Roma Dönemi'nden Kalan 4 Gizemli Sütun

Roma Dönemi'nden Kalan 4 Gizemli Sütun
  • 1
    0
    0
    0
  • Konstantinopolis... Bugünün İstanbul'u. Roma İmparatorluğu için İstanbul'un tarih boyunca ne kadar önemli olduğunu biliyoruz. İstanbul'da Roma Dönemi'nden kalan birçok yapı bulunuyor. Bunların en zarif ve yalnız olanları da bu sütunlar...

    Markianos Sütunu (Kıztaşı, 452)

    Fatih’in Kıztaşı semtinde bulunan  Markianos Sütunu M.S. 455 yılında kentin valisi Tatianus Decius tarafından İmparator Markianos’a ithafen inşa edilmiştir. Markianos Sütunu’nda dikkat etmemiz gereken kaidesindeki bir kalkanı uçuran karşılıklı iki Nike (zafer tanrıçası) işlemesidir. Başları tahrip olan bu tanrıçalar sebebiyle Kıztaşı olarak anılmaktadır. Sütunun yüzeyinde ise bu sütunun Markianos için dikildiğini söyleyen bir Latince kitabe yer almaktadır. Sütunun diğer yüzeylerinde ise defne yapraklarından oluşmuş bir çelenk içerisinde Hz. İsa’nın monogramının bulunduğu kabartmalar vardır. Kaidenin üzerinde granit sütun, Korint tarzı sütun başlığı ve heykel kaidesi vardır. Bu sütunun kaidesine oturan İmparator Markianos’un bronzdan yapılma heykeli ise yok olmuştur. [caption id="attachment_202320" align="aligncenter" width="200"] Markianos Sütunu[/caption]   Kaidesinde Latince şöyle yazar: PRINCIPIS HANC STATVAM MARCIANI CERNE TOVUQVE PRAEFECTVS VOVIT QVOD TATIANVS OPVS” Anlamı: ”İşte bu İmparator Markianos’un anıtıdır ki, Titianus bu eseri -ona- adamıştır.” Şu anda ise bu sütun zamana direnip apartmanların arasında ayakta kalmaya çalışıyor…

    Çemberlitaş Sütunu (Konstantin Sütunu) / Fatih- Beyazıt Meydanı

    Roma İmparatoru Konstantinos’un 324 yılında Roma İmparatorluğu'nun başkentini Byzantion’a taşımaya karar verir. Bunun üzerine mimarlardan yedi tepe üzerine görkemli bir şehir yaratmalarını                                                  ister. Sultanahmet Meydanı’nın bulunduğu yerde Büyük Saray ve Hipodrom inşa edilirken, Çemberlitaş’ın bulunduğu yerde, kentin siyasi ve ticari merkezi olan Konstantinos Forumu inşa edilmiştir. İmparator, gücünü simgelemesi için bu sütunu Roma’daki Apollon Tapınağı’ndan söktürerek şu anki yerine inşa ettirmiştir. Sütunun üzerinde önce Apollo’nun heykeli bulunurken daha sonra Konstantinos kendi heykelini sütunun üzerine koydurmuştur. Daha sonra ise tahta geçen imparatorlar (Theodosius ve Lulianos) kendi heykellerini sütunun üzerine koydurmuşlardır. Bir süre sonra heykeller devrilmiştir ve yerine kaide bir biçimde başlık ve onun üzerine bir haç işareti inşa edilmiştir. Osmanlı döneminde ise haç çıkartılmış ve sütun restore edilerek Çemberlitaş ismini almıştır. Mese caddesi üzerinde bulunan Konstantin heykelinin kaidesinde ise şu yazıyordu: “Ey dünyanın efendisi ve yöneticisi olan Yüce İsa, bu itaatkar şehri, bu asayı ve Roma’nın bütün gücünü sana adıyorum. Roma’yı koru, bütün kötülükleri bizden uzak tut.” Heykelin özelliklerine bakacak olursak öncelikle heykel 1700 yıldır zamana meydan okumaya devam ediyor. Yapıldığı dönemde üzerindeki heykelle beraber 57 metreyi bulurken günümüzde sütun olarak kaldığı için yüksekliği 37 metredir. 177. yy'da çıkan bir yangın sebebiyle sütunda ciddi hasarlar oluştu. 1701 yılında Sultan II. Mustafa bu sütunu koruyarak çevresini demir çemberlerle sardırdı. [caption id="attachment_202252" align="aligncenter" width="1001"] Çemberlitaş'ın değişimini gösteren tasvirler (Antonie Helbert)[/caption]  

    Gotlar Sütunu (Gülhane Parkı)

    Bu sütun adını Doğu Roma’nın Got’lara karşı kazandığı zaferden almaktadır. Ancak bunun hangi zafer olduğu ve ne zaman olduğunu tam olarak bilemiyoruz. Ama eserin 4. yy’dan kalma olduğu tahmin ediliyor. Sütunun yüksekliği 15 metreyi buluyor, sütunun başlığı ise Korint üsluptadır ve bu sütunun tek süsüdür. Fortunae Reducı Ob Devıctos Gothos”  Gotları yenmemizle geri dönen talihe Roma dönemi’ne ait olduğunu ise Gotlara karşı kazanılan bir zaferden bahsetmesinden ve kitabenin Latince olmasından anlıyoruz.

    Arcadius Sütunu (Cerrahpaşa)

    Arcadius Sütunu (öncülleri Roma’da bulunur), kentin başkent kimliğini ön plana çıkaran, zafer sütunu ya da anıtsal sütun olarak adlandırabileceğimiz bir yapıdır. Anıtsal sütunlar, ayakta durması için bir tabanın üzerine yerleştirilmiş ve büyük ölçekli yapılardır. Bir kişinin ya da kazanılan bir zaferin anısına yapılan bu sütunlar genellikle Toskan düzenindedir. [caption id="attachment_202300" align="alignleft" width="255"] Freshfield çizimlerinde sütunun batı, güney ve doğu cepheleri[/caption] Konstantinopolis’te inşa edilen sarmal biçimindeki ilk zafer sütunu, İmparator Arkadius’un babası I. Theodosios’un diktirdiği, Tauri Forum’unda yer alan Theodosios Sütunu’dur. Kentteki diğer bir zafer sütunu ise Arkadius Forum’unda bulunan Arkadius Sütunu’dur. Arkadius Sütunu, Roma İmparatorluğu’nun bir analizi şeklindedir aslında. İki hükümdarlı Roma İmpartorluğu'nun tek devlet ideolojisinin yanı sıra, devletin resmi dini olan Hristiyanlık da sütunun bezeme programını oluşturmaktadır. Zafer sütunlarındaki temel amaç imparatorun yüceltilmesi ve anısının tarihler boyunca yaşatılmasıdır. İmparatorun hikayesi sütunlar üzerinde hikayeleştirilerek anlatılır. Konstantinopolis’te imparatorların bu sütunları diktirdiği bu anıtsal nitelikteki sütunlar, günümüzde forum alanlarının tespit edilmesine yönelik çalışmalarda forumların hangi alanlarda kurulduğunu anlamamız için de bizi yönlendiriyor.  

    Yorumlar (0)

    Bu gönderi için henüz bir yorum yapılmamış.

    Yorum Bırakın

    Yorum yapmak için üye girişi yapmalısınız. Üye girişi yapmak için buraya tıklayınız.