Asırlardır bir arada yaşayan, aynı denizi paylaşan, “komşu” iki ülkenin kültürel aktarımı hayli fazla. İki ülkenin de önemli sanatçılarının komşudaki besteleri kendi dillerine uyarlama sevdası sayesinde pek çok ortak şarkıya sahibiz. Bu yazıda da uyarlanmış 10 şarkıyı ve orijinal hâllerini derledim. Serinin devamı gelecektir. Keşfettiğiniz ortak şarkıları yorumlara eklerseniz sevinirim.

Yunanistan’ın en önemli sanatçılarından Haris Alexiou’nun diskografisine göz atarsanız, Türk müziğine katkısını fark edersiniz. 1999’da iki ülkede yaşanan deprem faciaları sonrası daha da gelişen Türk-Yunan ilişkilerine katkı sağlamak için Sezen Aksu ile hem Yunanistan’da hem de Türkiye’de pek çok ortak konser verdiler. İki dev sanatçının işbirliği yıllarca devam etti. Geçtiğimiz sene Haris Alexiou, tıpkı Sezen Aksu gibi artık konser vermeyeceğini açıkladı. İkisinin de İzmirli olduğunu ve Alexiou'nun adının Gaziemir'de bir caddeye verildiğini ekleyelim. Bu ikiliye ait miras değerindeki Atina konserini yazının sonuna ekledim. Keyifle seyredebilirsiniz.

1- Her Şeyi Yak & Mia Pista Apo Fosforo

Sezen Aksu'nun klasikleşen şarkısı "Her Şeyi Yak". Sözleri Aksu'ya, müziği Thanos Mikroutsikos'a ait olan şarkının düzenlemesini Attila Özdemiroğlu yapmıştır. 

Orijinali ise, Haris Alexiou - "Mia Pista Apo Fosforo". Sözleri Lina Nikolakopoulou'ya aittir.

 

2- Telli Telli & Teli Teli Teli

Yeni Türkü'nün "Akdeniz Akdeniz" albümünden hepimizi Ege'ye götüren şarkısı "Telli Telli". Sözleri Murathan Mungan'a, müziği Manos Loizos'a aittir.

Orijinali ise, Haris Alexiou - "Teli Teli Teli". Sözleri Pythagoras'a aittir.

 

3- Ta Uzak Yollardan & Ta Mavra Matia Sou

Nilüfer'in "Sensiz Olmaz" albümünün unutulmaz şarkısı "Ta Uzak Yollardan". Sözleri Ülkü Aker'e aittir.

Orijinali ise, aslında bambaşka bir etkileşimi bize hatırlatıyor. Orijinali, Mısırlı sanatçı Abdel Halim Hafez'in "Nebtedi Menen El Hekaye" şarkısıdır. Söz ve müziği hem kendisine hem de Mohammed Abdel Wahab'a aittir. Arap dünyasının bu iki önemli sanatçısından etkilenen Manolis Angelopoulos, şarkıyı Yunanca'ya uyarlar. Zaten "Ta Mavra Matia Sou" uyarlamasını dinlediğimizde şarkıdaki arabesk esintileri hemen hissediyoruz. Yunanistan'da oldukça popüler hâle gelen şarkı, Yannis Kotsiras ve Anna Vissi gibi sanatçılar tarafından da yorumlanmıştır. Özetle bu aşina olduğumuz melodi, Mısır-Yunanistan-Türkiye etkileşimiyle bugünlere ulaşmıştır.

Abdel Halim Hafez - "Nebtedi Menen El Hekaye"

Manolis Angelopoulos - "Ta Mavra Matia Sou"

Yannis Kotsiras - "Ta Mavra Matia Sou"

 

4- Sana Ne, Kime Ne & Megiemele

Ajda Pekkan'ın feminizm marşı hâline gelen şarkısı "Sana Ne, Kime Ne". Sözleri, feminizme şarkılarında sıkça yer veren Ülkü Aker'e aittir. Aker, dönemin birçok başarılı aranjmanına söz yazarlığı yapmıştır. Müziği de Filippos Nikolaou'ya aittir.

Orijinali ise, aynı zamanda eserin sahibi olan Filippos Nikolaou'nun "Megiemele" şarkısıdır.

Bonus: Şarkının orijinal versiyonu Ferdi Özbeğen tarafından da yorumlanmıştır.

 

5- Ağlama Anne & Thalassa

Bu şarkının doğuş hikayesi ilginçtir. Orijinal versiyon olan Yiannis Parios'un "Thalassa" şarkısını duyan Ajda Pekkan, turne sebebiyle Almanya'da olan Sezen Aksu'yu arar ve bu beste için söz yazmasını ister. Aksu, Almanya'da tur otobüsünde sözleri tamamlar ve telefonda Pekkan'a okur; "Ağlama Anne". Sevilen şarkı, Selda Bağcan tarafından da yorumlanmıştır.

Orijinali; Yiannis Parios - "Thalassa". Söz ve müziği Kostas Moudakis'e aittir. 

Ajda Pekkan - "Ağlama Anne"

Selda Bağcan - "Ağlama Anne"

 

6- Kardeşin Duymaz & San To Metanasti

Bu kez de bizden bir şarkıdan bahsedelim. Zülfü Livaneli, Türkiye'den uzakta olduğu yıllarda konser vermek için Samos(Sisam) adasına gelir. Birkaç kilometre uzakta ışıklarını gördüğü ülkesine duyduğu hasretle, adada karşılaştığı sevgi birleşince bu şarkıyı besteler; "Kardeşin Duymaz". Yunanca uyarlaması, "San To Metanasti" (Bir Göçmen Gibi). Maria Farandouri ve Livaneli'nin beraber söylediği şarkının sözleri Lefteris Papadopoulos'a aittir. Ailesi Lozan sonrası Bursa'dan Atina'ya göçen Papadopoulos'un sözleri de en az orijinal versiyon kadar hikaye doludur. Şarkı aynı zamanda barışın da simgelerinden olmuştur. Livaneli ve Farandouri, Kıbrıs'ta barış temalı bir konserde bu şarkıyı beraber söylemişlerdir. 

Orijinali; Zülfü Livaneli - "Kardeşin Duymaz"

Maria Farandouri & Zülfü Livaneli - "San To Metanasti"

Bonus: İkilinin Atina konserinden;

 

7- Susma & Tora Ki Ego Tha Ziso

Aşkın Nur Yengi'nin "Sevgiliye" albümünden, sözleri Sezen Aksu'ya, müziği Christos Nikolopoulos'a ait olan "Susma". Düzenlemesini Onno Tunç yapmıştır.

Orijinali ise, Haris Alexiou - "Tora Ki Ego Tha Ziso"(Artık Ben De Yaşayacağım). Sözleri Yiannis Parios'a aittir.

 

8- Olur Ya & Logia

Ajda Pekkan'ın, bol bol buzuki melodisi duyduğumuz şarkısı "Olur Ya". Sözleri, ilk Türk kadın şarkı yazarı olan Fikret Şeneş'e aittir. Müziği de Alexis Papadimitriou'ya aittir.

Orijinali ise, Yiannis Parios - "Logia". Şarkının sözleri kendisine aittir.

Bonus: 2019'da yayımlanan Fikret Şeneş'e saygı albümü için Yalın tarafından da yorumlanmıştır.

 

9- Ağladıkça & Meno Ektos

Ahmet Kaya'nın klasikleşen şarkılarından "Ağladıkça". Sözleri Gülten Kaya Hayaloğlu'na, müziği ise Diyarbakırlı olan Ermeni kökenli Amerikalı besteci Ara Dinkjian'a aittir. 

Orijinali ise, Eleftheria Arvanitaki - "Meno Ektos". Sözleri Lina Nikolakopoulou'ya aittir.

 

10- Bugün & Mazi Sou I Pouthena

Yakın dönemde az da olsa devam eden bu etkileşimin en güzel örneklerinden. Şebnem Ferah'ın "Artık Kısa Cümleler Kuruyorum" albümündeki, sözü ve müziği kendisine ait olan "Bugün" şarkısı, bizi etkilediği kadar komşuda da yankı bulmuş. Yunan sanatçı Rallia Christidou, şarkıyı "Mazi Sou I Pouthena(Bugün)" adıyla uyarlamıştır.

Orijinali; Şebnem Ferah - "Bugün"

Rallia Christidou - "Mazi Sou I Pouthena(Bugün)"

 

Kapanış bonusu: Sezen Aksu ve Haris Alexiou'nun miras değerindeki Atina konseri. Yıllar geçse de etkisini yitirmeyecek olan, konserde bulunan herkesin yaşadığı mutluluğu hissettiğimiz 2 saatlik şölen. Sadece bir konser olarak nitelendirmek haksızlık olur. Büyük bir kavuşma, hasret giderme ve sarılma içerir. Keyifli seyirler. Konsere ve yazıya dair düşüncelerinizi yorumlara eklerseniz sevinirim.