Shawn Carter, nam-ı değer Jay Z. 125 milyondan fazla kopya satan, 24 tane Grammy ödülü ile (Ye'yle beraber) bu kulvarda rap sanatçıları arasında birinci olan, Billboard top 200'de tam 14 defa 1 numaralı albüme sahip olan, Songwriters Hall of Fame'deki ilk rap sanatçısı olan, Rock & Roll Hall of Fame'de hayatta olan tek rap sanatçısı olan, 2013'te Time tarafından most influential 100 people arasında gösterilen yegane isim.
Kimine göre şer odağı bir torbacı olsa da birçok kişinin ortak görüşüne göre tüm zamanların en iyi rap sanatçıları arasında ilk 3'ten her daim gösterilir. Rap müziğin insanları olumsuz etkilediğini kanıtlamak isteyenler tarafından çok sık örnek gösterilir. Peki cidden hustle yaşamanı yani adam vurma, ot satma yaşam tarzını mı savunuyor Hov? Boğaziçi Üniversitesi Batı Dilleri ve Edebiyatları bölümünden 2 gün önce mezun olan birisi olarak kendi fikrimi Jay'in D'evils isimli şarkısını inceleyerek paylaşacağım.
D'evils, Jay'in ilk albümü Resonable Doubt'tan bir parçadır. 25 Haziran 1996'da çıkan albüm birçok defa refere edilmiştir ve sample'lanmıştır. Billboard 200'de 23. sırayı görmüş ve hiphop/R&B albümleri klasmanında 3. sıraya kadar yükselmiştir. Reasonable Doubt "manidar şüphe" olarak çevirilebilir. Bu, aslında kendisini o günden sonra yöneltilen şeytan tanımına bir yanıt minvalindedir. "Evet, bu şüphenizde haklısınız. Ama gelin bir de benim tarafımdan dinleyin.". Albümde Brooklyn sokakları ve Marcy mahallelerindeki yaşamın perde arkasını sunuyor bize.
D'evils bir kelime oyunudur. "The evils"(kötülükler) kelimesini "devils"(şeytanlar) şeklinde tercüme ederek siyahilerin "kötü" eylemleri sonucu şeytanlaştırılmalarının nasıl sonuçlar doğurduğunu gözler önüne seriyor. Ve şarkı sonunda bu şeytanlaştırmanın aslında bir sonuç değil de bir sebep olduğunu anlıyoruz. Jay'in kayıt stüdyosu Roc-A-Fella'dan Memphis Bleek'in bir anektodunu paylaştıktan sonra şarkıya giriş yapacağım. Niche'e verdiği bir röportajda albümden favori şarkısının D'evils olduğunu belirten Bleek şarkı daha çıkmadan bir kopyasını çaldığını itiraf ediyor. Jay apartmanına gelip bunu neden yaptığını sorduğunda ise "ruhumun bu şarkıya ihtiyacı vardı" tabirini kullandı. D'evils böyle bir şarkı işte.
Nakaratla başlayan şarkıda Snoop Dogg ve Prodigy'nin sample'larını duyuyoruz. Snoop, Murder was the Case şarkısında "Tanrım, acaba beni kurtabilir misin?" diye sorarak hustler yaşamına sarılmak zorunda kalan siyahinin mentalitesini gözler önüne seriyor. İnançlı ama yaşam şartları bu inancı sorgulatıyor. Nakarattaki diğer sample ise Prodigy'nin LL Cool J'in I Shot Ya şarkısındaki verse'ünden. "İllüminati zihnimi, ruhumu ve bedenimi istiyor" diyerek maddiyatın zararlarından bahsediyor. İnanç da maddiyat da zor geliyor o yaşamdaki birine. Bir de kendisine yöneltilecek olan İllüminati iddialarına erkenden cevap veriyor. Nakaratta duyduğumuz son şey ise Snoop'un Murder was the Case'inde "Ölemem" dediği sample'dır. Bu, şarkıda Jay'in yarattığı personna'nın zihnini özetliyor. Ölemeyeceğine inandığı için maddiyata sarılan birinin yaşamını dinleyeceğiz.
İlk verse'te sokak yaşamının zorluğundan dem vuruyor. Arkadaşları da kendisi de kazançları hakkında konuşmuyor çünkü konuşurlarsa biri diğerini indirmek zorunda kalabilir. İllegal yaşamı kolay sananları eleştiriyor ve sabah 9 akşam 5 mesasisi çalışıp hayatta kalmayı değil de hayattan maksimum verimi almayı hedeflediğini belirtiyor. Tanrı'ya dua etmek yerine mafya babası John Gotti'ye dua ettiğini eklemeyi ihmal etmiyor. Verse'ü bitirirken d'evils tarafından hastalandıklarını belirtiyor ve tekrar nakaratı duyuyoruz.
İkinci verse'te çocukluğunda beraber büyüdüğü birinin kendi çıkarları çakışınca nasıl düşmanı olduğunu belirtiyor. Harika ötesi kelime oyunlarıyla bu kişinin çocuğunun annesini nasıl kaçırdığını, eşinin yerini öğrenmek için ona nasıl para vermeye çalıştığını ve şiddet uyguladığını anlatıyor. Verse sonunda "Ağlama, böyle olması gerekiyordu. Zamanla senin acılarını alıp sahipleneceğim, d'evils" diyor. Decoded isimli kitabında bu kısmı Jay şöyle açıklıyor: "Sonunda ona (kadına) istediğimi yaptırdım. Ama kazançsız bir zaferdi. Sadece kan dökmekle kalmayacaktım kadından aldığım bilgilerle, o kadının gözlerine perde gibi inen yaşlar, ikimizin de canı için yalvaran gözyaşları, peşimi asla bırakmayacak. Onun üzüntüleri benim üzüntüm oldu." Kötülüğün sonucunun kendisini asla tatmin etmediğini ama bunu yapmak zorunda hissettiğini daha iyi anlatabilir miydi? Sanmam.
Üçüncü verse'te çocukluk arkadaşını öldürmüş bir karakter ortaya çıkıyor. Kötü eylemelerini "Dünya beni bu hale getirdi" diyerek iyiye çıkarmaya çalışıyor. İçki alıp yine kötülük yapmaya hazırlanıyor ve annesinden şimdiden af diliyor. Son 2 bar'da "Bağırmayı kes, biliyorsun, şeytan 'ölmek en iyisi' diyor
Ve Yahova şahit olsa bile asla şahitlik etmez, d'evils" diyor.
Yahova'nın şahitleri gelenekselliği reddedip sadece Kutsal Kitap'a sarılmayı öneren bir Hristiyan mezhebidir. Kuvvetli inanca sahip birisi Jay'in yaptığı kötü işlere şahit olsa bile mahkemede şahitlik yapmadan Jay işini bitirir. Ayrıca Jay'in bir takma adı da "Jay-Hova"dır. Yani kendi zihni kendi kötülüklerine şahiy olsa da Jay içindeki bu tarafı susturmasını bileceğini söylüyor. Mükemmel bir kelime oyunuyla verse'e nokta koyuyor.
Gördüğümüz gibi Jay bu sokak yaşamını övmekle kalmıyor, madalyonun diğer yüzünü gözler önüne seriyor. 2020'lerde popüler olan, adam vurmayı ve silah taşımayı havalı addeden şarkılardan oldukça farklı. Bence tekrar tekrar dinlemeye değer.
Kimine göre şer odağı bir torbacı olsa da birçok kişinin ortak görüşüne göre tüm zamanların en iyi rap sanatçıları arasında ilk 3'ten her daim gösterilir. Rap müziğin insanları olumsuz etkilediğini kanıtlamak isteyenler tarafından çok sık örnek gösterilir. Peki cidden hustle yaşamanı yani adam vurma, ot satma yaşam tarzını mı savunuyor Hov? Boğaziçi Üniversitesi Batı Dilleri ve Edebiyatları bölümünden 2 gün önce mezun olan birisi olarak kendi fikrimi Jay'in D'evils isimli şarkısını inceleyerek paylaşacağım.
D'evils, Jay'in ilk albümü Resonable Doubt'tan bir parçadır. 25 Haziran 1996'da çıkan albüm birçok defa refere edilmiştir ve sample'lanmıştır. Billboard 200'de 23. sırayı görmüş ve hiphop/R&B albümleri klasmanında 3. sıraya kadar yükselmiştir. Reasonable Doubt "manidar şüphe" olarak çevirilebilir. Bu, aslında kendisini o günden sonra yöneltilen şeytan tanımına bir yanıt minvalindedir. "Evet, bu şüphenizde haklısınız. Ama gelin bir de benim tarafımdan dinleyin.". Albümde Brooklyn sokakları ve Marcy mahallelerindeki yaşamın perde arkasını sunuyor bize.
D'evils bir kelime oyunudur. "The evils"(kötülükler) kelimesini "devils"(şeytanlar) şeklinde tercüme ederek siyahilerin "kötü" eylemleri sonucu şeytanlaştırılmalarının nasıl sonuçlar doğurduğunu gözler önüne seriyor. Ve şarkı sonunda bu şeytanlaştırmanın aslında bir sonuç değil de bir sebep olduğunu anlıyoruz. Jay'in kayıt stüdyosu Roc-A-Fella'dan Memphis Bleek'in bir anektodunu paylaştıktan sonra şarkıya giriş yapacağım. Niche'e verdiği bir röportajda albümden favori şarkısının D'evils olduğunu belirten Bleek şarkı daha çıkmadan bir kopyasını çaldığını itiraf ediyor. Jay apartmanına gelip bunu neden yaptığını sorduğunda ise "ruhumun bu şarkıya ihtiyacı vardı" tabirini kullandı. D'evils böyle bir şarkı işte.
Nakaratla başlayan şarkıda Snoop Dogg ve Prodigy'nin sample'larını duyuyoruz. Snoop, Murder was the Case şarkısında "Tanrım, acaba beni kurtabilir misin?" diye sorarak hustler yaşamına sarılmak zorunda kalan siyahinin mentalitesini gözler önüne seriyor. İnançlı ama yaşam şartları bu inancı sorgulatıyor. Nakarattaki diğer sample ise Prodigy'nin LL Cool J'in I Shot Ya şarkısındaki verse'ünden. "İllüminati zihnimi, ruhumu ve bedenimi istiyor" diyerek maddiyatın zararlarından bahsediyor. İnanç da maddiyat da zor geliyor o yaşamdaki birine. Bir de kendisine yöneltilecek olan İllüminati iddialarına erkenden cevap veriyor. Nakaratta duyduğumuz son şey ise Snoop'un Murder was the Case'inde "Ölemem" dediği sample'dır. Bu, şarkıda Jay'in yarattığı personna'nın zihnini özetliyor. Ölemeyeceğine inandığı için maddiyata sarılan birinin yaşamını dinleyeceğiz.
İlk verse'te sokak yaşamının zorluğundan dem vuruyor. Arkadaşları da kendisi de kazançları hakkında konuşmuyor çünkü konuşurlarsa biri diğerini indirmek zorunda kalabilir. İllegal yaşamı kolay sananları eleştiriyor ve sabah 9 akşam 5 mesasisi çalışıp hayatta kalmayı değil de hayattan maksimum verimi almayı hedeflediğini belirtiyor. Tanrı'ya dua etmek yerine mafya babası John Gotti'ye dua ettiğini eklemeyi ihmal etmiyor. Verse'ü bitirirken d'evils tarafından hastalandıklarını belirtiyor ve tekrar nakaratı duyuyoruz.
İkinci verse'te çocukluğunda beraber büyüdüğü birinin kendi çıkarları çakışınca nasıl düşmanı olduğunu belirtiyor. Harika ötesi kelime oyunlarıyla bu kişinin çocuğunun annesini nasıl kaçırdığını, eşinin yerini öğrenmek için ona nasıl para vermeye çalıştığını ve şiddet uyguladığını anlatıyor. Verse sonunda "Ağlama, böyle olması gerekiyordu. Zamanla senin acılarını alıp sahipleneceğim, d'evils" diyor. Decoded isimli kitabında bu kısmı Jay şöyle açıklıyor: "Sonunda ona (kadına) istediğimi yaptırdım. Ama kazançsız bir zaferdi. Sadece kan dökmekle kalmayacaktım kadından aldığım bilgilerle, o kadının gözlerine perde gibi inen yaşlar, ikimizin de canı için yalvaran gözyaşları, peşimi asla bırakmayacak. Onun üzüntüleri benim üzüntüm oldu." Kötülüğün sonucunun kendisini asla tatmin etmediğini ama bunu yapmak zorunda hissettiğini daha iyi anlatabilir miydi? Sanmam.
Üçüncü verse'te çocukluk arkadaşını öldürmüş bir karakter ortaya çıkıyor. Kötü eylemelerini "Dünya beni bu hale getirdi" diyerek iyiye çıkarmaya çalışıyor. İçki alıp yine kötülük yapmaya hazırlanıyor ve annesinden şimdiden af diliyor. Son 2 bar'da "Bağırmayı kes, biliyorsun, şeytan 'ölmek en iyisi' diyor
Ve Yahova şahit olsa bile asla şahitlik etmez, d'evils" diyor.
Yahova'nın şahitleri gelenekselliği reddedip sadece Kutsal Kitap'a sarılmayı öneren bir Hristiyan mezhebidir. Kuvvetli inanca sahip birisi Jay'in yaptığı kötü işlere şahit olsa bile mahkemede şahitlik yapmadan Jay işini bitirir. Ayrıca Jay'in bir takma adı da "Jay-Hova"dır. Yani kendi zihni kendi kötülüklerine şahiy olsa da Jay içindeki bu tarafı susturmasını bileceğini söylüyor. Mükemmel bir kelime oyunuyla verse'e nokta koyuyor.
Gördüğümüz gibi Jay bu sokak yaşamını övmekle kalmıyor, madalyonun diğer yüzünü gözler önüne seriyor. 2020'lerde popüler olan, adam vurmayı ve silah taşımayı havalı addeden şarkılardan oldukça farklı. Bence tekrar tekrar dinlemeye değer.
Yorum Bırakın