Daha önce Tolkien’e ilham kaynağı olan bir kitap için inceleme kaleme almıştım. Bu kitap Unutulmuş Fantastik Klasikler dizisinden biri olan Fantastes adlı eserdi. Ve Tılsımlı Yüzük’ten sonra yazılmış olduğunu fark ettim. 1858 yılında yayımlanan Fantastes’ten öncesini düşünebiliyor musunuz?

Fantastik kurgunun köklerinin ne kadar derinlerde olduğuna tanık olmanın yanında heyecanlandım da. Çünkü tesadüfler silsilesi beni şaşkına sürükledi dersem abartmış olmam sanırım. Öğrendiğim bilgi sizi de şaşırtacaktır eminim.

 

1812 yılında yayımlanan Tılsımlı Yüzük, erken dönem Alman romantizminin önde gelen yazarlarından Friedrich de la Motte Fouque tarafından kaleme alınmış. Tolkien’e ilham kaynağı olan bu kitabı yazmadan bir sene önce adını da duyurmuş aslında: Undine’i 1811 yılında yayımlayarak okurların gözdesi haline gelen bu kitap ile ünlenmiş kendisi.

İşte o tesadüfe gelelim şimdi: Undine için Fantastes kitabının yazarı George MacDonald’ın içten yorumunu buraya bırakayım:

‘’Masal nedir diye sordular mı? Cevap vermeliyim, Undine’i okuyun: bir masal… Bildiğim tüm peri masalları arasında bence Undine en güzeli.’’

Fakat ben dillere destan bu peri masalını okumadım ve kendisinden de hiç haberim yoktu. Tılsımlı Yüzük’ü okurken araştırmam sonucu adını öğrendiğim ve maalesef satılan bir baskısını bulamadığım bir kitap. Malum yerlerde satılıyor bu arada, ama onları da ben tercih etmiyorum. Sonuç olarak Undine’i ne zaman okurum inanın bilmiyorum. Aranızda okumuş olanlar var ise çok şanslı olduğunuzu unutmayın...

 

Etkileşim döngüsüne bakar mısınız yalnız? Friedrich de la Motte Fouque’den etkilenen George MacDonald ve her ikisinden de etkilenen Tolkien. Adeta sonu olmayan bir döngü gibi… Ve hiç bitmeyecek bir üçleme sanki. Ünlü Üstat Tolkien yarattığı evren ile hala çok sevilen ve okunan bir yazar. İşte efsanevi bir hale gelen bu yapıtın yazılmadan önce ki esin kaynaklarını da okumak güzel bir deneyim oluyor.

Tılsımlı Yüzük’te sizleri neler bekliyor peki? Orta Çağ şövalyelerinin erdemleri ve yaşayışları hakkında yazılmış en perili kitaplardan biri olduğunu kanıtlar nitelikte öncelikle. Olağanüstü olaylar gerçekliklerle birleştirilmiş olup ortaya bu başyapıt çıkmış.

 

Gotik- romantik türde kitaplar okumayı seviyorsanız bu kitap size daha fazlasını verebilir ve keyifli bir yolculuğa da çıkarabilir. Zira benim için öyle oldu. Klasiklerle aranız iyi ise bir de, hiç beklemenize gerek yok okumak için. Okunma sayısının azlığı ve kitabın pek bilinmemesinin kafanızı karıştırmasına izin vermeden ve ön yargılarınızı bir kenara bırakarak elinize alırsanız pişman etmez bir eser Tılsımlı Yüzük. Dünyada en çok okunan eserlerden biri olan Yüzüklerin Efendisi’ne ilham kaynağı olduğu için bazı okurlar fazla beklentiye girerek okuma gibi bir hataya düşmüşler. Kesinlikle bu hareketi doğru bulmuyorum, önermem de. Sadece bu kitap için değil, çoğu kitap için de geçerli bir durum bu.

İskandinav mitleriyle beslenmiş ve Haçlı Seferleri’ni ucundan da olsa konu edinen vatanseverliğe, adalete, barışa, cesarete, savaşa, dostluğa ve düşmanlığa hatta aşka da değinen bir şövalye romanıdır Tılsımlı Yüzük. Batı mistisizminin de yoğun bir şekilde hissedildiği, karşılığında ise cinlerin, perilerin ve hayaletlerin de işlendiği bir zıtlık içinde ilerliyor kurgu. Kutsal dinlerine derin bir bağlılık yaşayan karakterlere rastlarken bir yandan da cadılara ve büyülerine şahit oluyoruz. Karakter ve mekan bolluğunun yanında ise kitap içinde kitap okuma gibi bir şey sunuluyor okurlara. Her tanıdığımız bir karakterin ağzından ve bakışından masallara, efsanelere ve ilginç hikayelere boğuluyoruz. Daha sonra bu masalların tuhaf bir tesadüfe sürüklendiğini anlıyoruz bir yerlerde.

 

Kitap içinde bahsi geçen yüzüğün ise garip olaylara neden olacağını şimdiden bilin istedim. Kitabı okurken tanıdık gelen duygularla ve düşüncelerle de yüzleşeceksiniz. Tolkien ilham aldı ise mutlaka bir yönden olmasa bile başka bir anlamda sizi etkileyen bir eser olacağına inanıyorum.

Rakipleri tarafından ‘’Romantizmin Don Kişot’u’’ diye adlandıran Friedrich de la Motte Fouque’nin Tılsımlı Yüzük kitabını sizler de merak ediyor musunuz? O zaman şimdiden iyi okumalarınız olsun! :)

 

 

 

 

Friedrich de la Motte Fouque (2017). Tılsımlı Yüzük (Çev. Zehra Kurttekin). Can Yayınları

İçeriğin kapak görseli: Kayıp Rıhtım