Hava yolu taşımacılığı, bilinen en hızlı ve güvenli taşıma türlerinden biridir. Diğer taşımacılık türlerinden, ayrı bir noktada değerlendirmek gerekir. En önemli avantajlarından biri de, hızlı olması sebebiyle kısalan teslimat süreleridir. Aynı zamanda emniyetli ve güvenilir olması da bu taşımacılığı önemli kılar. Bununla birlikte ülkeler arası sonradan oluşabilecek politik sorunlardan en az etkilenen hava yolu taşımacılığı şekli bu konuda da avantajlıdır. Özel kargo uçakları kullanılarak yapılan taşımacılık işlemin de teslimat süreleri de hangi ülkeye gideceğine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. İthalat ve ihracat işlemlerinin doğru şekilde planlandığı hava yolu taşımacılığında, müşterilerin lojistik süreçlerinde hem zamandan hem de masraftan tasarruf etmeleri sağlanmış olur.

Hava yolu lojistiğinde taşıma işlemi süreci, kişilerin ve kurumların haklarını koruyan belirli belgelerle gerçekleşir. Hava yolu taşımacılığının yapılabilmesi için gerekli olan belgeye hava yolu konşimentosu denir. İrsaliye veya taşıma senedi olarak da bilinir. Gönderici ve taşıyıcı arasında yapılan bir sözleşme niteliğinde olan hava yolu konşimentosu ingilizce karşılığı Air Waybill – AWB olarak söylenir. Aynı zamanda gönderici için önemli bilgiler içerir ve gönderiyi takip etmek için kullanılır.

Bu taşıma belgesi on iki nüsha halinde düzenlenir ve üç tanesi orijinal olmalıdır. Bu nüshalardan birincisi hava yolu şirketine, ikincisi gönderilene, üçüncü ise gönderene aittir. Hava yolu Kargo Taşıma Senedi olarak da bilinen hava yolu konşimentosu üçüncü nüshası satıcının elinde olduğu sürece, mallar daha alıcıya ulaşmadan bu nüshayı taşıma acentesine ibraz ederek taşıma şartlarını, hatta malın alıcısını bile değiştirme hakkına sahip olmaktadır. Gönderene tanınmış olan bu hak, alıcı için önemli bir risk teşkil eder. Bu nedenle riskin en aza indirilmesi için bu üçüncü nüshanın bankalara ibraz edilmesi istenir.

Tüm havayolları tarafından kullanılan hava yolu konşimentosu  üç adet orijinal taşıma senedi nüshalarının özellikleri şu şekildedir:

●     Orijinal 1 - Orijinal taşıyıcı nüshasıdır ve genellikle  yeşil renkli olarak basılır. Taşıma sözleşmesini ispatlar ve yasal mevzuat gereği taşıyıcı firmalar tarafından saklanmaktadır.

●     Orijinal 2- Orijinal alıcı nüshasıdır ve genellikle pembe renkli olarak basılır. Varış havalimanında alıcıya verilmelidir.

●     Orijinal 3- Orijinal yükleyici nüshasıdır ve genellikle mavi renkli olarak basılır. Kalkış havalimanındaki hava yolu acentesi tarafından yükleyiciye teslim edilir. 

Kaynak: Hava Yolu Konşimentosu Nedir ve Ne İşe Yarar?