Sosyal medya her birimizin bildiği üzere hayatımızın her alanında var olmaktadır. Çoğu insan bir kafeye gitmeden önce gideceği kafenin sosyal medya hesaplarına bakmak ister ya da sadece beğendiği bir elbiseyi satın almak için sosyal medyayı kullanmaktadır. 

Çoğumuzun hayatında yer edinen bu platformların tüketici ve yönlendirici bir tarafı da vardır. Çoğu kişi bir ürünü konuştuktan ya da o ürün hakkında arama yaptığında karşısına ürünün reklamları çıkar. Bir insanın paylaştığı bir videolar kitleler boyunca takip edilir ve taklit edilir. En basiti bir insan aldığı ürünlerin reklamını yaparak takipçilerine o ürünü almaya teşvik eder. Peki sosyal medyanın öteki yüzü sadece bundan mı ibarettir ? 

 

Bugün bahsedeceğim netflix belgeselinde aslında sosyal medyanın bu düşündüklerimizden daha da büyük bir güç olduğu gözler önüne sergileniyor.

Bu platform kurucularının her zaman söylediği şey şudur : ‘Biz bu uygulamayı insanları birbirlerine yakınlaştırmak, bir araya getirmek amacıyla kurduk.’ 

Fakat günümüzde gelinen nokta bunun tam tersini ifade ediyor.  Sosyal medya bir toplumun geleceğini değiştirebilir, kaderini tayin edebilir, insanlarını kutuplaştırabilir ve o toplumu kaosa sürükleyebilir. Nasıl mı ?

-SPOİLER İÇERİR-

Belgesel Cambridge Analytica isimli veri bazlı şirketin Facebook ile işbirliği içerisine girerek Brexit ve Trump’ın ABD başkanlık seçimini kazanmasında nasıl bir rolü olduğunu anlatıyor.

Cambridge Analytica’nın Facebook aracılığıyla usulsüz bir şekilde 80 milyonun verilerini toplamakla ABD başkanlık seçimlerine yön verdiği belgesel de açıkça ifade ediliyor. Elde edilen veriler ile ‘ikna edilebilir’ kesime ulaşmayı planlayan şirket, özel bir ekip sayesinden bu kişileri Trump’a oy vermeyi tetikleyecek ve Hillary Clinton’u kötüleyen videolar veya resimleri facebook ve benzeri platformlar üzerinden adeta kullanıcıları bombardımana tutarak paylaşıyordu. Böylece bu kesimin yüksek olduğu eyaletlerde Donald Trump kazanıyordu. Bu durum aynı zamanda Donald Trump tarafları içinde geçerliydi. Trump kampanyası için 5.9 milyon görsel yayınlandığını ilan ederken, Clincton kampanyası için bu sayı sadece 66 bin ile sınırlı kalmıştır.

 

Bu durum sadece ABD içinde geçerli değildi. Şirket uluslararası bir şekilde çalışmaktaydı. Belgesel de örnek olarak Trinidad ve Tobago adaları gösterilmektedir. Adada iki ana parti vardır. Birileri Siyahiler için diğeri ise Hintliler için ve Cambridge Analytica ‘Do So’ kampanyası ile siyahi kesime oy vermeyin mesajı verirken, Hintli gençlerin sadece eğlence amaçlı kampanyaya katıldığını ve oy zamanı ailelerini dinleyerek oy vereceğini biliyorlardı. Sonuç olarak da seçimi Hintliler oy çoğunluğu ile kazandı. Şirket Malezya, Litvanya, Romanya, Nijerya, Kenya, Gana’da ve birçok ülkede çalıştı.

 

Belgesel de ne Facebookun ne de Cambridge Analytica’nın iddiaları kabul etmediği görülmekte ve taraflar birbirlerini suçlamaktadır. Sonunda bu kriz yüzünden değer ve itibar kaybeden Cambridge Analytica şirketi ise kapandı. Fakat geriye kalan araştırmalar hala sürdürülmektedir. 

Ülkemizde de bir ara bahsedilen ‘Facebook 87 milyon kişinin verilerini sızdırmış.’ başlıklı haberlerinde kaynağına inen belgeselin önemli bir parçası  daha önce Cambridge Analytica da çalışan Brittany Kaiser isimli muhbir ve verilerinin geri istemiyle dava açan Profesör David Carroll tarafından anlatılmaktadır.

Bu krize rağmen Facebook başta olmak üzere tüm sosyal medya hesapları hayatımızın merkezinde olmaya devam ederek kuruluş amaçlarından çok uzaklaşmış bulunmaktadırlar. ‘ Böl ve Fethet’ ile insanları kutuplaştırma da büyük bir rol üstlenmektedirler. Sosyal medyanın insanları nefrete, faşizme ve manipülasyona teşvik ettiği gözler önüne serilmektedir.

 

2 saati aşkın The Great Hack belgeselinin gerçekleri nasıl gözler önüne serdiğini merak ediyorsanız izlemelisiniz.