Güzellik algısının dönemden döneme değiştiği ve insanların güzel görünerek beğenilmek için bedenlerinden giyimlerine, duruşlarından bakışlarına dek pek çok farklı biçim edindiği malumken, zihnimizin güzelliği algılayış biçimine ve beklentisine odaklanmakta yarar görüyorum. Dikkatli bakarsak, insanlığın güzellik kavramı sadece bedenlerinde değil, var ettikleri nesnelerde de belirmektedir. Gündelik eşyalardan otomobillere, mobilyalardan binalara kadar tasarlanan her nesnede, güzellik kaygısının şekilde şekle girdiğini görmekteyiz.

Örneğin 17.yy’a ait, masif ladin ve ceviz ağacı oymalı bu sehpa ile IKEA seçkisinden yer alan suntalam kaplama sehpa arasındaki farklara dikkat ediniz.

                                   

Benzer şekilde 18.yy Fransız üretimi kadife dokulu ve nakışlı ayakkabıyla, Tory Burch tasarımı deri üzeri sentetik kaplama ve kösele tabanlı ayakkabı arasındaki farklara dikkat ediniz.

           

1920’lere dek kullanılan ve is-koku engelleyerek mumu söndüren bu kibar söndürücü ile günümüzde kullanılan, led lambalı ve pilli mum arasındaki farklılığa bakınız.

       

Ve artık kullanımda bile olmayan, kahve-çay içerken bıyıkların temiz kalması için tasarlanmış fincanla, günümüz ‘cool’ markasının fincanı arasındaki tasarım farkına dikkat buyurunuz.

         

1958 üretimi Benz 220 S ile 2020 üretimi Maybach arasındaki teknolojik gereksinimler dışında kalan farkı görebiliyor musunuz?

       

Bu da bir zamanlar yüzünüzün ergonomisine uyumu önemseyip ince ve kavisli olan efsane telefonlardan, günümüzün dümdüz, sert, köşeli ve ‘görselliğe vurgu açısından’ envai çeşit kamerasıyla önce çıkan telefonlara geçiş.

   

 

Son olarak, klasik dönem kadın bedeni çizimleri ve günümüz kadın vücudu modellemeleri arasındaki dönüşüme bakalım.

     

 

Gördüğünüz gibi nesnelerde kullanım kolaylığı, fonksiyonellik, teknolojik eklemeler gibi zaruri değişimlerin ve beden algısındaki beslenme ve diğer tüketim alışkanlıklarına dayanan dönüşümler hariç, geçmişten günümüze gerçekleşen esas farklılaşmanın; ‘yuvarlak, yumuşak, zarif ve incelikli düşünce ve tasarım tercihlerinin, sert, köşeli, benmerkezci hatta saldırgan’ bir hale gelmiş olmasıdır. Etrafınızdaki nesneleri, arabaların farlarını, binaların girişlerini, dolapları, kapı ve pencereleri inceleyin. Neredeyse her alanda köşeli, yapay, tehditkâr, sert ve sivri stiller göreceksiniz.

Bu dönüşüm, yazımın ana konusu olan kadın yüzü ve bedeni için de geçerli ve gittikçe baskın hale gelmekte olan bir dönüşüm halini almaktadır. Estetik cerrahi ve kozmetik sektörü, kadın yüzü için inanılmaz keskin oranlamalarla yeni bir tür surat biçimi oluşturmakta ve görsel medyanın da propaganda bombardımanıyla, 21.yy kadını için neredeyse tek tip bir surat ve çehre dayatılmaktadır.

   

Peki nedir bu suratları ve vücutları bize ‘güzel’ diye kabul ettiren durum? Bakın, günümüzde neredeyse her otomobilin ön tasarımı, ızgara ve far yerleşimleri birbirine benzer. Sert, akıcı çizgiler ve köşeli hatlar beğenilir. Aynı şekilde, kadın yüzü için de, ‘elmas’ diye tanımlanan ve sert alın hizası, dik ve kalkık göz kapakları, orantısal olarak biçimlendirilmiş burun, ‘jav line’ çene ve şişirilmiş dudaklarla aynı rasyo kullanılıyor. 

   

Benzer şekilde, artık eskisi gibi arkası kuyruklu, uzayıp giden bagajlı biçimde, romantik hatlara sahip arabaların yerini, ‘hatch-back’ diye tanımlanan, kuyruksuz ve kısa, kesik ve döndürülmüş biçimde arabalar aldı. Bu tercih kadın baseni için de geniş, toplu, kalkık ve dolgulu bir görünüme dönüşerek, ister protez iç çamaşırlarıyla, ister yağ enjeksiyonuyla, ister photoshop dokunuşlarıyla, tüm kadınlar için genel geçerli ‘popo’ algısı yarattı.

   

Bu gördüğünüz Soulcalibur isimli oyunun baş karakteri Ivy, çizeri Aya Tekamura ve diğeri ise bir Instagram modeli olan Alena Shiskova’nın estetik cerrahi öncesi ve sonrası hali. Çizerin hayal ettiği seksi karakterle gerçek bir insan arasındaki alın, göz, burun, dudak, çene benzerlikleri çarpıcı değil mi?

   

Bu da bildiğimiz Barbie bebekle, Rus model Valeria Yukyanova arasındaki ilişki.

   

Neyse ki, botoks iğnelerinden, liposuction’lardan, kaş kaldırma, yanak gerdirme, dudak şişirme, burun kaldırma, çene yontma, boyun yükseltme, bel inceltme operasyonlarından bunalmışken, nihayet güzel bir şey oldu. Karşınızda Fei Fei Sun. Asyalı bir model, Çinli ve Newyork’ta yaşıyor. Estee Louder’in yüz modeli ve gördünüz gibi hiçbir müdahaleye uğramamış, tamamen doğal ve tüm gerçekliğiyle ‘güzelliği’ temsil ediyor.

Geniş bir alın, doğal bakışlar, normal bir burun ve yine normal dudaklarıyla ışıldayan bu güzelliğe,  ‘Noble Face’ yani ‘Asil Yüz’ tanımlaması yapılıyor. Birkaç ‘Noble Face’ yüz görelim.

       

Güzellik algılarını sallamaya başlayan bu anlayışın olabildiğince sade ve yalnızca sağlıklı olmaktan gelen doğal bir ışıltıdan ibaret olması çok güzel değil mi?

Umarız bu akım gittikçe yaygınlaşır ve güzellikle tasarım ilişkisi ve görünümle sevgi bağlantısı gerçeğe kavuşur. Çünkü güzellik dediğimiz nedir ki? Birini o güzel olduğu sevmezsiniz ki, siz sevdiğiniz için güzeldir o…