Jacques-Louis David tarafından resmedilen ve bir garip portre olan Marat’ın Ölümü (The Death of Marat) tablosu, kanla sulanmış Fransız Devrimi’nin ikonikleşmiş bir parçasıdır. Aslında bu esrarengiz tablo sandığımızdan çok daha fazla olayı bize anlatıyor. Marat’ın Ölümü hakkında bilmeniz gereken 13 sırrı sizin için listeledik.
1) Marat’ın Ölümü korkunç bir politik cinayeti tasvir eder.
Ortaya atılan çoğu intihar iddialarının aksine Marat’ın Ölümü, dönemin siyasi olaylarından kaynaklanan korkunç bir politik cinayettir. Cesur ve açık sözlü gazeteci ve Montagnard’ın dikkate değer üyesi, Jean-Paul Marat 13 Temmuz tarihinde 1799 yılında, 24 yaşındaki Charlotte Corday tarafından öldürüldü. İnandığınız propagandaya bağlı olarak ya monarşinin bir destekçisi ya da daha az radikal Girondins'in bir destekçisi olan Charlotte, Marat'ı devrimin artan şiddeti için suçladı. Onu bıçakladıktan sonra kaçmak için hiçbir girişimde bulunmayan Corday, sadece dört gün sonra Giyotin tarafından yakalandı ve idam edildi.
2) Marat’ın Ölümü propagandaydı.
Zamanının sadece önde gelen sanatçısı değil, aynı zamanda gayretli bir radikal devrimci nedenin "resmi sanatçısı" olan David, devrimci hükümet tarafından kayıp üyelerinden üçünü siyasi kazanç için yüceltmeleri istendi. Esasen David, Marat'ı davaya açık bir şehit ve destansı bir kahraman haline getirmekle suçlandı.
3) Hem doğru hem de gerçeklikten saptırılmış bir portredir.
Propaganda açısı, David'in yaratıcı seçimlerini bilgilendirdi ve onu gerçeği ve kurguyu harmanlamaya çağırdı. Neredeyse bir suç mahalli fotoğrafı gibi, David geç devrimcinin geride bıraktığı yeşil halıyı, küveti, kağıtları ve kalemi dikkatle yakaladı. Ancak Marat'ın fiziksel kusurlarını dışlamayı seçti. Marat'ın başlamak için küvette çalışmasının nedeni, cilt rahatsızlığından, muhtemelen şiddetli egzamadan muzdarip olmasıdır. Marat'ın son banyosunu tasvir ederken, David arkadaşını böyle yüzeysel kusurlardan arınmış güzel bir işaret olarak göstermeye karar verdi.
4) David, Marat’ı şehit gibi gösterebilmek için dini kaynaklardan ilham almıştır.
Marat'ın sağ kolunun, uzun ve gevşek, tuvalden aşağı doğru konumlandırılması, Caravaggio'nun İsa Mesih'in Entombment'inde İsa'nın ölüm pozuyla karşılaştırmalar yaptı. David, 16. yüzyıl İtalyan ressamının tanınmış bir hayranıydı ve aynı zamanda ışık kullanımını taklit etti.
5) David, Yunan ve Roma heykellerinden etkilenerek Marat’ı resmetmiştir.
Sanat tarihçisi EH Gombrich, Marat'ın Ölümü'nün yaratılmasını şöyle anlatıyor:
"Yunan ve Roma heykelinin çalışmasından vücudun kaslarını ve sinirlerini modellemeyi öğrendi ve ona asil güzelliğin görünümünü verdi; ayrıca klasik sanattan gerekli olmayan tüm detayları bırakmayı öğrendi.”
6) Marat’ın Ölümü devrim niteliğindeydi.
Birincisi Fransız Devrimi'nin bir şehidini tasvir etmesi. İkincisi, Fransız Devrimi'nin ortasında, Marat'ın ölümünden sadece aylar sonra boyanmış olmasıdır. Son devrimci unsur, David'in tipik konusundan nasıl bir değişiklik olduğuna işaret ediyor. Daha önce konularını klasik antik çağlardan çekmişti, ama burada ilham perisi çağdaş bir figürdü.
7) David, Marat'ın katilini neredeyse tamamen dışlamaya karar verdi.
Tarihçi Alphonse de Lamartine, Corday'ı "Suikast Meleği" olarak tanımlamaya devam ederken David, Marat'ın katilini daha az severdi. Bunun yerine hayran olduğu adama odaklanmayı seçti ve sadece Marat'ın cesedini çevreleyen yazılarda Corday'dan bahsetti.
8) Corday'ın ihaneti sadece Marat'ın elinde ortaya çıkıyor.
Corday, yazarı dilekçesini okumaya ikna ederek Marat'ın özel bir anına erişti. David'in tasvir ettiği gibi, bıçaklanırken imzalamak üzereydi. Sanatçı, ölmekte olan anlarında Marat'ın son düşüncelerinin sadece devrim olduğunu açıkça ortaya koyuyor.
9) Marat'ın Ölümü başlangıçta popülerdi.
David tarafından 15 Kasım 1793'te akranlarına sunulan resim, Montagnards ve sempatizanları tarafından o kadar sevildi ki, Ulusal Milletvekilleri Konvansiyonu'nun salonuna asıldı. Daha ileri propaganda kullanımı için reprodüksiyonlar da yapıldı. Fakat gelgit Montagnards'a karşı döndükçe, tablonun görüşü de öyle oldu. Bunu korumak için David, kendisini terör saltanatındaki rolü için sürgün edildiğinde sakladı.
10) Marat'ın Ölümü, David'in ölümünden sonra ikinci bir hayata kavuştu.
David'in 1825'te vefat etmesinden yirmi bir yıl sonra, Fransız sanat eleştirmeni ve şair Charles Baudelaire'in uzun zamandır unutulmuş portreden övgülere yeniden ilgi geldi. Baudelaire şunu yazdı:
“Drama burada, acınası dehşet içinde canlı. Bu resim David'in başyapıtı ve modern sanatın büyük meraklarından biridir çünkü garip bir başarı ile önemsiz veya aşağılık hiçbir şey yoktur... Bu eser hem dokunaklı hem de ilahi bir şey içeriyor; bu odanın soğuk havada, bu soğuk duvarlarda, bu soğuk mezar küvetinin etrafında bir ruh uçuyor.”
11) İkonik Fransız tablosu şimdi Brüksel'i evine çağırıyor.
Napolyon'un yıkılmasından sonra ikinci kez sürüldükten sonra, David tablodan kaçtı ve geri kalan günlerini Belçika başkentinde yaşadı. Altmış bir yıl sonra David'in ailesi, David'i kabul eden şehre tabloyu miras bırakmaya karar verdi ve Kraliyet Güzel Sanatlar Müzesi, 1886'dan beri Marat'ın Ölümü'nü sergilemekten gurur duyuyor. Bununla birlikte reprodüksiyonlar Dijon, Reims ve Versay'daki müzelerde bulunabilir.
12) Pop kültüründe defalarca referans gösterilmektedir.
Filmlerde Stanley Kubrick'den Barry Lyndon ve Derek Jarman'ın Caravaggio, resmin kompozisyonunu mizansen sahnesinde taklit ediyor. Andrzej Wajda'nın Danton'u, David'in Marat'ın Ölümü'nü yarattığı bir sahne içeriyor. Sahne, Abel Gance'ın 1927 yapımı Napolyon filminde hayata geçirilmiştir.
2013 yılında ise Marat'ın Ölümü Lady Gaga'nın deneysel ve efsanevi albümü ARTPOP çalışmaları için revize edilmiştir. Bu revize bir çok eleştirmen tarafından "çağlar arası çatışma" olarak adlandırılmıştır.
[caption id="attachment_233702" align="alignnone" width="577"]
Lady Gaga'nın Robert Wilson için verdiği The Death of Marat revizesi[/caption]
13) Marat'ın Ölümü, Marat'tan daha meşhur olmuştur.
David'in düşmüş arkadaşının hareketli-manipülatif-tasvirinden dolayı Marat'ın Ölümü son iki yüzyılı oldukça tanınan bir tablo haline gelmiştir. Bazı sanatseverler bunu adıyla bilmese de, etkili ikonografisini mutlaka tanıyorlardır. Fakat Marat, esasen bu portre yüzünden bilinir.
Kaynak: 1,2,3,4,5
1) Marat’ın Ölümü korkunç bir politik cinayeti tasvir eder.
Ortaya atılan çoğu intihar iddialarının aksine Marat’ın Ölümü, dönemin siyasi olaylarından kaynaklanan korkunç bir politik cinayettir. Cesur ve açık sözlü gazeteci ve Montagnard’ın dikkate değer üyesi, Jean-Paul Marat 13 Temmuz tarihinde 1799 yılında, 24 yaşındaki Charlotte Corday tarafından öldürüldü. İnandığınız propagandaya bağlı olarak ya monarşinin bir destekçisi ya da daha az radikal Girondins'in bir destekçisi olan Charlotte, Marat'ı devrimin artan şiddeti için suçladı. Onu bıçakladıktan sonra kaçmak için hiçbir girişimde bulunmayan Corday, sadece dört gün sonra Giyotin tarafından yakalandı ve idam edildi.
2) Marat’ın Ölümü propagandaydı.
Zamanının sadece önde gelen sanatçısı değil, aynı zamanda gayretli bir radikal devrimci nedenin "resmi sanatçısı" olan David, devrimci hükümet tarafından kayıp üyelerinden üçünü siyasi kazanç için yüceltmeleri istendi. Esasen David, Marat'ı davaya açık bir şehit ve destansı bir kahraman haline getirmekle suçlandı.
3) Hem doğru hem de gerçeklikten saptırılmış bir portredir.
Propaganda açısı, David'in yaratıcı seçimlerini bilgilendirdi ve onu gerçeği ve kurguyu harmanlamaya çağırdı. Neredeyse bir suç mahalli fotoğrafı gibi, David geç devrimcinin geride bıraktığı yeşil halıyı, küveti, kağıtları ve kalemi dikkatle yakaladı. Ancak Marat'ın fiziksel kusurlarını dışlamayı seçti. Marat'ın başlamak için küvette çalışmasının nedeni, cilt rahatsızlığından, muhtemelen şiddetli egzamadan muzdarip olmasıdır. Marat'ın son banyosunu tasvir ederken, David arkadaşını böyle yüzeysel kusurlardan arınmış güzel bir işaret olarak göstermeye karar verdi.
4) David, Marat’ı şehit gibi gösterebilmek için dini kaynaklardan ilham almıştır.
Marat'ın sağ kolunun, uzun ve gevşek, tuvalden aşağı doğru konumlandırılması, Caravaggio'nun İsa Mesih'in Entombment'inde İsa'nın ölüm pozuyla karşılaştırmalar yaptı. David, 16. yüzyıl İtalyan ressamının tanınmış bir hayranıydı ve aynı zamanda ışık kullanımını taklit etti.
5) David, Yunan ve Roma heykellerinden etkilenerek Marat’ı resmetmiştir.
Sanat tarihçisi EH Gombrich, Marat'ın Ölümü'nün yaratılmasını şöyle anlatıyor:
"Yunan ve Roma heykelinin çalışmasından vücudun kaslarını ve sinirlerini modellemeyi öğrendi ve ona asil güzelliğin görünümünü verdi; ayrıca klasik sanattan gerekli olmayan tüm detayları bırakmayı öğrendi.”
6) Marat’ın Ölümü devrim niteliğindeydi.
Birincisi Fransız Devrimi'nin bir şehidini tasvir etmesi. İkincisi, Fransız Devrimi'nin ortasında, Marat'ın ölümünden sadece aylar sonra boyanmış olmasıdır. Son devrimci unsur, David'in tipik konusundan nasıl bir değişiklik olduğuna işaret ediyor. Daha önce konularını klasik antik çağlardan çekmişti, ama burada ilham perisi çağdaş bir figürdü.
7) David, Marat'ın katilini neredeyse tamamen dışlamaya karar verdi.
Tarihçi Alphonse de Lamartine, Corday'ı "Suikast Meleği" olarak tanımlamaya devam ederken David, Marat'ın katilini daha az severdi. Bunun yerine hayran olduğu adama odaklanmayı seçti ve sadece Marat'ın cesedini çevreleyen yazılarda Corday'dan bahsetti.
8) Corday'ın ihaneti sadece Marat'ın elinde ortaya çıkıyor.
Corday, yazarı dilekçesini okumaya ikna ederek Marat'ın özel bir anına erişti. David'in tasvir ettiği gibi, bıçaklanırken imzalamak üzereydi. Sanatçı, ölmekte olan anlarında Marat'ın son düşüncelerinin sadece devrim olduğunu açıkça ortaya koyuyor.
9) Marat'ın Ölümü başlangıçta popülerdi.
David tarafından 15 Kasım 1793'te akranlarına sunulan resim, Montagnards ve sempatizanları tarafından o kadar sevildi ki, Ulusal Milletvekilleri Konvansiyonu'nun salonuna asıldı. Daha ileri propaganda kullanımı için reprodüksiyonlar da yapıldı. Fakat gelgit Montagnards'a karşı döndükçe, tablonun görüşü de öyle oldu. Bunu korumak için David, kendisini terör saltanatındaki rolü için sürgün edildiğinde sakladı.
10) Marat'ın Ölümü, David'in ölümünden sonra ikinci bir hayata kavuştu.
David'in 1825'te vefat etmesinden yirmi bir yıl sonra, Fransız sanat eleştirmeni ve şair Charles Baudelaire'in uzun zamandır unutulmuş portreden övgülere yeniden ilgi geldi. Baudelaire şunu yazdı:
“Drama burada, acınası dehşet içinde canlı. Bu resim David'in başyapıtı ve modern sanatın büyük meraklarından biridir çünkü garip bir başarı ile önemsiz veya aşağılık hiçbir şey yoktur... Bu eser hem dokunaklı hem de ilahi bir şey içeriyor; bu odanın soğuk havada, bu soğuk duvarlarda, bu soğuk mezar küvetinin etrafında bir ruh uçuyor.”
11) İkonik Fransız tablosu şimdi Brüksel'i evine çağırıyor.
Napolyon'un yıkılmasından sonra ikinci kez sürüldükten sonra, David tablodan kaçtı ve geri kalan günlerini Belçika başkentinde yaşadı. Altmış bir yıl sonra David'in ailesi, David'i kabul eden şehre tabloyu miras bırakmaya karar verdi ve Kraliyet Güzel Sanatlar Müzesi, 1886'dan beri Marat'ın Ölümü'nü sergilemekten gurur duyuyor. Bununla birlikte reprodüksiyonlar Dijon, Reims ve Versay'daki müzelerde bulunabilir.
12) Pop kültüründe defalarca referans gösterilmektedir.
Filmlerde Stanley Kubrick'den Barry Lyndon ve Derek Jarman'ın Caravaggio, resmin kompozisyonunu mizansen sahnesinde taklit ediyor. Andrzej Wajda'nın Danton'u, David'in Marat'ın Ölümü'nü yarattığı bir sahne içeriyor. Sahne, Abel Gance'ın 1927 yapımı Napolyon filminde hayata geçirilmiştir.
2013 yılında ise Marat'ın Ölümü Lady Gaga'nın deneysel ve efsanevi albümü ARTPOP çalışmaları için revize edilmiştir. Bu revize bir çok eleştirmen tarafından "çağlar arası çatışma" olarak adlandırılmıştır.
[caption id="attachment_233702" align="alignnone" width="577"] Lady Gaga'nın Robert Wilson için verdiği The Death of Marat revizesi[/caption]
13) Marat'ın Ölümü, Marat'tan daha meşhur olmuştur.
David'in düşmüş arkadaşının hareketli-manipülatif-tasvirinden dolayı Marat'ın Ölümü son iki yüzyılı oldukça tanınan bir tablo haline gelmiştir. Bazı sanatseverler bunu adıyla bilmese de, etkili ikonografisini mutlaka tanıyorlardır. Fakat Marat, esasen bu portre yüzünden bilinir.
Kaynak: 1,2,3,4,5
Beden olumlama bu kadar gündemdeyken ve insanlara kendilerini 'kusurlarıyla' sevmeyi öğretme çabası her geçen gün artarken, "Ancak Marat'ın fiziksel kusurlarını dışlamayı seçti." cümleniz kapitalizmin dayattığı güzellik ölçülerine ne kadar katı bir şekilde bağlı olduğunuzu gösteriyor.