Orta Dünya'da Bir Dönemin Kırılma Noktası: Númenor'un Düşüşü- J. R. R. Tolkien

Dilimize çevrilmesi hayaldi ama gerçek oldu. Amazon’un Güç Yüzükleri dizisinin bu kitabın ortaya çıkmasında ve sonunda bizlerle buluşmasında payı oldukça büyük. İkinci Çağ’ı ve Númenor’u dizinin konularına işleyerek evrene uygunluğu hâlâ tartışılan bir yapımla mahvettiler biz Tolkien severleri… Dizi ne kadar bir hayal kırıklığı ve sinir krizi nedeni olsa da Númenor’un Düşüşü’nün doğmasında yararı oldu. Tek faydası da bu zaten. Dizi felaket olmasına rağmen Tolkien evrenine ilgi arttıkça bu tür kitapların yayımlanması devam edecek gibi duruyor.

Eğer bu evrenle ilgili bildiklerinizi, unuttuklarınızı veya gözden kaçan detayları tekrar ele almak istiyorsanız Númenor’un Düşüşü ile mükemmel bir okuma yolculuğu sizleri bekliyor olacak.

''Edain’in yerleşmesi için, dört bir yanı göz alabildiğine uzanıp giden bir denizle çevrili olduğundan ne Orta Dünya’nın ne de Valinor’un bir parçası sayılacak bir diyar yaratıldı; yine de daha ziyade Valinor’a yakındı burası.'' /s. 49

''Gri Elf lisanında Dunedain diye anılacak olan halkın başlangıcı böyle olmuştu işte: İnsanlara Krallık edecek Numenorlular. Gel gör ki kendilerine bahşedilmiş olan bu ayrıcalıklar onları Iluvatar’ın tüm İnsanoğlu üzerine yerleştirdiği ölüm yazgısından muaf kılmayacaktı ve normalden daha uzun bir yaşam sürseler ve üzerlerine gölge düşene değin hastalık nedir bilmeseler de sonuçta ölümlüydüler.''/s. 50

Númenor’un Düşüşü’nü roman olarak değerlendiremeyiz; Orta Dünya’nın en önemli konularından ikisini barındıran bir tarih eseri. İkinci Çağ ve Númenor ile ilgili ne varsa kronolojik örgüyle hazırlanan, akıcı, kolay okunabilir bir derleme bu. Brian Sibley özenle ve dikkatle bir araya getirmiş tüm bunları. Kendisi yeni bir şey yaratmadığını da ekliyor ve sadece üç bin küsur senelik dev bir tarihi tek bir eserde toplayarak hepimize kolaylık sağlamak istemiş. J. R. R. Tolkien ve oğlu Christopher Tolkien’den birçok kesit ve pasajlar var. Özellikle Tolkien’in yayıncılarına yolladığı mektuplar en hoşuma giden bölümlerdi. Gerçekte onlar olmasaydı bu kitap da olmazdı.

Christopher Tolkien’in editörlüğünü üstlendiği kitaplardan daha düzenli bir tonda olduğu da bir gerçek. Kolay okunabilirliği de bu yüzden. Christopher Tolkien’in hazırladığı kitaplarda kurgunun içine sürekli akışı bozan pasajlar ve eklemeler dahil olduğundan dolayı keyif veren bir okumadan ziyade öğretici yanı daha fazlaydı. Númenor’un Düşüşü kitabında ise olayların sıralamasına dikkat edilmiş ve kitabın sonunda elli sayfalık bir ‘’notlar’’ bölümüne yer verilmiş. Daha çok detaya boğulmak için ara sıra baktığım bir bölümdü Notlar.

Peki Orta Dünya’nın kapısından girenler ve hiç çıkmak istemeyenler için bu kitap ne zaman okunmalı?

1- Hobbit

2- Yüzüklerin Efendisi, Yüzük Kardeşliği

3- Yüzüklerin Efendisi, İki Kule

4- Yüzüklerin Efendisi, Kralın Dönüşü

5- Silmarillion

6- Bitmemiş Öyküler

7- Húrin’in Çocukları

8- Beren İle Lúthien

9- Gondolin’in Düşüşü

10- Númenor’un Düşüşü

Bana ve çoğu okura göre okuma sıralaması böyle daha uygun. Ama herkesin kişisel tercihi ve yolculuğu farklı olabiliyor. Yalnız Silmarillion ve Bitmemiş Öyküler kitapları evreni seven çoğu insan için bile göze korkutucu gelebilir. Aslında korkmadan ve severek okumak mümkün. Silmarillion için bir rehber önerisi de bırakayım şuraya. Bana çok faydası olmuştu. Ayrıca Silmarillion incelememe de bakabilirsiniz.

Númenor’un Düşüşü’nü anlamak istiyorsanız bu adımları tamamlamak şart gibi duruyor. Brian Sibley, evrenin bazı kitaplarını topluyor, süzgeçten geçirip eliyor; Númenor’un Düşüşü’nü yayımlıyor ve sonuç olarak tek başına bu eseri okumak da bir anlam ifade etmiyor.

Númenor özelinde yeni bir tarihçe sunan bu eserin babaları ise yukarıda bahsettiklerim arasında bulunan Silmarillion, Bitmemiş Öyküler ve Christopher Tolkien’in on iki ciltlik Orta Dünya Tarihi’dir. Maalesef Orta Dünya Tarihi dilimize çevrilmemiştir. İthaki Yayınları’nın son dakika bilgisindeyse basımı planlanan başka bir kitap sözkonusu: The Nature of Middle-earth

Orta Dünya ile ilgili hiç görmediğimiz en yeni bilgiler içeren kitap buymuş. Gerçekten çok merak ediyorum. Umarım yakında güzel haberini de alırız. The Nature of Middle-earth ilgili şöyle güzel bir bilgilendirme yazısına denk geldim. Detaylar için bakabilirsiniz.

Númenor’un Düşüşü’nün en sevdiğim yanı Sauron’la ilgili kısımlardı. Olaylar diğer kitaplardan dolayı karman çorman bir halde olmadığı için Sauron’un planlarını ve hedeflerini daha net görmemi sağladı. Morgoth yenilgiye uğramadan önce Elflere düşman olan Sauron, Valar’ın İnsanlara hediye ettiği Númenor’u yeni düşmanı olarak hedef tahtasına alıyor. İnsanların zaaflarını ve tutkularını iyi bilen Sauron emellerinin çoğunu gerçekleştiriyor maalesef. Númenor’un yok oluşunun hazin sonu ise insanlığa hiç bitmeyen hırsının bir dersi niteliğinde… Aragorn'un soyuna tanık olmak, onların da bir zamanlar Númenor'da yaşadıklarını bilmek çok değişikti. Elendil ve İsildur bölümlerini de severek okudum bu nedenle.

Tolkien öyle bir evren yaratmış ki okuduğum tarihçeyi sanki kendi insanlığımızın bir parçasıymış gibi görüyorum. Fantastik bir dünyanın her detayı düşünülerek yaratılmasından ve hâlâ var olmasından gerçekmiş gibi algılanılması normal aslında. Hayatının büyük çoğunluğunu bu evrene adayan Tolkien'in kalemine ve emeğine sağlık.

Númenor'un Düşüşü bittikten sonra boşluğa düştüm ve bir doz Yüzüklerin Efendisi (Tek cilt) iyi gelir dedim, şu an enfes bir yolculuktayım. Galiba hiç bıkmadan, usanmadan ve yılmadan Orta Dünya'nın takipçisi olmaya devam edeceğim. Alan Lee’nin illüstrasyonları ve Kemal Baran Özbek’in mükemmel çevirisiyle unutulmaz bir Tolkien kitabıydı. Güç Yüzükleri’nin senaristi Brian Sibley olsa elimizde hazır bir kitap da var ve daha iyi bir uyarlama yapılabilirmiş. Çıkamıyorum diziden, affedin.

''Andor, namıdiğer Bahşedilmiş Diyar, vaktiyle Kralların hükmüne bırakılmış olan Nùmenor, Earendil’in Yıldızı’nın sevgili Elenna’sı ise topyekûn mahva uğratıldı. Çünkü okyanusun göbeğinde açılan büyük yarığın doğu yakasına çok uzak sayılmayacak bir konumda bulunuyordu ve âdeta kökünden sökülmüşçesine tepetaklak olan koca ada dipsiz abislere yuvarlanarak dünyanın çehresinden silindi. Böylelikle Dünya üzerinde kötülüğün elinin değmediği bir zamanın anısı muhafaza eden tek bir toprak parçası kalmamış oldu.'' /s. 273