Evrendeki en büyük varlık TON-618

Evrendeki en büyük varlık TON-618
  • 3
    0
    0
    0
  • Öncelikle endişe etmenize gerek yok bu kara delik dünyamızdan 10.4 milyar ışık yılı uzakta. Bu kadar uzaktan bile görebilmemizin sebebi onun akıl almaz büyüklüğü, bu büyüklüğü size anlatabilmek için önce kara deliklerden biraz bahsetmeliyim. Kara delikler ölen bir yıldızın hayaletidir, güneşimizden ortalama 50 kat daha büyük yıldızlara kızıl dev denir ve bu yıldızlar süper nova patlaması ile patladıklarında arkalarıda her şeyi yutan ve muazzam kütle ve çekim gücüne sahip kara delikler bırakırlar. Kara deliklerin olabileceği fikrini ilk ileri süren kişi Albert Einstein'dır. Einstein 1916'da yayınladığı genel görelelik teorisinde evrende bu tür cisimlerin varolabileceğini öngörmüştür. Kara delikler evrende bulabileceğimiz en yoğun kütleli gök cismidir, bu kütle onların zamanı ve menakı bükebilmelerini sağlar. Öylesine büyük bir çekim güçleri vardır ki evrendeki en hızlı parçaçık olan fotonlar(ışık) bile bu çekim gücünden kaçamaz. Ama bu dediklerim yalnızca kara deliğin olay ufkuna girerseniz yaşanacak olaylardır, kara delikler olay ufuklarına girmediğiniz sürece son derece zararsız gök cisimleridir, hatta şuan güneşimizin yerine güneş kütlesinde bir kara delik konulsa gezegenlerin yörüngeleri hiç bozulmadan dönmeye devam eder. Bu yazıda bahsedeceğim TON-618 ise kara deliklerin içinde bile bir dev konumundadır, TON-618 bir ultra kütleli kara deliktir. bunu anlamanız için önce size süper kütleli kara delikleri anlatmam gerek. Süper kütleli kara delikler normal kara deliklerden bile binlerce kat kütleli, galaksilerin merkezlerinde bulunup galaksinin dönmesinde rol oynayan devasa gök cisimleridir. 

     

    TON-618 ise süper kütleli kara deliklerden bile milyonlarca kat büyük bir ultra kütleli kara deliktir, evrenin ve fiziğin sınırlarını zorlayan görülmüş en ama en büyük tek parça gök cismidir. Kendisi geçtiğimiz yıllara da tam olarak keşfedilse de daha öncesinde de keşfedilmişti fakat onun bir kara delikten ziyade etrafına muazzam ışık yaymasından dolayı bir kuasar olacağını düşündüler. Geçtiğimiz yıllarda gelişen teknoloji ve bulunan yeni gözlem teknikleriyle ise bu kuasarın merkezinde şuana kadar görülmüş en büyük kara delik olduğunu keşfettik. TON-618 in özelliklerinden bahsetmek gerekirse kendisini büyüklük anlamında güneşimizle kıyaslayacağım, TON-618 ortalama 66 milyar güneş kütlesine sahiptir. Çekim gücüyle maddeleri o kadar hızlı ezip parçalıyor ki etrafında muazzam parlak bir kuasar oluşturmuş, etrafında oluşturduğu bu kuasar ise  güneşimizden 140 trilyon kat daha parlak işte bu nedenle evrenin öteki ucundan bile görebilmekteyiz. Bu kara deliğin bir ucundan diğer bir ucuna bir roketle gitmeye çalışsanız yolculuğunuz binlerce yıl sürer, ışık hızıyla bile haftalar sürecektir. Peki nasıl oluyor da bu kadar büyük bir kara delik olabiliyor? Bunun cevabını net olarak bilemiyoruz ama en yaygın teoriye göre bu kara deliğin evrenin çok daha eski zamanlarında, hidrojen anlamından zengin dönemlerinde oluştuğu fikri bu kara delik zaten 10.4 milyar ışık yılı uzağımızda yani buna göre tahmini 11 12 milyar yaşında olması gerekmekte, bu da evrenin eski çağlarına denk geliyor ve gerçekten de en büyük yıldızlar galaksiler ve kara delikler o zamanlarda oluşmuş.

     

    Diğer kara deliklerden farklı olarak çok büyük hidrojen bloklarının kendi içlerine çökmesiyle oluşan kara deliklerin daha sonra kendisi gibi başka kara deliklerle birleştiği düşünülüyor. Burda galaksilerden bile daha büyük hidrojen bloklarından bahsediyoruz. Peki TON-618'den daha büyük kara delikler olabilir mi? Evet olabilir ama bilim insanlarına göre burada 5 kat 10 kat gibi oranlardan bahsedemeyiz çünkü kara deliklerin de kütlelerinin bir sınırı var. Çok büyük ihtimalle TON-618'den %10, %20 büyüklükte bir kara delikler bulabilmemiz mümkün. TON-618 henüz yeni keşfedildiği için bu kara delikle ilgili çalışmalar devam ediyor, yeni ve ilginç özellikleri ortaya çıkabilir.

     

    icg


    Yorumlar (0)

    Bu gönderi için henüz bir yorum yapılmamış.

    Yorum Bırakın

    Yorum yapmak için üye girişi yapmalısınız. Üye girişi yapmak için buraya tıklayınız.