen bir söz vardır: "Yaratılanı severim, yaratandan ötürü." Ne güzel sözdür. Eğer yaratılanı yaratandan ötürü seversek, ona karşı kötülükte bulunmayız/ kötülük yaparken çekiniriz. Eğer yaratılanı yaratandan ötürü seversek, insanlara yaptığımız iyilikler artar, dost ediniriz. İnsan kazanırız. İşte bu denli önemlidir sevgi. Sevgi ile ilgili ileride daha da detaylı konuşacağız. 

                                                                                                    Yazan: Yavuz Selim Demirkol