Bu yazımızda sizlerle birlikte 1992 yılında Creep şarkısını yayınlamalarıyla birlikte hayatımıza girmiş, o günden bugüne kadar hepsi ayrı ayrı birer başyapıt olarak değerlendirilebilecek 9 tane stüdyo albümü çıkarmış ve alternatif müziğin yapı taşlarından biri olan Radiohead'in 3 yıl önce çıkardığı son stüdyo albümü A Moon Shaped Pool'da yer alan Daydreaming şarkısının klibini inceleyeceğiz. Klibi incelemeye başlamadan önce, albüm daha piyasaya sürülmeden ve bu klip çekilmeden önceki süreçte Thom Yorke'un hayatındaki gelişmelere bakmakta fayda var. Öyle ki 2015 yılında Thom Yorke, 23 yıldır birlikte olduğu eşi Rachel Owens ile ilişkisinin sonlandığını "Yaratıcılık ve mutluluk dolu 23 yılın sonunda çeşitli sebeplerle kendi yollarımıza gidiyoruz. Bu dostane bir ayrılık." sözleriyle duyurmuştu. Belki de bazılarımızın yaşından bile fazla bir süre olan 23 yıllık bir sürecin sonlanmasının, birazdan klibin incelemesinde de görebileceğimiz gibi, insanın bünyesinde bir yıkım yarattığı söylenebilir. Yani klibin beslendiği ana noktalardan biri de bu olay ve bu olayın Thom Yorke'ta yarattığı etki diyebiliriz. Şimdi klibi aşağıya bırakıyor ve incelemeye geçiyoruz: Akademi Ödülü'nden BAFTA Ödülü'ne kadar birçok prestijli ödüle sahip bir yönetmen olan Paul Thomas Anderson tarafından çekilen bu kliple ilgili söylenmesi gereken şeylerden ilki sanıyoruz ki Thom Yorke'un klip boyunca 23 tane kapıdan geçiyor olması. Peki neden 23? Bu sayı Yorke'un eski eşiyle olan 23 yıllık birlikteliğini temsil etmesinin haricinde, klibin 2016'da çekildiğini var sayarsak, Radiohead'in ilk stüdyo albümü Pablo Honey 1993'te çıkmıştı; klibin çekildiği yıldan tam 23 yıl önce çıkmasını da atıfta bulunuyor. Zaten hem Thom Yorke'un evliliği hem de Radiohead'in serüveni, neredeyse onun hayatının yarısına eşit bir süreyi kapladığından klip için en temel sembol olarak bu sayı seçilmiş diyebiliriz. Ayrıca klibi dikkatle izlediğinizde geçilen her kapının yakınlarında bir yerlerde çıkışa işaret eden "Exit" tabelalarını görmeniz mümkün, buna rağmen ısrarla Thom Yorke çıkışlara yönelmiyor ve kapılardan geçmeye devam ediyor. Bir diğer nokta ise her geçtiği kapıyla ve en son bulunduğu yapıdan çıkıp dağa doğru tırmanmasıyla aslında yavaş yavaş Thom Yorke'un bulunduğu yerlerin rakımı artıyor ve zaten klibin bir kısmında görebileceğimiz üzere, bir sahnede direkt olarak onun asansörle yukarı çıkışını izliyoruz. Bu yükseliş ise yazının sonunda bahsedeceğimiz üzere, diğer birkaç detay gibi, klibin "tersten" izlenişiyle anlam buluyor. Ayrıca, klip boyunca 23 kapıdan geçildiği için klipte doğal olarak 23 farklı mekanla karşılıyoruz ve bu mekanlarda en dikkat çeken şeylerden biri ise hep bir anne figürünün, çocukların, "doğa ana"yı temsil eden ağaç ve dağ figürlü resimlerin bulunduğunu görüyoruz. Klibin o yıl Anneler Günü'nün olduğu haftasonunda yayınlanması ise eleştirmenlere bu figürlerin klibe bilerek yerleştirildiğini düşündürmüş. Klipte yer edinen diğer bir sayı ise 9 olmuş, bu sayının sembolizasyonu ise klibin en başında, Thom Yorke'un beyaz bir ışığın arasından, arkasında 8 kişiyle birlikte yürüyor olmasıyla sağlandığını görüyoruz. Bu sayının temsil ettiği şey ise Radiohead'in 9 tane stüdyo albümünün bulunması olarak değerlendiriliyor. Arka planda olması ve bulunulan mekanların hızla geçilmesi sebebiyle gözümüzden kaçabilecek diğer bir detay olarak ise, birtakım eşyalarla ve bulunulan mekanlarla Radiohead'in albüm kapaklarına ve diğer video kliplerine yapılan göndermelerden bahsedilebilir: Ek olarak "Komplo teorisi" olarak değerlendirilebilecek başka bir detay ise şöyle; klipte Thom Yorke'un stilistliğini Rick Owens adında bir moda tasarımcısı yapmış ve Rick Owens'ın soyadının Rachel Owens ile aynı olması yine dikkatleri çeken noktalardan biri olmuş. Bu bilgi direkt olarak klipte yer almadığı ve sonradan edinilebilecek bir bilgi olduğu için biraz tartışmaya açık bir nokta kalmış. Klibin sonuna geldiğimizde ise Thom Yorke'un mağaramsı küçük bir yere geldiğini ve ateşin yanında uzanıp ağzını oynatarak bir şeyler dediğini görüyoruz. İşte bir diğer aydınlanma ise tam bu noktada klibin tersten oynatılmasıyla meydana çıkıyor. Klip tersten oynatılmaya başlandığında görüyoruz ki aslında Yorke'un ağzından "Half of my life, half of my love" sözleri dökülüyor ve en başta da bahsettiğimiz gibi, klip çekildiğinde 47 yaşında olmasıyla birlikte 23 sayısının anlamı onun ağzından da onaylanmış oluyor. Son olarak ise, tersten oynatılmaya devam edildiğinde ise insanın doğumunu simgelercesinde Thom Yorke'un karanlık mağaradan çıktığını ve daha önce klipte bulunduğu mekana geri döndüğünü, bu sefer daha yüksele çıkmak yerine giderek aşağı doğru indiğini, en sonunda da başta geldiği beyaz ışıklı tünele geri yöneldiğini izliyoruz; bu durum ise doğumdan ölüme doğru giden süreci anlatıyor olarak yorumlanabilir. Yazımızın çıkış noktası olan ve daha farklı başka kişisel yorumları da içeren "Radiohead: The Secrets of Daydreaming" videosunu buraya bıraktıktan sonra, tüm bu ince detaylarla dolu olan ve neredeyse "sanat eseri" olarak nitelendirebileceğimiz Daydreaming klibini, umuyoruz ki bu yazımızdan sonra daha farklı bir bakış açışıyla izlersiniz! https://vimeo.com/178823364