William Shakespeare'in 'Hamlet' adlı oyunu aslında adından da anlaşılacağı gibi 'Hamlet' üzerine kurulu olmasına rağmen, Ophelia karakteri ilgi çekmiştir. Ophelia'nın çok az sahnede yer alması ve olduğu sahnelerin çoğunda sessiz kalması karakterin derinliğinin sorgulanmasına sebep olmuştur. Shakespeare'in çoğu derinlik taşıyan karakteri gibi Ophelia hakkında da bilinmezlikler vardır.
"Güzel öğütlerin kulağımda küpe kalacak,
Ama kardeşim, sen de pek benzeme sakın
Şu iki yüzlü papazlara
Bizi dikenli, sarp cennet yollarında sürerler
Kendileriyse, aldırmayıp verdikleri talkına
Göbekli, gamsız, kaygısız çapkınlar gibi zevkin gül bahçelerinde gezerler."
Ophelia abisi Laertes ve babası Polonius ile I. Perde 3. Sahnede geçen bu ilk konuşmada aslında çevresindekilerin iki yüzlülüklerinin farkındadır.
John William Waterhouse
"Ophelia, sen şuralarda dolaş... Kralım buyurun,
Biz de saklanalım şöyle... Şu kitabı oku Ophelia;
Oku ki dindarca bir manası olsun
Buralarda tek başına dolaşmanın.
Sık sık işlediğimiz bir günah bu,
Örnekleri tümen tümen,
Melek yüzlü, din iman kisvesi takınıp
Şeytanı bile kafese koyabilir insan."
Bu sahnede Ophelia'nın babası Polonius, çıkarları için Hamlet'in Ophelia aşkı yüzünden delirdiğini Krala kanıtlamaya çalışmıştır. Ophelia'ya ne yapması gerektiğini söylemiştir. Eline verdiği kitap onun dindar bir kadın olduğu izlenimini yansıtacaktır. Bu sahnede Hamlet Ophelia'ya öfkeli bir biçimde manastıra* gitmesine söyler. Elizabeth Dönemi'nde kullanılan bu sözde, aslında onun geneleve gitmesi gerektiğinden bahsediyordu. Ophelia etrafındaki erkekler tarafından kullanılmıştır. Bu durum onu duygusal bir çıkmaza sokar. Sessizliği ile etrafındakileri anlamaya çabalar.
Ophelia'nın ölümü hakkında çok şey bilinmese de o dönemlerde boğulma kadınların kullandığı bir intihar biçimidir. Aynı zamanda Gerturde, Ophelia'nin ölümünü uzun bir şekilde betimleyerek anlatmasına rağmen mezarcıların tekrar sorması intihar olasılığını güçlendirir. Hamlet'in meşhur sözünde "var olmak mı, yok olmak mı..." Ophelia'nın onu dinlediği ve daha sonra bütün bu anlam karmaşası üzerine intihar düşüncesi geldiği de düşünülen bir durumdur fakat bu gerçeği belki de hiçbir zaman bilemeyeceğiz.
"Nasıl ayırt ederim bir bakışta
Seveni sevmeyenden ?
Külahından, tozlu çarıklarından,
Elindeki değnekten.
Öldü, güzel sultanım, çoktan öldü,
Öldü gömüldü bile.
Başında yemyeşil otlar büyüdü,
Taşı dikildi bile.
Ak kefenler giydi kardan beyaz.
Sarıldı çiçeklere
Arar arar sevdiğini bulamaz
Ağlayanlar içinde.
Fırıncının kızı baykuş olmuş diyorlar. İnsan ne olduğunu bilir, ama ne olacağını bilemez. Tanrı bereketini eksik etmesin sofranızdan.
Kendiniz hiçbir söz söylemeyin sakın bunun üstüne,
Ama ne demek olduğunu soran olursa şöyle dersiniz:
Yarın bayram, Saint Valentine bayramı,
Erken uyanır herkes
Ben bir kızım, gelirim pencerene
Eşim ol derim sana.
Delikanlı kalktı hemen giyindi
Açtı kıza kapısını
Kız girdi içeri, kız girdi ama
Kız çıkmadı dışarı.
Ayıp, ne ayıp şey bu
Fırsat bulan her genç yapıyor bunu
Yüzü kızarmaksızın.
Kız dedi bu işi yapmazdan önce evleniriz demiştin.
Delikanlı şöyle karşılık verdi:
Evlenirdim sabah sabah gelip de
Koynuma girmeseydin.
Elbet bir gün düzelir her şey. İnsan sabırlı olmalı; evet ama ağlamamak elimde değil düşündükçe soğuk topraklara gömüldüğünü. Geceniz hayrolsun, bayanlar, iyi geceler, güzel bayanlar, iyi geceler, iyi geceler !"
Ophelia bu sözleri aklını yitirdikten sonra söyler. Aslında başta anlamsız gibi görünen bu cümlelerin ardında tüm karakterlerin iki yüzlülüğü ve tüm gerçekleri sert, isyankâr, alaycı ama aynı zamanda delirmiş bir şekilde bazen şarkı söylermiş gibi konuşur. Yani Ophelia aslında her şeyin farkındaydı, sessizce izledi, bütün bu anlam karmaşası içinde yaşadığı olaylar ve bunun üzerine babası Polodius'un ölümü onu yıktı. Eğer derin araştırmalar yaparsanız Shakespear'in kullandığı simgeler ve küçük bir kelimenin ya da hareketin altında yatan çok başka şeyleri bilebilirsiniz. Mesela Ophelia'nın bu sahnede dağıttığı çiçeklere kadar olan anlamları...
John Everett Millais
John William Waterhouse
Hoşça kal Ophelia.
Kaynakça:
Shakespear, W., Hamlet, İstanbul, İş Bankası Kültür Yayınları, 2008
Çok güzel ❤️