Bugün Nazım Hikmet'in aramızdan ayrılışının 55. yıl dönümü. Edebiyata sayısız eser sığdıran dünya şairimiz Nazım Hikmet'i, hayatına dokunan kadınları anlattığı şiirleriyle anıyoruz. Hazırsanız birbirinden anlamlı Nazım Hikmet şiirleriyle sizi baş başa bırakıyoruz. Nazım Hikmet’in “şiiri”, Nazım Hikmet’in “politikası”, Nazım Hikmet’in “komünistliği”, Nazım Hikmet’in “hapisliği” denilip dururken; “Nazım Hikmet’in aşkları” hiç de görmezden gelinecek bir olgu değildir. Zaten şiirin ve şairin, kadınlara duyulan aşk, sevda ve muhabbetten uzak olduğunu kim iddia edebilir? Bir şairi anlamak için yaşadıklarına da bakmak gerekir. Tıpkı Nazım Hikmet gibi. O komünist oldu. O vatan haini oldu. O çok sevdiği memleketinden sürgün edildi. Ama bir şeyi unuttular; o Nazım Hikmet'ti. Hepsinden daha değerli, hepsinden daha çok tanındı. Dünya'da bir olay olunca hep onun dizeleri söylendi. O aşk adamıydı. Nazım Hikmet’in vazgeçemediği, en önemli tutkusuydu kadınlar. Uzun yıllarını hapiste ve çeşitli baskılarla yaşayan romantik komünist, tutkulu aşık Nazım’ın hayatına bir çok kadın girdi. Yaşamına yön veren, onun sanatını besleyen, Celile’si, Nüzhet’i, Piraye’si, Münevver’i, Galina’sı ve son eşi Vera şiirlerine konu olan kadınlardır. Belki de onlar olmasaydı, “Mavi gözlü dev” olarak tanıdığımız şairin yaşamı bu kadar heyecan verici, duygulu, anlamlı olabilir miydi? Nazım Hikmet’in yaşamında kadınların büyük ve önemli yerinin tanığı, çocukluk ve gençlik arkadaşı Vâlâ Nurettin, şu saptamayı yapıyor: “Aslında, Nazım monogamdı. Birini severse ona sadık kalmak isterdi. Sevemediği sıralarda da, sevilecek birini daldan dala arardı. Bunu bilinçle mi, içgüdüsüyle mi, can sıkıntısıyla mı yapardı? Daha ziyade kadınların ayartma çabasına kurban gittiğini, tanıdığım kadınların sözlü ve yazılı itiraflarından öğrenmiş bulunuyorum.” “Nâzım Hikmet’in Aşkları”, ünlü şairin “Gövdesindeki kurt” Nüzhet Hanım, “Kalbinin kızıl saçlı bacısı” Piraye Hanım, “Dayı kızı” Münevver, “Saçları saman sarısı kirpikleri mavi” Vera’yla fırtınalı evliliklerinin anlatan şiirlerini derledik, keyifli okumalar.

Çocukluk ve İlk Gençlik Aşkları

Nazım Hikmet’in çocukluk çağında ilk aşık olduğu kadınlardan birisi Sultan Hamid Devri’nin ünlü valilerinden birisinin kızı Sabiha’dır. Sabiha’ya “ Gözleri siyah kadın, o kadar güzelsin ki” nakaratlı şiirini yazar. “Gözleri siyah kadın o kadar güzelsin ki Çok sevdiğim başına yemin ediyorum ben Koyu bir çiçek gibi gözlerin kapanırken Bir dakika göğsünün üstünde olsa yerim Ömrümü bir yudumda ellerinden içerim Gözleri siyah kadın o kadar güzelsin ki.” Derken, evlenir mi yoksa bir yerlere mi çekip gider Sabiha Hanım, şairin sevda şiirlerinin menzili dışına çıkar. Bu kez de ünlü bir doktorun kızı baldızı olan Azize’ye aşık olur. On yeni yaşında bir genç olan şairimiz bu kez şiirlerini Azize’ye yazmaya başlar. AZİZE Bir ilahi gibi içten duyulur Seven gönüllere aşina sesin: Başında halenur gözlerinde nur Sevda mabedinde bir azizesin… Sihirinle dolarken boş muhayyelem Gözlerinle telkin edilen dinin Kitabı ne kadar olsa da elem En zahit kuluyum ben mabedinin Rüyaya daldıran şarabını sun Önünde gönlümle gelirken dize Şu yanan alnıma bir kere dokun Azize ! Gözleri nurdan Azize!.. Bir yabancı ile evlenip Avrupa'ya giden Azize, 1940'larda Türkiye'ye döndüğünde, şairin bir arkadaşına telefon ederek, " Nazım'ın hapiste olduğu için yandığını" anlatır. Şairimiz, Azizeden sonra daha pek çok kadına aşk şiirleri yazacaktır.

Doğu Emekçilerin Komünist Üniversitesi'nde İlk Evliliği Nüzhet Hanım

Nazım Hikmet'in evlenme önerisine Nüzhet Hanım'ın henüz "evet" demediği günlerden birinde şaire "Gövdemdeki Kurt" şiirini yazdıracak kıskançlık olayını yaşarlar. en benim minare boyunda çam gövdeme, yumuşak beyaz bir kurt gibi girdin, kemirdin! Ben barsaklarında solucan Makdonaldı besleyen İngiliz amelesi gibi taşıyorum seni içimde! Biliyorum kabahat kimde! Ey ruhu lordlar kamarası kadın! Ey uzun entarili tüysüz Puankare! Karşımda: demirleri kıpkızıl bir şimendifer ocağı gibi yanmak senin en basit hünerin; yine en basit hünerin senin buzun üstünde bir paten gibi kıvranmak! Soğuk! Sıcak! Kaltak! dur! Yumuşak beyaz kıvrılışlarınla beynime giriyorsun kemiriyorsun! Oraya giremezsin! Onu kemiremezsin! Yumuşak beyaz kıvrılışlarıyla beynime giren kurdu çürük bir diş çeker gibi söktüm! Epeyce ter döktüm! Bu sonuncuydu bir daha olmayacak!

Profesyonel Devrimci'nin Evlenme Kararı'nı Değiştiren Kadın: Piraye Hanım

1930 yılında, kız kardeşi Samiye Hanımın arkadaşı olan Piraye Hanım'la tanıştı. Piraye Hanım kocasından ayrı yaşayan iki çocuk sahibi dul bir kadındı. Nazım Hikmet, Türkiye koşullarında her an hapse girebilirdi kesinlikle evlenmemeyi düşünüyordu. İki aşık günlerden bir gün evlenmeye karar verdi. Nazım'in Piraye'ye ilk yazdığı şiir "Mor Menekşe, Aç Dostlar ve Altın Gözlü Çocuk" Abe şair, bizim de bir çift sözümüz var «aşka dair.» O meretten biz de çakarız biraz.. Deli çığlıklar atıp avaz avaz burnumun dibinden gelip geçti yaz sarı tahta vagonları ter, tütün ve ot kokan bir tren gibi. Halbuki ben istiyordum ki gelsin o kırmızı bakır bakracında bana sıcak süt getiren gibi... Fakat neylersin, yaz böyle gelmedi, yaz böyle gelmiyor, böyle gelmiyor, hay anasını... şey!.. EEEEEEEEEY... kızım, annem, karım, kardeşim sen başında güneşler esen altın gözlü çocuk, altın gözlü çocuğum benim; deli çığlıklar atıp avaz avaz burnumun dibinden gelip geçti de yaz, ben, bir demet mor menekşe olsun getiremedim sana! Ne haltedek, dostların karnı açtı kıydık menekşe parasına!

Bursa Kalesi'ndeki Mahkumun Dayısının Kızı Münevvere Olan Aşkı

Fransa’dan dönen Münevver ile kısa bir yakınlaşma yaşansa da Münevver ressam Nurullah Berk’le evlenmiş, bir kızı olmuştu. Kendisinden 15 yaş küçük kumral saçlı, yeşil gözlü kadınla yazışmalar, gidip gelmelerle tutkulu bir aşk başlamıştı. Ona yazdığı ilk şiiri "Sen" şiiridir “sen esirliğim ve hürriyetimsin, çıplak bir yaz gecesi gibi yanan etimsin, sen memleketimsin. Sen ela gözlerinde yeşil hareler, sen büyük, güzel ve muzaffer ve ulaşıldıkça ulaşılmaz olan hasretimsin…” Kendinden 30 yaş küçük sarışın bir genç kız, 1955’te hazırladığı bir film için yardım istemişti. Vera… “Saçları saman sarısı, kirpikleri mavi, kırmızı dolgun dudaklı bu kız” İlk görüşte Nazım’ın kalbine girmişti. Evliydi ve bir çocuğu vardı. Ayrıldı. 18 Kasım 1960’ta Nazım’la evlendiler. Artık tüm şiirleri Vera içindi. Ve işte Vera'ya yazdığı son şiiri Gelsene dedi bana Kalsana dedi bana Gülsene dedi bana Ölsene dedi bana Geldim, Kaldım, Güldüm, Öldüm… Dünya Şairi'mizi sevgi saygıyla anıyoruz... en senden önce ölmek isterim. Gidenin arkasından gelen gideni bulacak mı zannediyorsun? Ben zannetmiyorum bunu. İyisi mi, beni yaktırırsın, odanda ocağın üstüne korsun içinde bir kavanozun. Kavanoz camdan olsun, şeffaf, beyaz camdan olsun ki içinde beni görebilesin... Fedakârlığımı anlıyorsun: vazgeçtim toprak olmaktan, vazgeçtim çiçek olmaktan senin yanında kalabilmek için. Ve toz oluyorum yaşıyorum yanında senin. Sonra, sen de ölünce kavanozuma gelirsin. Ve orda beraber yaşarız külümün içinde külün, ta ki bir savruk gelin yahut vefasız bir torun bizi ordan atana kadar... Ama biz o zamana kadar o kadar karışacağız ki birbirimize, atıldığımız çöplükte bile zerrelerimiz yan yana düşecek. Toprağa beraber dalacağız. Ve bir gün yabani bir çiçek bu toprak parçasından nemlenip filizlenirse sapında muhakkak iki çiçek açacak: biri sen biri de ben. Ben daha ölümü düşünmüyorum. Ben daha bir çocuk doğuracağım. Hayat taşıyor içimden. Kaynıyor kanım. Yaşayacağım, ama çok, pek çok, ama sen de beraber. Ama ölüm de korkutmuyor beni. Yalnız pek sevimsiz buluyorum bizim cenaze şeklini. Ben ölünceye kadar da bu düzelir herhalde. Hapisten çıkmak ihtimalin var mı bu günlerde? İçimden bir şey: belki diyor. 18 ŞUBAT 1945 PİRAYE NAZIM HİKMET. Kaynakça: Emin Karaca - Nazım Hikmet'in Aşkları Kitabı