Davranışlar Kişiliğe Bürünmüş: Pallas Erdem Bahçesinden Kötü Alışkanlıkları Kovarken

Davranışlar Kişiliğe Bürünmüş: Pallas Erdem Bahçesinden Kötü Alışkanlıkları Kovarken
  • 0
    0
    0
    0
  • Andrea Mantegna bu tabloyu 1499-1502 yıllarında Mantua Düşesi için yaptı ve onu Pallas Minerva’ya benzeterek yüceltti. Resme bakıldığında bir hikayesi olduğu hissini hemen alabiliyoruz ama bu resmi asıl güzel yapan şey, neredeyse her kişinin bir davranışı temsil ediyor oluşu. Bu kişileri ayrıntılı bir şekilde inceleyeceğiz.

    Cupidolar

    Solda Pallas hızla içeri giriyor ve önünde ondan kaçışan bir cupido sürüsü var. Bunlar kanatlı okçular, Yunan mitolojisinden Eros olarak da biliyoruz. Ovidius’a göre 2 çeşit ok taşıyan genç bir çocuktu. Bu oklardan bir tanesi altın olup aşk alevini yakardı. Diğeri de kurşun olup aşkı bitirebilirdi. Onun rolü genellikle haşarıdır. Bir keresinde bir kovandan bal aşırırken bir arı onu sokar; Venüs’e böyle küçük bir yaratığın nasıl bu kadar acı verebileceğini sorduğu zaman, Venüs cevap olarak onun da küçük olduğunu ama çok derin yaralara yol açtığını söyler.

    Ölçülülük, Adalet ve Dayanıklılık

    Bulutun üzerinde gördüklerimiz aslında bu 3 erdem ve Pallas da onlara doğru bakıyor. Dört doğal veya asal erdem olan ölçülülük, adalet, metanet (dayanıklılık) ve ihtiyat diğer bütün erdemlerin tutunduğu dayanak noktalarıdır. Bunlar genellikle kadın olarak kişileştirilir. Ölçülülük bir ılımlılık figürüdür, kınından çıkarılmış bir kılıç, baskıyı artırmak için bir yular veya şarabını sulandırmak için su dolu bir ibrikle görülebilir. Resimde, elinde ibrikler olan yeşil elbiseli kadındır. Dayanıklılık bir güç figürüdür ve bir kalkan, bir aslan veya bir sütunla gösterilebilir. Resimde sütunla ortada duran dayanıklılıktır. Adalet genellikle güç kılıcını veya denge terazisini tutar ve 16. yüzyılda tarafsızlığını göstermek için gözleri bağlı gösterilir. Kendisi aynı zamanda kötüleri cezalandırabilir veya dürüst kişilere yardım edebilir. Resimde soldaki kılıçlı ve mavi elbiseli kadındır. Arkasındaki bir figür ağaca dönüşmüş, etrafında “Erdemlerin Kötü Alışkanlıkları Kovması” yazıyor.

    Nankörlük, Cimrilik ve Cehalet

    Sağda, nankörlük ile sarkık göğüslü cimrilik, obez olan cehaleti taşıyor. Hepsinin başında ne oldukları yazıyor. Cehaletin obez olması ve kafasında bir taç bulundurması da yönetici konumundaki kişilerin çabalarına ve bilgeliklerine yapılmış bir eleştiridir. Ayrıca cimrilik yedi ölümcül günahtan biridir.

    Şehvet

    Bir satir ile kentaur şehvetli aşkın çıplak figürünü taşıyor. Kentaur, mitolojik bir yaratıktır. Gövdesi, kolları ve başı bir insanınkine; bel altı, bacakları ve ayakları ise bir ata aittir. İnsanlığın alçak ya da hayvansal yönünü temsil ettiği düşünülen kentaurların eski Tesalya’dan geldikleri söyleniyordu. Bu da muhtemelen orada oturanların mükemmel biniciler olmalarındandı. Davranışları genellikle vahşi ve kabaydı. Aynı şekilde bir diğer mitolojik yaratık olan satirler ise keçi boynuzlu, keçi bacaklı ve toynaklı erkeklerdi. Şehir dışında otururlardı ve şehvetle ilişkilendirilmişlerdi. Yine yedi günahtan biri olan şehvetin miskin bir uykuyu getirdiğini ileri sürdüler.

    Nefret, Kötü Niyet ve Dolandırıcılık

    Omuzlarında kötülüklerle dolu keseler olan maymun nefret, kötü niyet ve dolandırıcılık temsilidir. Nefret de yedi günahtan biridir. Maymun genellikle insanların temel içgüdülerini simgeler ve insan yapmacıklığını, ahmaklığını ve değersizliğini hicvetmek için kullanılır.

    Miskinlik ve Tembellik

    Sol altta miskinliğin bir iple kolsuz olan tembelliği çektiğini görüyoruz. Tembellik de yedi ölümcül günahtan biridir. Genellikle aylaklık sahneleriyle temsil edilirdi ve bu sahneler 17. yüzyılda Flaman sanatında oldukça popülerdi.

    Diana ve İffet

    Mavi elbiseli kadının Diana olduğu ve yanındaki yeşil elbiseli kadının da iffeti temsil ettiği düşünülüyor. Apollo’nun ikiz kız kardeşi Diana iffet ve av tanrıçasıydı. Bir yay ve ok taşıyabilir. Bu resimde de sol bacağının üstünde yayını ve sırtındaki okları görüyoruz. Bekâret ve iffet tanrıçası olarak Diana şehvetli aşkı temsil eden Venüs veya Cupido ile eşleştirilebilir.

    Yedi Ölümcül Günah

    Hristiyanlıkta yedi ölümcül günah olarak bilinen öfke, kibir, kıskanmak, şehvet, oburluk, tembellik ve cimrilik tablodaki kötü alışkanlıkları da andırmaktadır. İnanışa göre bu günahları işleyenler iblislerin günahlara göre ceza verdikleri cehenneme mahkûm edilirler. Ayrıca; bu günahlar birçok tabloya ve esere konu olduğu gibi yakın tarihimizden de örnek verebiliriz. Mesela 1995 yapımı ve döneminin çok ses getiren filmi Seven, yedi ölümcül günahı işleyenleri kendi yöntemleriyle öldüren bir seri katili konu alıyordu. Yönetmenliğini David Fincher yapmıştı ve başrollerinde Brad Pitt, Morgan Freeman ve Gwyneth Paltrow vardı. Kaynak: Gomm, Sarah Carr, The Secret Lanuage of Art, çev., Lizet Deadato (İstanbul: İnkılâp Kitapevi,2014)

    Yorumlar (0)

    Bu gönderi için henüz bir yorum yapılmamış.

    Yorum Bırakın

    Yorum yapmak için üye girişi yapmalısınız. Üye girişi yapmak için buraya tıklayınız.