Bugün ihtişamıyla ve tasvir ettiği karakterle oldukça ilgi çekici olan bir eseri incelemeye çalışacağız: Giovanni de Luteri'nin Melissa isimli tablosu. Galleria Borghese'de sergilenen, İtalyan edebiyatı ve Rönesans'ı için önem teşkil eden Melissa isimli bu tablo her bir detayına ayrı ilgi istese de kısaca aşağıdaki şekilde yorumlanabilir.
Tablo Ferrara'lı ressamın olgunluk döneminin ilk yıllarına tarihlendirilmektedir. Ön planda başında bir türban ve parlak renklerde gösterişli giysiler giymiş güçlü bir kadın tasvir edilmiştir, ormanlık bir manzara içinde Yahudi Kabala'sını çağrıştıran sembollerle işaretlenmiş bir çemberin ortasında durmaktadır. Sol elinde bir meşale sağ elinde ise geometrik çizimlerle kaplı bir tablet tutmakta olan bu kadın figürünün Rönesans dönemi İtalyan edebiyatının önemli epik şiirlerinden biri olan Ludovico Ariosto'nun Orlando Furioso adlı eserinde geçen Melissa adlı bir büyücü olduğu düşünülmektedir. Orlando Furioso (Çılgın Orlando) Ariosto'nun 16. yüzyılda kaleme aldığı kahramanlık ve aşk temalarını işleyen geniş çaplı bir epik şiirdir.
Eser Ortaçağ Avrupası'nda geçen fantastik olayları ve karakterleri içerir. Melissa, bu eserde iyilik ve bilgelik temsilcisidir ve büyü kullanarak kahramanlara yardım eden önemli bir figür olarak karşımıza çıkar. Melissa, kötü büyücülerin etkisi altındaki şovalyeleri ve kahramanları çeşitli büyülerden kurtarır.
Tabloda Melisa'nın bu görevlerinden birinde olduğu, yani şovalyeleri bir büyüden kurtardığı sahnelenmektedir. Bu Melissa'nın Ariosto'nun eserinde rehberlik eden büyü ile insanlara yardım eden karakterin tasvir edildiğini gösterir. Şiirde geçen Circe gibi kötü şöhretli büyücülerinin aksine Melissa iyilik yapmak ve kötülüğü bozmak için büyü kullanır. Circe, Homer'in Odyssea'sında da erkekleri hayvanlara dönüştüren ve kötücül niyetlerle hareket eden bir büyücü olarak tanımlanır. Melissa ise büyüyü iyilik ve yardım için kullanan daha pozitif bir karakterdir. Bu farklılık Melisa'nın eserlerdeki olumlu yönünü vurgular.
Bu farklılığı tabloda gördüğümüz bir nokta da, kadın figürünün yanındaki köpektir. Kedi genellikle kötücül büyücülerle ilişkilendirilen ve fahişelik sembolü olarak görülen bir imge iken köpek sadakat ve iyilikle özdeşleştirilir; burada Circe'nin kedileri yerine köpek simgesi kullanılması da Melisa'nın pozitif ve yardımsever doğasını vurgular nitelikte sembolik bir seçimdir.
Bu tablo sadece tarihsel ve kültürel referanslarıyla değil aynı zamanda sanatsal güzelliği ile de etkileyicidir. Ressamın titiz detayları ve renk kullanımı Melissa'nın karakterini ve ona atfedilen olumlu nitelikleri etkileyici bir şekilde vurgular. Ormanlık manzaranın büyülü sembollerin birleşimi esere mistik bir hava katarken figürün zarif ve güçlü duruşu tablonun doğasını ve Melissa'nın karakterini hem sanatsal hem de anlatımsal olarak güçlü bir şekilde yansıtmaktadır, bu da tabloyu dönemin önemli sanat eserlerinden biri haline getirmektedir.
Yukarıda elimizden geldiğince bu ilginç eseri incelemeye çalıştık. Konu hakkındaki değerli katkıları için sanat tarihçisi sevgili Celil Sadık'a ayrıca teşekkür ediyoruz.
Bu yazıyı da, adaşı olduğu bu tabloyla büyülenen güzel dostuma ithaf ediyor, ona huzur, sağlık dolu ve başarılarını hep gururla izlemeye devam ettiğim bir hayat diliyorum. 🤍
Okuduğunuz için teşekkür ederim, sevgiyle kalın. 🤍🤍🤍
musalarınız da en az sizin kadar tatlı hep daim hep sizinle olsun kaleminize sağlık 🥰🥰🥰🥰🥰🥰🥰