HYPNOS: Uykunun da mitolojik bir kökene sahip olduğunu  Nyks -gece-’nin oğlu, Thanatos -ölüm-’ün kardeşi olan uyku tanrısı olan Hypnos  ile görüyoruz. Hypnos, etkili bir psikoterapi tekniği olan “hipnoz”un da mitolojik kökenini temsil etmektedir. Hipnozun ilk örneklerine Şaman törenlerinde ve Kızılderili büyülerinde rastlanır ancak hipnoz Charcot tarafından  1882 yılında bugünkü anlamına kavuşturulmuştur. Tanım olarak bakıldığında bilinçaltına itilmiş sıkıntı ve sorunların giderilmesi amacıyla bir kişinin hareketleri kontrol edilebilir bir şekilde derin uyku haline sokulmasıdır.

ELEKTRA KOMPLEKSİ: Yunan mitolojisinde Agamemnon ile Klytaimnastra’ nın kızı olan Elektra-Electra-; mitolojide kan davasının ve intikamın en belirgin simgelerinden biri olarak kabul edilir. Rivayete göre; Agamemnon Truva Savaşı’na çıktığında, Elis’te rüzgârın esmesini sağlamak için kızı Iphigenia’yı kurban etmiştir. Yaşananları affedemeyen Klytaimnastra, Atreus oğullarının baş düşmanı Aigithos’la birlikte olarak kocasını aldatmış ve yıllar sonra savaştan dönen Agamemnon iki aşık tarafından bıçaklanmıştır. Bunun üzerine Elektra, delikanlılık çağına gelen kardeşi Orestes’i, babası Agamemnon’un öcünü almak üzere yetiştirmiş ve onun Aigithos ile Klytaimnastra’yı öldürmesine yardım etmiştir. Elektra kompleksi Freud tarafından psikoloji literatürüne dahil edilmiştir. Bu bağlamda “Elektra Kompleksi-Electra Complex”, kız çocuğunun fallik dönemde babasına bağlanmasını, penise sahip olmayan ve bu yönüyle eksik olan annesine düşmanlık beslemesini, ondan korkmasını, onu babasından kıskanmasını ve bununla birlikte ortaya çıkan psikolojik rahatsızlıkları ifade etmektedir 

OİDİPUS KOMPLEKSİ: Yunan mitolojisinin belki de en trajik  öykülerinden birine sahip olan Oidipus-Oedipus-, kraliçe Iokaste’in Oidipus’a  hamileyken gördüğü bir rüyanın etkisiyle doğar doğmaz dağa bırakılarak kaderine terk edilir. Görülen rüyaya göre Oidipus–Oedipus  babasını öldürecektir. Oidipus, Korint Kralı Polybos ve eşi tarafından büyütülmüş, ‘sis ayaklı’ anlamına gelen Oidipus ismi verilmiştir. Korint Kralı Polybos ve eşinin Oidipus’un gerçek anne babası olmadığı dedikodusu yayılınca Oidipus gerçeği Tanrı Apollon’dan öğrenmek üzere Delphoi tapınağına doğru yola koyulur. Kahinden babasını öldürüp annesi ile evleneceğini öğrenen Oidipus, dönüş yolunda karşılaştığı bir adamla tartışarak onu öldürür. Bu olaydan sonra Thebai’ye ulaşan Oidipus, Sphinks isimli bir canavarı halktan korumak ister ve bunun üzerine canavarın sorduğu sorulara doğru yanıt verir, sonrasında canavarı öldürür. Halk tarafından taçla ve dul kraliçe Iokaste ile ödüllendirilir. Thebai’ye kral olan ve bilmeden öz annesi ile evlenen Oidipus, yıllar sonra şehrindeki veba salgınının nedenini  kahinden öğrenmek isteyince bilmeyerek babasını öldürdüğünü ve öz annesi ile evlendiğini anlar. Bunun üzerine gözlerini iğneyle kör etmiş, Kraliçe Iokaste ise kendini öldürmüştür. Psikoloji literatürüne yine Freud tarafından kazandırılan Oidipus Kompleksi-Oedipus Complex-; erkek çocuğunun fallik dönemde (3-4 yaş arası dönem) babaya karşı düşmanlık beslemesi, onu kıskanması, kendisine rakip olarak görmesi ve  bunun sonucunda babasını öldürme isteğini ifade etmektedir. Bu arzu annesine tamamen sahip olmak ve annesinin gözdesi olmak istemesinden kaynaklanır. Oidipus Kompleksi bununla ilgili ruhsal bozuklukları da ifade etmek için de kullanılıyor. 

CATHARSİUS: Catharsius (katharsis-catharsis), Yunan mitolojisinde en  büyük ve güçlü Olympus Tanrısı olan ve Roma mitolojisine ‘Jüpiter’ ya da ‘Jove’ olarak geçmiş olan Zeus’un sıfatlarından biridir. Kelime anlamı olarak Catharsius  (katharsis-catharsis)  arınma, boşalma ve rahatlamayı ifade etmektedir. Katharsis-catharsis, psikanalizin önemli ismi Freud tarafından psikoloji literatürüne dahil edilmiştir. Freud’a göre bireyin saldırgan tutumlarından  serbest çağrışım yoluyla arınma, rahatlaması ve tedavi sırasında tamamen spontane bir şekilde ortaya konan konuşmaların bazı bilinçaltı süreçlerini bilinç üstüne çıkarması ve dolayısıyla psikenin içinde biriken baskının ortadan kaldırılması amacına hizmet etmektedir.

Kaynak: 

• Gürel, Emel – Muter, Canan.“Psikomitolojik Terimler: Psikoloji Literatüründe Mitolojinin Kullanılması”