Malta’ya ilk kez gittiğimde aklımda şu vardı: “Küçük bir ada, toplu taşıma kolaydır herhalde.” Ama gerçek, beklediğimden biraz daha farklıydı. Elbette karmaşık değildi; fakat bilmeniz gereken bazı püf noktalar, zaman kazanmanızı ve adayı daha keyifli gezmenizi sağlıyor. Bu yazıda, benim deneyimlerime dayanarak Malta’da toplu taşımanın nasıl çalıştığını, nelere dikkat etmeniz gerektiğini ve seyahatinizi daha verimli hale getirmenin yollarını anlatmak istiyorum.

Malta'nın en büyük avantajı, küçük bir yüzölçümüne sahip olması. Ancak bu küçük ada, tarihi şehirleri, sahilleri ve doğal güzellikleriyle oldukça yoğun bir ulaşım ağına sahip. Bu yüzden, özellikle yaz aylarında ya da yoğun turistik sezonda ulaşım zaman zaman zorlu bir hale gelebiliyor.

Malta’daki ana toplu taşıma aracı otobüsler. Metro, tramvay ya da tren gibi başka bir sistem bulunmuyor. Otobüslerle Malta’nın hemen her yerine ulaşmak mümkün. Otobüsleri kullanmadan önce şu noktalara dikkat etmenizi öneririm:

Malta’da otobüsler genellikle zamanında gelir, ama yazın trafikten dolayı bazı hatlarda gecikmeler yaşanabiliyor. Özellikle Valletta’dan diğer şehirlere giden hatlarda saat başlarında yoğunluk olabiliyor. Günü planlarken mutlaka zaman esnekliği bırakın.

Valletta, Malta’nın başkenti ve aynı zamanda otobüslerin merkezi noktası. Birçok otobüs hattı buradan başlar ya da buraya uğrar. Yani eğer bir noktadan diğerine direkt otobüs bulamazsanız, büyük ihtimalle Valletta üzerinden aktarma yaparak ulaşabilirsiniz.

Malta’da otobüs biletlerini otobüs içinde nakit olarak satın alabileceğiniz gibi, “Tallinja Card” adında temassız bir kartla da seyahat edebilirsiniz. Özellikle birkaç gün kalmayı planlıyorsanız, bu kart hayat kurtarıcı oluyor. Otobüse her binişte para bozdurma derdiniz olmuyor ve fiyat olarak da daha avantajlı. Tallinja Card’ı havaalanından ya da Valletta’daki ana otobüs terminalinden temin edebilirsiniz.

Otobüslerde genelde klima açık olur, fakat yazın kalabalık olduğunda ayakta yolculuk yapmak kaçınılmaz. Bu nedenle sabah erken saatlerde veya akşamüstü saatlerinde seyahat etmeyi tercih etmek daha rahat bir yolculuk sağlar.

Google Maps Malta’da otobüs saatlerini doğru gösterse de, daha güncel bilgilere Tallinja’nın kendi uygulamasından ulaşabilirsiniz. Otobüsün nerede olduğunu, kaç dakika sonra geleceğini gerçek zamanlı olarak görebiliyorsunuz. Bu özellik sayesinde beklemek yerine planlamanızı daha akıllıca yapabiliyorsunuz.

Malta’nın bir diğer güzelliği, adanın diğer bölümlerine kolaylıkla geçilebilmesi. Örneğin, Gozo Adası’na gitmek isterseniz Cirkewwa Limanı’na giden otobüslerle rahatça ulaşabilirsiniz. Oradan feribotla kısa sürede Gozo’ya geçebilirsiniz. Gozo’da da otobüs sistemi mevcut, ancak adayı daha özgürce keşfetmek isterseniz araba kiralamak harika bir seçenek olabilir.

Ben de Malta seyahatimin ikinci gününden itibaren otobüs kalabalığı ve sıcak havadan dolayı araba kiralamayı tercih ettim. Özellikle tarihi yerleri ve kırsal alanları gezmek istediğimde bu karardan hiç pişman olmadım. Malta Havalimanı’na indiğinizde valizlerinizi alır almaz buradaki bağlantı üzerinden araba kiralayabilirsiniz. Hem fiyatlar uygun hem de adanın her yerine özgürce ulaşabiliyorsunuz.

Eğer otobüsle yolculuk ediyorsanız ve kültürel yerlere gitmek istiyorsanız, aşağıdaki müzeler toplu taşıma ile kolay ulaşılabilen yerler arasında:

• The National Museum of Archaeology – Valletta’da yer alıyor. Malta’nın tarih öncesi dönemlerinden eserler içeriyor. İlginç bilgi: Bu müzede sergilenen figürinler Malta’daki tapınak kültürüne dair oldukça etkileyici detaylar sunuyor.
• St. John’s Co-Cathedral – Barok mimarinin en ihtişamlı örneklerinden biri. İçinde ünlü ressam Caravaggio’nun "Vaftizci Yahya'nın Başının Kesilmesi" adlı eseri sergileniyor.
• Fort St. Elmo – National War Museum – Hem bir kale hem de bir müze. Malta’nın II. Dünya Savaşı’ndaki rolü hakkında detaylı bilgi edinmek isteyenler için kesinlikle görülmeli.

Otobüsle buralara ulaşmak kolay; ancak planlamanızı önceden yapmak şart. Müze saatlerine göre otobüs saatlerini kontrol etmenizde fayda var. Özellikle hafta sonları bazı hatlar daha seyrek çalışıyor.

Malta’da dikkat etmeniz gereken bir diğer konu da otobüs durakları. Her durakta numara ya da detaylı bilgi olmayabiliyor. Durakta beklerken, otobüs şoförünün sizi görebilmesi için el kaldırmanız gerekiyor. Aksi takdirde otobüs durmayabilir. Bu küçük ama önemli detay, özellikle turistler tarafından sıklıkla gözden kaçırılıyor.

Son olarak, bazı sahil kasabalarına ya da küçük köylere ulaşmak istiyorsanız, toplu taşıma ile ulaşmak mümkün olsa da zaman açısından verimli olmayabilir. Bu noktada araba kiralamak hem zaman kazandırıyor hem de gün batımını izleyebileceğiniz tenha koyları keşfetme şansı veriyor. Özellikle Blue Grotto gibi doğa harikalarına gitmeyi planlıyorsanız, kendi aracınızın olması büyük kolaylık sağlar.

Malta küçük bir ülke ama içinde keşfedilecek çok fazla şey var. Toplu taşıma sistemine alışmak birkaç gününüzü alsa da, doğru planlamayla oldukça verimli bir şekilde kullanılabilir. Benim tavsiyem: ilk günlerde otobüsle şehri tanıyın, sonra ise direksiyonu elinize alın ve adayı kendi temponuzda keşfedin.