Hadi müzik gecesi yapalım. Yasakların ne kadar manasız olduğunun kanıtı şarkılar seçtim sizin için Sanat Özgürlüğünü İzleme Platformu ( @SOZPlatformu_ ) için sanata uygulanan yasaklar ve baskılar için bir çalışma yaparken bulduğum listelerden derledim bunları.
1- Bana yok artık dedirten bir yasakla başlayalım. Bulutsuzluk Özlemi’nin “Güneye Giderken” şarkısı ‘’solda güneş yükseliyordu’’ cümlesinde solculuk iması sezildiği için TRT denetiminden geçmemiş. Yani güneye gidiyorsanız güneş soldan yükselir yapacak bir şey yok ama bunu Darbecilere anlatmak bir mesele.
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/WhAlV8UZ-4s" title="YouTube video player" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" allowfullscreen></iframe>
2- Sol’dan ne kadar korkuyorlarsa cinsellikten o kadar korkuyorlar. Bir yandan da her sözün ardında cinsel bir çağrışım hissediyorlar. Örnek mi? Cem Karaca’nın “Emrah” adlı parçası sözlerinde geçen “ak memeler“ yüzünden TRT denetimine takılmıştı. Şarkının sözleri 19. Yüzyılda yaşamış halk ozanı Erzurumlu Emrah’ın şiiri.
3- Yıllarca şehir efsanesi sandığım bir yasağa geldi sıra. “Arkadaşım Eşşek”. TRT denetimi Barış Manço’ya sözleri “Arkadaşım Kuzu” şeklinde değiştirirse şarkısını yayınlayabileceklerini söylemiş, Gerekçeleri kuzunun daha şirin olmasıymış.
4- Sol’dan, cinsellikten korktukları bir şey daha var: Alkol. Adnan Şenses’in ‘’Doldur Meyhaneci” şarkısı TRT denetimine bu nedenle takılmış. Denetimi yapanlara göre bu şarkı halkı içmeye teşvik ediyormuş.
5- 21. Yüzyıla girerayak Murat Kekilli adlı tanınmamış bir şarkıcı ulusal basında “Bu şarkıyı dinleyen şu kadar kişi intihar girişiminde bulundu” türünde haberlere konu olmuştu. Her haberde intihar sayısı farklıydı. Tabii yasaklanması gecikmedi. Bu bilinen bir hikaye. Daha az bilineni Musa Eroğlu’nun güzelim “Yolun Sonu Görünüyor” türküsünün “intiharı özendirdiği” gerekçesiyle yasaklanması.
6- Şimdi nereden nereye konulu yasağa gelelim. “Batsın Bu Dünya”, mevcut düzene isyan edip, insanların ruh halini bozduğu gerekçesiyle yasaklanmıştı. Şarkının sözü ve bestesi, bugün mevcut düzenin yanından bir an ayrılmayan Orhan Gencebay’a ait.
7- Liste uzun ama yıllar içinde çok da bir şeyin değişmediğini gösteren bir örnekle kısa keseyim: “Güldünya”. Aylin Aslım bu şarkıda akrabası tarafından tecavüze uğrayıp hamile kaldığı için aile kararıyla öldürülen Güldünya Tören’in hikayesini anlatıyordu. Töre cinayetlerine karşı mücadelenin sembol ismi Güldünya adına yapılan şarkı, 2007'de yasaklandı. İstanbul Sözleşmesi’nden çıkan, 6284 sayılı Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunu değiştirmek isteyen bugünün iktidarının icraatından biriydi.
Çok teşşekkür ederim.