TRT’nin dijital platformu olan Tabii’nin yeni yapımı Çırak Kasım ayında izleyiciyle buluştu. Aksiyon-drama türündeki yapım özellikle aksiyon sahneleriyle dikkat çekiyor ki şahsen benim uzun zamandır bu kadar keyifli aksiyon sahneleri izlediğim bir yapım olmamıştı.

 

 

Başrolde Çırak 05 olarak Ozan Akbaba yer alıyor. Onu Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olamaz dizisinden ce müzisyen kimliğinden tanıyoruz. Akbaba aynı zamanda Birol Tezcan ile senaryoyu yazmış, proje tasarımını oluşturmuş ve müziklere de el atmış; kısaca bu projeye gönül vermiş bir Terekeme diyebiliriz onun için. Akbaba'nın yanı sıra Damla Sönmez, Cansu Kurgun, Eren Hacısalihoğlu, Ali Savaşçı, Kürşat Demir, Barış Yalçın ve Erol Babaoğlu da kadroda yer alıyor.

 

 

Oyuncu kadrosu gibi teknik ekip de oldukça başarılı. Behzat Ç, 46 Yok Olan, Ramo yapımlarının senaryolarından ve de Ot, Kibrit gibi dergilerden bilinen Birol Tezcan senaryoda, Nefes, Sonsuz Bir Aşk, Şebeke yapımlarından bilinen Ozan Uzunoğlu ise yönetmen koltuğunda yer alıyor. Müzikleri Batuhan Fırat ve Ozan Akbaba üstlenmiş. Ayrıca kendilerinin de belirttiği gibi TRT yapımı olması prodüksiyon ve çekim şartları anlamında oldukça destekleyici olmuş. Biz yine de başarılı aksiyon sahneleri için görüntü yönetmeni Burak Kanbir’i de tebrik edelim.

 

 

Peki Dizi Ne Anlatıyor?

Gelelim dizinin konusuna. Adalet anlayışının zaman içinde eğilip bükülebildiği bir şirket için çalışan Çırak 05 namı diğer Terekeme, Angola görevinde dostu Kürşat’ı kaybeder ve ona söz verdiği gibi döndüğünde ailesine göz kulak olmaya başlar. “Geçmişte büyük adaletsizlikler yaşayan Çırak öldürülmesi gerekenlerin kötü kişiler olması sebebiyle insanlık için iyi bir şey yaptığını düşünür.” Ancak talihsiz bir tesadüf sonucu verdiği sözü tutamamış olur. (Siz anladınız bence kime ne olduğunu çok da spoiler vermeyeyim.) Bu noktadan sonra karakterin adalet arayışı, intikam tutkusuyla buluşarak onu başka bir yola sokar.

 

 

Daha kişisel incelemelere gelecek olursak:

Benim ilk iki bölümünü henüz izlediğim Çırak ile ilgili öncelikle şunu belirtmek gerekir ki dizi yalnızca bir aksiyon anlatısı değil. Bir karakterin gelişimini ve derinliklerini de işleyen bir drama aynı zamanda. Bir intikam hikayesi olan John Wick’in intikam yolculuğundan izler taşıyor ve hatta aksiyon sahneleri de John Wick kadar başarılı. Özellikle hareketli sahnelerde giren etnik müzikler modern zamanların savaş sahnelerini izliyormuş hissiyatı yaratıyor izleyicide. Peki ülkemizde benzeri var mı? Birebir aynı örüntüde ve işlenişte olmasa da bazı yapımlarla benzerlik taşıyor. Örneğin Behzat Ç hikayesinden bildiğimiz Ercüment Çözer’in adalet ve saygı anlayışının işlendiği Saygı dizisi, geçtiğimiz sene yayınlanıp final yapan ve bir şirkete bağlı olarak çalışan tetikçi Dağhan’ın hikayesini konu alan Gaddar dizisine benzetebiliriz Çırağı. Ancak elbette bu birebir aynı yapımlar anlamına gelmiyor elbette. Hatta etnik dokuların diziye çok iyi şekilde işlenmiş olması hikâyeye hem anlamsal bir derinlik katıyor hem de seyir zevkini artırıyor. Bu kadar etnik demişken Terekeme’yi açıklamadan bitirmeyeceğim elbette.

 

 

Terekeme

Karapapak olarak da bilinen Terekemeler yoğunluk olarak Gürcistan, Azerbeycan, İran ve Türkiye’de yaşayan etnik bir Tür koyudur. Karapapak adı, siyah koyun yününden yapılan astragan papak giymelerinden dolayı Kafkasyada’ki komşuları tarafından verilmiş, Terekemeler’,n sembolü haline gelmiştir.

“Terekemeler asıl itibarıyla Gürcistan'ın güneyinde, Ermenistan'ın kuzeybatısında, Dağıstan'ın güneyinde, Azerbaycan'ın iç ve kuzeybatı topraklarında yaşamaktaydılar.[7] Güney Kafkasya'nın Rus işgaline uğramasıyla birlikte 1813 ve 1828 yılları arasında Osmanlı Devleti ve İran'a yoğun göç hareketleri yaşanmıştır. Osmanlı-Rus Savaşı, Rusya'nın sınırlarını Kars'ı da içe alacak şekilde genişlemesiyle sonuçlanınca, Terekemelerin yerleşim yerleri yeniden Rus egemenliği altına girdi. Rus Devrimi sonrası başlayan Sovyet yönetiminin ardından Karapapaklar, Sovyetler Birliği'nde ayrı bir millet olarak tanımlanmaya başlamıştır. 1930'larda Karapapakları ayrı bir millet olarak kabul etme politikası durdurulmuş ve 1944 yılında Ahıska Türkleri ile birlikte kitleler halinde Orta Asya'ya sürgün edilmişlerdir. 20. yüzyılın ortalarında yapılan nüfus sayımlarında Ahıska Türkleri ve Azerbaycan Türkleri ile birlikte sayılan Karapapakların günümüzdeki sayımlarda kendisini Karapapak veya Terekeme adlarıyla tanıtan kitleleri tespit edilmiştir. 1926'da Sovyetler Birliği'nin yaptığı nüfus sayımına göre ayrı bir millet olarak dahil edilen Karapapakların Güney Kafkasya'daki nüfusu 6.311 olarak tespit edilmiştir.”

 

 

Oğuz karaketerli Terekemeler’in konuştukları dil bazı kaynaklarda öz Türkçe olarak bahsedilmekle beraber bazı kaynaklarda da Azerbaycan Türkçesi konuştuklarını yazmaktadır. Yabancı kaynaklar ise anadilin Azerbaycan Türkçesine yakın olmasına rağmen Batı Oğuz dillerinden Karapapakça olduğunu ve Karapapak Terekeme lehçesinin daha kaba olduğunu söylüyor.

Tarihi bilgilerle içinizi şişirmek istemesem de dizimizin başrolünün kod adının ne anlama geldiğini açıklamak da boynumuzun borcuydu. Üstelik kendi halkımın bir yapımda yer alıyor olması da hoşuma gitmiş ve paylaşma isteğine girmiş olabilirim tabi bu da bir etkendir.

Diziye dönerek bir bonus bilgi de verelim; çıraklardan biri olarak yer alan Kürşat Demir’in bu sefer de ismi ölmüş. Prens dizisinden rol arkadaşı olan Çağdaş Onur Öztürk bu dizide konuk oyuncu olarak Kürşat Demir karakterini canlandırıyor. Bu vesile ile sevgili Saksonya Dükü Philippe ‘e Allahtan rahmet sevenlerine sabırlar diliyorum.

Şahsımında mensubu olduğu Terekemeler ile ilgili daha kapsamlı bir yazı görmek isterseniz yorumlarda belirtebilirsiniz. Muhtemelen siz belirtmeseniz de ben yine de yazacağım.

 

 

Keyifli İzlemeler!