Voltaire'in bu kitabında modern insanın dinleri, yasaları veya felsefeyi algılayış biçimini, doğanın ona öğrettikleri ve ona bahşedilen zekayla anlamaya çabalayan bir Huron'un peşinden gidiyoruz. Yazar farkında olduğumuz ama üstüne hiç düşünmediğimiz konulardan bahsederken okuru çıplak düşünceyle etkiliyor. Zaten bilgi sahibi olarak büyüdüğümüz konuları sıfırdan anlamaya çabalayan, bunu yaparken sorguladığı noktalar dikkat çeken yakışıklı başkarakterimizin yaşamının her nasıl olduysa varlığından bihaber olduğu dindar ailesiyle karşılaşmasıyla başlıyor hikaye. Başına neler getireceğini asla bilmeden Hristiyanlığa geçme kararı alıyor ve her ne kadar yeni "modern", Fransız ailesi buna çok sevinse de peşinde aşkı bulması, bir savaşa katılması, diplomasideki yeteneksizliği ve hapse düşmesiyle sonuçlanan bir olaylar silsilesini başlatıyor. 

Okurken dikkat çeken; bu kadar ilginç olmalarına rağmen asla olaylar değil, Voltaire olayları arkaplana bilerek atıyor ki odak noktamız her zaman sorgulamak olsun. Dönemiyle ilgili pek çok eleştiriyle birlikte günümüzde yeniden gündemde olan konuları Safdil'in nasıl sorguladığını, çevresindekilerin ona açıklama çabaları bir noktada komik bile diyebileceğimiz bir kargaşa içinde gelişiyor. Öğrenmeye çalıştığı dini ona verdikleri kitaptan farklı yaşayan insanlar, tutmayacakları sözler veren bürokratlar, sadece yazı yazmış olmak için şiir yazan sanatçılar Safdil'in kafasını oldukça karıştırıyor. Ona söylenmeyen kurallar karşısına çıktığında duyduğu öfke, insanların dinlenmeden mahkum edildiğini gördüğündeki şok, sevdiği kadının kendisi için faziletinden vazgeçtiğini duyduğundaki üzüntü, hepsini öylesine saf bir coşkuyla dile getiriyor ki sadece çevresindekileri değil biz okurları da etkilemeyi başarıyor. Modern toplum insanının kabul edip hayatına devam ettiği her noktaya parmağını basıp sanki yapmacıklıklarını yüzlerine vuruyor, hatta direkt söylüyor, "Aranızda bu kadar çok tedbire ihtiyaç duyduğunuza göre sizler pek namussuz insanlar olmalısınız". 

Ona cesaret ve güç veren sevgilisi güzel Saint-Yves ve zihin yolculuğunda ona rehberlik eden iyi yürekli Gordon dışında silik kalan karakterler yapmacıklıklarını bize bir kez daha hatırlatıyor. Yaşadığı her olayda basit birkaç soruyla o güne kadar aynı gelişmiş her düzeni yıkmayı başarabiliyor; Hristiyanlığa geçecekken vaftiz edilmek için neden anadan üryan nehre girdiği, kiliseye gelmediği sorulduğunda "Bana verdiğiniz kitapta böyle yapılıyor" demesi gibi. Bu kadar günlük hayatın temellerini sarsan sorgulamaların çocuksu bir doğallıkla yapılışını okudukça kendinizi gülümsemekten alıkoyamıyorsunuz. Bazı yerlerde kahkaha bile attırabilen bu kitaptan pek çok altı çizili cümlesi kalıyor akılda. En etkileyicilerinden biri, kitabın sonlarına doğru acı bir olaydan sonra kendine zarar vermesin diye bütün silahların saklandığını gördüğünde Safdil'in bütün durgunluğuyla söylediği şu cümleydi: Dünya üzerinde beni kendi canımı almaktan alıkoyma hakkına ve gücüne sahip biri var mı sanıyorsunuz? Sahnenin devamı da oldukça etkileyici bir şekilde intihardan bahsetse de yazarın içini dökme ihtiyacını Cato'dan bahsetmesiyle bir daha görüyoruz. Caesar'ın yönettiği Roma'da yaşamayı reddederek intiharı bir sembol haline getiren muhafazakar bir senatörü hatırlatması okları yine kendi eleştirilerinin yönüne çevirmeyi başarıyor. 

Döneminin siyasi kurumlarını veya popüler düşüncelerini eleştirirken saf bir zihni kullanarak soru sordurtması yazarın ince zekasının bir eseri. Aynı zamanda Cizvitleri daha rahat eleştirebilmek adına -kitabın dipnotlarından direkt alıntı yapmak gerekirse- "hafif davranışlı kadınlar, din adamları ve saf bir Huron Kızılderilisinin yer aldığı hikayeyi, katı ahlakçı bir Jansenist ilahiyatçısı Pasquirer Quesnel'in notlarına bağlayarak anlatması durumu daha da gülünç hale getiriyor". 

Okuduktan sonra hayatınızdaki pek çok davranışa bakış açınızı değiştircek bu kısa romanı mutlaka kitaplığınızın bir köşesinde bulundurmalısınız.