John Ronald Reuel Tolkien (J. R. R. Tolkien), 3 Ocak 1892 ile 2 Eylül 1973 yılları arasında yaşamış olan İngiliz yazar, şair, filolog ve profesör unvanlı, Yüzüklerin Efendisi ve Silmarillion gibi fantastik kurgu eserlerinin sahibi ve edebiyat dünyası tarafından “fantastiğin babası” olarak kabul edilen insandır.
Tolkien, 3 Ocak 1892’de İngiliz sömürgesi olan Güney Afrika’nın Bloemfontein şehrinde doğar. 1896 yılında ise babasını kaybeden Tolkien, ailesiyle birlikte İngiltere’de bir köy olan Sarehole’a yerleşir. Tolkien, burada her ne kadar ömrünün kısa bir süresini geçirse de, buranın üzerindeki etkisinin büyük olduğu ortadadır. Zira Tolkien'in Shire’ı yaratırken baz aldığı yer burasıdır. Lakin, Sarehole’da Tolkien’i etkileyen tek şeyin yemyeşil doğası olmadığı bilinir. Köy yakınında bulunan Moseley Bataklığı, kardeşi Hillary ile oynamaya gittikleri Cole Bank Road Değirmeni ve devamlı kendilerini kovaladığı için “Beyaz Ogr” adını taktıkları değirmencinin oğlu da Tolkien üzerinde derin izler bırakır.
Ayrıca bu şehirde Tolkien’i derinden etkileyen iki bina daha bulunur. Bunlardan biri 29 metrelik Perrott’s Folly kulesidir ki bu bina o yıllara göre olağanüstü büyüklüktedir. Hemen bu kulenin yanında ise bir başka kule bulunur. İşte bu iki kule, Tolkien’in yıllar sonra yazacağı Yüzüklerin Efendisi ve İki Kule için esin kaynağı olur.
King Edward’ın Okulu’nda eğitim görmeye başlayan Tolkien’in, kısa zamanda dillere olan yatkınlığı ortaya çıkar. Tolkien, bu dönemde Eski Gal ve Fin Dilleri üzerinde eğitim görürken, kendi dilini tasarlamaya başlar. Böylece Elf dilinin de temellerini atar.
Tolkien, 1911 yılında ise klasik diller eğitimi almak için Exeter Koleji’ne gider. Burada, 16 yaşında iken hayatının aşkı Edith Bratt ile tanışır ve 22 Mart 1916 tarihinde Edith ile evlenir.
1914’te 1. Dünya Savaşı patlak verdiğinde, Tolkien Oxford’da üniversite son sınıftadır. İngiliz Dili ve Edebiyatı’nı birincilikle bitirip teğmen olarak orduya katılır. İşte Edith ile evlenmesi, savaşmak için Fransa’ya gemiyle gönderilmeden hemen öncedir. Savaş sırasında Tolkien, iki yakın dostunu Somme Savaşı’nda kaybeder. Yılın sonuna doğru ise, çok yakınında patlayan bir bomba sonucu da İngiltere’ye geri gönderilir. Fakat savaşın Tolkien üzerinde unutulmaz etkiler bıraktığı ortadadır.
Tolkien, savaştan döndükten kısa bir süre sonra Oxford’da iş bulur ve hayatının büyük bir kısmını burada geçirir. 1945 yılına kadar akademisyen, 1945 yılından sonra ise profesör unvanı ile çalışmalarını sürdürür. 1925 ile 1945 yılları arasında Anglo-Sakson, 1945 ile 1959 yılları arasında ise İngiliz Dil ve Edebiyat dersleri verir.
İşte Tolkien’in, efsaneleşen Orta Dünya’yı oluşturması da bu süre zarfında olur. Yüzüklerin Efendisi serisinin başlangıcı olan Hobbit ile 1937 yılında, Orta Dünya ilk kez okuyucuların karşısına çıkar. Tolkien’in Hobbit’i, hem olumlu hem de olumsuz birçok eleştiri alır. Zira insanlar bu romanı bir masal kitabı olarak görür ve eski diller konusunda bu kadar saygın bir profesörün bir "masal kitabı" yazmasını garip karşılarlar. Tüm bu eleştirilere rağmen ise Hobbit iyi bir satış elde eder.
1954 yılına gelindiğinde ise, belki de Tolkien’in en büyük efsanesi olan Yüzüklerin Efendisi serisinin ilk kitabı olan Yüzük Kardeşliği yayımlanır. İlginçtir ki, bu kitap Hobbit’e göre daha az beğeni toplar. Bir sene sonra, serinin son kitabı da piyasaya çıkınca, Tolkien’in fantastik dünyası hak ettiği ilgiyi görmeye başlar. Lakin Tolkien’in en büyük patlaması on sene sonra, bu kitapların Amerika’da yayımlanması ile başlar. Zira bu seri Amerika’da kült kitaplar arasına girer.
Tolkien, ölümü olan 1973 yılına kadar Orta Dünya üzerinde çalışmalarını sürdürür. Bu çalışmalarından belki de en önemlisi, Tolkien öldükten sonra oğlu Christopher tarafından babasının bütün notlarını kitaplaştırarak hazırlanan Silmarillion’dur. Zira bu kitap, bir Orta Dünya tarihçesidir ve bu dünyanın binlerce yıllık tarihini anlatır. Yani aslında bir nevi diğer kitaplarının atası niteliğindedir.
29 Kasım 1971’de karısı Edith’i kaybeden Tolkien, onu ve ona olan aşkını ölümsüzleştirmek için, mezar taşlarına, Silmarillion kitabında konu aldığı ölümsüz bir aşkın iki kahramanı olan “Beren ve Luthien” yazılmasını rica eder. Tolkien, eşinin ölümünden iki yıl sonra, 81 yaşında, İngiltere'nin Bournemouth şehrinde yaşamını yitirir. Yarım kalmış eserleri, notları ve defterleri oğlu Christopher Tolkien tarafından yayıma hazırlanarak basılır.
Geriye dünyaya bıraktığı, apayrı bir dünyanın mirası kalır. Tolkien’e bizlere armağan ettiği bir bu dünya için çok teşekkür ederiz...
Tolkien'in hayatta iken yayımlanan eserleri:
Tolkien sevilsin ya da sevilmesin, kesinlikle saygı duyulması gereken bir yazardır. Bu gün tüm dünya üzerindeki ister yazılı, ister görüntülü olsun tüm kitap, film ve benzeri eserlerde kullanılan elinde asası, uzun sivri şapkası, bembeyaz sakalları ve cübbesi ile tipik bir büyücü imajı ilk kez Hobbit’de büyücü Gandalf ile ortaya çıkmış ve onunla özdeşleşmiştir. Günümüzde yaratılan tüm fantastik eserlerde Tolkien etkisi bulmak çok kolaydır. İster yarattığı ırklar ile ister yarattığı dili ile Tolkien, fantastik edebiyatın öncüsüdür. Geri kalan herkes, ister istemez, onun gölgesi altında bu yolda yürür.
Tolkien’in bir efsane olduğuna inanmıyorsanız, sizlere şu bilgileri de verelim: Tüm dünyaya yayılmış milyonlarca Tolkien hayranını bir kenara bırakalım, Tolkien’in eserlerinde geçen isimlerden ilham alınarak şirketler kurulmuş, sanatçılar bu isimleri kullanmışlardır. Örneğin İngiliz Sting müzik grubunun ismi Hobbit kitabında yer alan kılıcın isminden, Marillion adlı Rock grubunun ismi ise Silmarillion’dan gelmektedir. Ayrıca, Tolkien’in eserlerindeki sahneler ressamlar tarafından belki de 500’ün üzerinde illüstrasyon ile canlandırılmıştır. Yüzüklerin Efendisi serisi ise pek çok ülkede tiyatro oyunu olarak sahnelenmiş, bilgisayar oyunları, masa üstü kart oyunları yapılmış ve tamamen kendine ait başka bir kültür barındıran FRP oyunları ve strateji oyunlarının doğumuna yol açmıştır. Peter Jackson tarafından beyazperdeye taşınan eserleri ise dile getirmeye bile gerek yoktur…
Anlayacağınız Tolkien, edebiyatta bambaşka bir devrin kapılarını aralayan ilk yazardır. 5 Temmuz 2019 tarihinde vizyona girecek olan Tolkien'in yaşamını konu alacak Tolkien filminde bakalım bu üstadın hayatının ne kadarını görebileceğiz...
Yazarın Notu: Tüm bunlara ek olarak, Tolkien, bu yazara isminin verilmesinde de aktif rol oynamıştır.
Tolkien, 3 Ocak 1892’de İngiliz sömürgesi olan Güney Afrika’nın Bloemfontein şehrinde doğar. 1896 yılında ise babasını kaybeden Tolkien, ailesiyle birlikte İngiltere’de bir köy olan Sarehole’a yerleşir. Tolkien, burada her ne kadar ömrünün kısa bir süresini geçirse de, buranın üzerindeki etkisinin büyük olduğu ortadadır. Zira Tolkien'in Shire’ı yaratırken baz aldığı yer burasıdır. Lakin, Sarehole’da Tolkien’i etkileyen tek şeyin yemyeşil doğası olmadığı bilinir. Köy yakınında bulunan Moseley Bataklığı, kardeşi Hillary ile oynamaya gittikleri Cole Bank Road Değirmeni ve devamlı kendilerini kovaladığı için “Beyaz Ogr” adını taktıkları değirmencinin oğlu da Tolkien üzerinde derin izler bırakır.
Ayrıca bu şehirde Tolkien’i derinden etkileyen iki bina daha bulunur. Bunlardan biri 29 metrelik Perrott’s Folly kulesidir ki bu bina o yıllara göre olağanüstü büyüklüktedir. Hemen bu kulenin yanında ise bir başka kule bulunur. İşte bu iki kule, Tolkien’in yıllar sonra yazacağı Yüzüklerin Efendisi ve İki Kule için esin kaynağı olur.
King Edward’ın Okulu’nda eğitim görmeye başlayan Tolkien’in, kısa zamanda dillere olan yatkınlığı ortaya çıkar. Tolkien, bu dönemde Eski Gal ve Fin Dilleri üzerinde eğitim görürken, kendi dilini tasarlamaya başlar. Böylece Elf dilinin de temellerini atar.
Tolkien, 1911 yılında ise klasik diller eğitimi almak için Exeter Koleji’ne gider. Burada, 16 yaşında iken hayatının aşkı Edith Bratt ile tanışır ve 22 Mart 1916 tarihinde Edith ile evlenir.
1914’te 1. Dünya Savaşı patlak verdiğinde, Tolkien Oxford’da üniversite son sınıftadır. İngiliz Dili ve Edebiyatı’nı birincilikle bitirip teğmen olarak orduya katılır. İşte Edith ile evlenmesi, savaşmak için Fransa’ya gemiyle gönderilmeden hemen öncedir. Savaş sırasında Tolkien, iki yakın dostunu Somme Savaşı’nda kaybeder. Yılın sonuna doğru ise, çok yakınında patlayan bir bomba sonucu da İngiltere’ye geri gönderilir. Fakat savaşın Tolkien üzerinde unutulmaz etkiler bıraktığı ortadadır.
Tolkien, savaştan döndükten kısa bir süre sonra Oxford’da iş bulur ve hayatının büyük bir kısmını burada geçirir. 1945 yılına kadar akademisyen, 1945 yılından sonra ise profesör unvanı ile çalışmalarını sürdürür. 1925 ile 1945 yılları arasında Anglo-Sakson, 1945 ile 1959 yılları arasında ise İngiliz Dil ve Edebiyat dersleri verir.
İşte Tolkien’in, efsaneleşen Orta Dünya’yı oluşturması da bu süre zarfında olur. Yüzüklerin Efendisi serisinin başlangıcı olan Hobbit ile 1937 yılında, Orta Dünya ilk kez okuyucuların karşısına çıkar. Tolkien’in Hobbit’i, hem olumlu hem de olumsuz birçok eleştiri alır. Zira insanlar bu romanı bir masal kitabı olarak görür ve eski diller konusunda bu kadar saygın bir profesörün bir "masal kitabı" yazmasını garip karşılarlar. Tüm bu eleştirilere rağmen ise Hobbit iyi bir satış elde eder.
1954 yılına gelindiğinde ise, belki de Tolkien’in en büyük efsanesi olan Yüzüklerin Efendisi serisinin ilk kitabı olan Yüzük Kardeşliği yayımlanır. İlginçtir ki, bu kitap Hobbit’e göre daha az beğeni toplar. Bir sene sonra, serinin son kitabı da piyasaya çıkınca, Tolkien’in fantastik dünyası hak ettiği ilgiyi görmeye başlar. Lakin Tolkien’in en büyük patlaması on sene sonra, bu kitapların Amerika’da yayımlanması ile başlar. Zira bu seri Amerika’da kült kitaplar arasına girer.
Tolkien, ölümü olan 1973 yılına kadar Orta Dünya üzerinde çalışmalarını sürdürür. Bu çalışmalarından belki de en önemlisi, Tolkien öldükten sonra oğlu Christopher tarafından babasının bütün notlarını kitaplaştırarak hazırlanan Silmarillion’dur. Zira bu kitap, bir Orta Dünya tarihçesidir ve bu dünyanın binlerce yıllık tarihini anlatır. Yani aslında bir nevi diğer kitaplarının atası niteliğindedir.
29 Kasım 1971’de karısı Edith’i kaybeden Tolkien, onu ve ona olan aşkını ölümsüzleştirmek için, mezar taşlarına, Silmarillion kitabında konu aldığı ölümsüz bir aşkın iki kahramanı olan “Beren ve Luthien” yazılmasını rica eder. Tolkien, eşinin ölümünden iki yıl sonra, 81 yaşında, İngiltere'nin Bournemouth şehrinde yaşamını yitirir. Yarım kalmış eserleri, notları ve defterleri oğlu Christopher Tolkien tarafından yayıma hazırlanarak basılır.
Geriye dünyaya bıraktığı, apayrı bir dünyanın mirası kalır. Tolkien’e bizlere armağan ettiği bir bu dünya için çok teşekkür ederiz...
Tolkien'in hayatta iken yayımlanan eserleri:
- 1925 – Sir Gawain And The Green Knight (editör, E.V. Gordon ile birlikte)
- 1936 – Beowulf: The Monsters And The Critics
- 1937 – Hobbit
- 1939 – Fairy Stories
- 1949 – Farmer Giles Of Ham
- 1954 – Yüzüklerin Efendisi – Yüzük Kardeşliği
- 1954 – Yüzüklerin Efendisi – İki Kule
- 1955 – Yüzüklerin Efendisi – Kralın Dönüşü
- 1962 – The Adventures Of Tom Bombadil
- 1967 – Smith Of Wootton Major, The Road Goes Ever On
- 1976 – The Father Christmas Letters
- 1977 – The Silmarillion
- 1980 – Unfinished Tales Of Numenor And Middle-Earth
- 1981 – The Letters of J.R.R. Tolkien
- 1982 – Mr. Bliss
- 1983 – The Monsters And The Critics And Other Essays, The History Of Middle-Earth: The Book Of Lost Tales
- 1984 – The History Of Middle-Earth: the Book Of Lost Tales Part Two
- 1985 – The History Of Middle-Earth: The Lays Of Beleriand
- 1986 – The History Of Middle-Earth: The Shaping of Middle-Earth
- 1987 – The History Of Middle-Earth: The Lost Road and Other Writings
- 1988 – The History Of Middle-Earth: The Return Of The Shadow
- 1989 – The History Of Middle-Earth: The Treason Of Isengard , The War Of The Ring
- 2007 – Children Of Hurin
- 2009 – The Legend of Sigurd and Gudrun
- 2012 - Bitmemiş Öyküler
- 2016 - Beren ve Lúthien'in Hikâyesi
- 2018 - Gondolin'in Düşüşü
Tolkien sevilsin ya da sevilmesin, kesinlikle saygı duyulması gereken bir yazardır. Bu gün tüm dünya üzerindeki ister yazılı, ister görüntülü olsun tüm kitap, film ve benzeri eserlerde kullanılan elinde asası, uzun sivri şapkası, bembeyaz sakalları ve cübbesi ile tipik bir büyücü imajı ilk kez Hobbit’de büyücü Gandalf ile ortaya çıkmış ve onunla özdeşleşmiştir. Günümüzde yaratılan tüm fantastik eserlerde Tolkien etkisi bulmak çok kolaydır. İster yarattığı ırklar ile ister yarattığı dili ile Tolkien, fantastik edebiyatın öncüsüdür. Geri kalan herkes, ister istemez, onun gölgesi altında bu yolda yürür.
Tolkien’in bir efsane olduğuna inanmıyorsanız, sizlere şu bilgileri de verelim: Tüm dünyaya yayılmış milyonlarca Tolkien hayranını bir kenara bırakalım, Tolkien’in eserlerinde geçen isimlerden ilham alınarak şirketler kurulmuş, sanatçılar bu isimleri kullanmışlardır. Örneğin İngiliz Sting müzik grubunun ismi Hobbit kitabında yer alan kılıcın isminden, Marillion adlı Rock grubunun ismi ise Silmarillion’dan gelmektedir. Ayrıca, Tolkien’in eserlerindeki sahneler ressamlar tarafından belki de 500’ün üzerinde illüstrasyon ile canlandırılmıştır. Yüzüklerin Efendisi serisi ise pek çok ülkede tiyatro oyunu olarak sahnelenmiş, bilgisayar oyunları, masa üstü kart oyunları yapılmış ve tamamen kendine ait başka bir kültür barındıran FRP oyunları ve strateji oyunlarının doğumuna yol açmıştır. Peter Jackson tarafından beyazperdeye taşınan eserleri ise dile getirmeye bile gerek yoktur…
Anlayacağınız Tolkien, edebiyatta bambaşka bir devrin kapılarını aralayan ilk yazardır. 5 Temmuz 2019 tarihinde vizyona girecek olan Tolkien'in yaşamını konu alacak Tolkien filminde bakalım bu üstadın hayatının ne kadarını görebileceğiz...
Yazarın Notu: Tüm bunlara ek olarak, Tolkien, bu yazara isminin verilmesinde de aktif rol oynamıştır.
Yorum Bırakın