Dünyanın en iyi performans sanatçılarından tüm zamanların en iyi performanslarını sizler için derledik. İşte John Cage’den Marina Abramovic’e, Yves Klein’dan Yoko Ono’ya dünyanın en iyi performans sanatçılarından sıra dışı performanslar.

1. Ritim 0 – Marina Abramovic, 1974

Sırp sanatçı Marina Abramovic’in uzun süreli eseri Ritim 0, temelde sanatçı ve seyirci arasındaki etkileşimle oluşmaktadır. Abramovic, Ritim 0 performasında nesnelerin kendi bedeni üzerinde kullanılmasına izin vermiştir ve seyircilere 72 farklı nesne sunmuştur. Ayrıca Marina Abramovic seyircilere sınırsız yetki vererek kendisine yapılacak her şeyi kabul etmiştir. Performansı sonlandıran nokta ise bir seyircinin silahı Marina Abramovic’in kafasına dayaması olmuştur. https://youtu.be/ennfeVSirDU

2. 4'33" - John Cage, 1952

John Cage tarafından 1952 yılında bestelenmiş, üç bölümden oluşan eserdir. Eser ya da performans genellikle 4 dakika 33 saniyelik sessiz olarak algılansa da müziği ya da ritmi oluşturan izleyenlerin çıkardığı seslerdir.

3. Açık Skor - Robert Rauschenberg, 1966

Üç bölümden oluşur. Birincisi ressam Frank Stella ile Mimi Kanarek arasında geçen bir tenis maçıdır. Tenis hareketleri her bir harekette akustik sesler üretmek üzere geliştirilmiştir. Buna ek olarak her bir ses mekandaki ışığı etkileyerek ışık oyunu yaratmaktadır. Eserin ikinci bölümü ise karanlıkta yürüyen 500 kişinin kızılötesi görüntülerinin yansıtılmasıdır. Üçüncü bölümde ise spot ışığı altında çuvalın içinde halk şarkısı söylen bir kız yer almaktadır.

4. Parça Kes, Yoko Ono, 1965

Sanatçı önüne konulmuş bir makas ile sahnede oturur. İzleyicilerin içindeki kişilerin sahneye gelip her gelişlerinde bir parça olmak üzere sanatçının kıyafetlerinden parçalar keserek yanlarında götürebilecekleri duyurulur. Sanatçı bu süreçte hareketsizce durur. Yoko Ono ‘seyirci’ olarak hitap edilen kitleyi performansının içine dahil ederek kendisi ve izleyici arasındaki nötr ilişkiyi izleyicinin nasıl agresif bir hareket olarak değerlendirilebilecek şekilde bir kadın ve bedeni arasındaki öznel ilişkinin sınırlarını ihlal ettiğini gösterdi. Bu Yoko Ono’nun pasif-feminist bir gösterisiydi.

5. Trans-Fixed - Chris Burden, 1971

Kariyerinde birçok tehlikeli ve izleyicileri rahatsız eden performanslar gerçekleştiren Chris Burden’ın gösterilerinden birisi de kendini bir Volkswagen arabanın üzerine İsa’nın çarmıha gerilişini anımsatacak şekilde çivilemesi ve araba ile garajdan çıkarak iki dakika boyunca etrafta gezinip daha sonra garaja geri dönmesiydi. İnsanlar acı içinde bağıran Burden’ı izlemelerine rağmen içlerinden hiçbiri performansı sonlandırmak için bir harekette bulunmadı. Bu da Burden’ın, İsa’nın çarmıha gerilişinde yaşananlara bir göndermesiydi.

6. Ritim 10 - Marina Abramovic, 1973

Bu gösteride Marina’nın önünde beyaz bir kâğıt, 20 tane bıçak ve 2 ses kaydedici var. Marina yere diz çöküyor, ses kaydediciyi açıyor ve bir bıçak alarak bıçağı parmak araları açık şekilde yere koyduğu sol elinin parmakları arasına kendini kesene kadar batırmaya başlıyor. Kendini kestiğinde ise yeni bir bıçak alarak devam ediyor. İlk 10 bıçağı kullandığında kaydettiği sesi açıyor konsantre olmaya çalışarak bıçak seslerini takip edip kasette bıçakların kâğıda değdiği ve elini kestiği zamanlarla eş zamanlı şekilde bıçağı hareket ettirmeye çalışıyordu. Gösteri geçmiş ve şimdiki zamanın kesişmesini konu alıyordu.

7. Mavi Dönemin Antropometrileri - Yves Klein, 1958

Bu performans ise bir Mart akşamı, bir galeride 100 izleyici ve bir orkestrayla gerçekleşir. Tam olarak 20 dakika sürer ve gösteri bitiminde de 20 dakikalık bir sessizlik oluşur. Klein siyah bir takımın içindedir ve salona 3 çıplak model gelir. Orkestra bir notadan oluşan ‘Monochrome’ adlı Klein’ın özel bir bestesini çalmaya başlamıştır. Daha sonra modeller kendilerini mavi renk boyayla kaplar. Ve dikkatlice yerleştirilmiş kâğıdın üzerine bedenlerini basarlar. Klein gösterinin bitişinde ‘Efsane sanatın içindedir.’ der. Gösteride kullanılan modeller yaşayan fırçalar görevini üstlenmişlerdir. Daha sonra Klein bazı baskıları sergilerde izleyiciye sunmuştur. https://vimeo.com/13543683

8. Amerika I-IV - Laurie Anderson, 1984

Onlarca yıldır, Laurie Anderson aynı zamanda sanatsal öncüdeki en erişilebilir ve en saygın figürlerden biri oldu ve ABD'deki yaşam iklimini tam olarak belirleyebildi, bu da bir noktaya neden olmayacak şekilde noktalandı. Belki de bu konfigürasyonun zirvesi, multimedya performansı "Amerika I- IV" dür. Anderson, kendi icadının enstrümanları, animasyonları ve konuşulan sözler için besteler dahil 8 saatlik müzik besteledi. Albüm, 7 saatlik bir kutu seti olarak piyasaya sürüldü.

9. Beton - Various, 1956

Tercüme bağlı olarak, II. Dünya Savaşı sonrası Japon kolektifi olan Gutai Derneği, çeviriye bağlı olarak "Somut Sanat Derneği" veya "Uygulama" anlamına gelmektedir. Büyük, çok yönlü Gutai sergilerinden belirli bir parçaya işaret etmek zordur - grubun tiyatro, dans, görsel sanat ve felsefe karışımının Neler Olduğunu yaklaşık on yıl önceden şekillendirdiği söylenir. Gutai, grubun lideri Yoshihara Jiro'nun 1972'de öldüğü zaman sona erdi. Jiro, Amerikan Olayları sanatçısı Allan Kaprow ile yazışarak, daha önce hiç gerçekleşmemiş bir şekilde Doğu-Batı diyaloğunda fikir alışverişinde bulunan multimedya sanatıyla uğraştı. https://www.youtube.com/watch?time_continue=1&v=yvymbmbxNNk&feature=emb_logo

10. Sanatçı Aramızda - Marina Abramovic, 2010

Çalışma, bir performansın uzunluğunu beklentilerin ötesine uzatmanın, zaman algımızı değiştirmeye ve deneyime daha derin bir katılımı teşvik etmeye yaradığı inancından ilham aldı. Boş bir sandalyenin karşısındaki ahşap bir masada sessizce otururken, insanlar sandalyede otururken ve gözlerini kilitlerken sırayla bekledi. Yaklaşık üç ay boyunca, günde sekiz saat boyunca, birçoğu gözyaşlarına taşınan 1.000 yabancının bakışlarıyla tanıştı. Kaynak: 1, 2, 3, 4