Vişne Bahçesi - Anton Çehov

  Rus tiyatro yazarı ve modern öykünün en önemli isimlerinden olan Anton Çehov'un yazmış olduğu Vişne Bahçesi'nde, Rusya'da değişen toplumsal, politik ve ekonomik düzenin gerçekliğiyle yüzleşemeyen aristokrat bir ailenin konusu işlenmiştir. Eser, Rusya'da 19. yüzyılın ortalarında toprak köleliğinin kaldırılması ve burjuvasi yükselişe geçildiği zamanı anlatır. İçinde büyük bir vişne bahçesinin bulunduğu aile çiftliğinin, borçlar nedeniyle satılması gerekmektedir. Çiftlik sahibi aile, yeni düzen karşısında içinde çocukluk anılarının ve vişne bahçesinin bulunduğu mülklerini ellerinde tutmaktan acizdirler. Vişne Bahçesi, 1904 yılında Moskova Tiyatrosu'nda; oyuncu, yönetmen, öğretmen ve kuramcı Konstantin Stanislavski tarafından sahneye konmuştur. Çehov eseri "komedi hatta yer yer fars" olduğunu vurgulasa da, Stanislavski oyunu "trajedi" olarak ele almakta ısrar etmiştir.

"Yaşam geçip gitti, hiç yaşamamışım gibi."

 

 

Godot'yu Beklerken - Samuel Beckett

  Godot'yu Beklerken, İrlandalı yazar, oyun yazarı, eleştirmen ve şair Samuel Beckett tarafından yazılmıştır. Beckett 20. yüzyılın deneysel edebiyatının önde gelen yazarlarından, ilk postmodernistlerden ve "absürt tiyatro" olarak adlandırılan akımın en önemli yazarlarındandır. Godot'yu Beklerken Fransızca yazılan ve ilk kez Paris'te sahnelenen yazarın en çok bilinen eseridir. 1954 yılında Beckett tarafından bazı değişiklikler yapılarak İngilizceye çevrilmiş ve aynı zamanda başka ülkelerde de sahnelenmeye başlanmıştır. Godot'yu Beklerken oyununun varoluş sancılarını çeken karakterleri Vladimir ve Estragon'un yolları kesişir ve her gün yinelenen bir döngüye dönüşür. Hafıza gerçekliğini yerine getiremediğinde ise gerçekliğin kendisinden uzaklaşırlar. Oyun, Godot adında ne olduğu bilinmeyen bir kimseyi ya da "şeyi" beklemelerini konu alan en önemli absürt tiyatro eserlerinden biridir. 

"Ama burada, zamanın bu anında, istesek de istemesek de bütün insanlık biziz. Çok geç olmadan bundan yararlanalım!"

 

 

Venedik Taciri - William Shakespeare

  William Shakespeare tarafından yazılmış olan Venedik Taciri, 1600 yılında basılmış olsa da, kayda girdiği tarih 22 Temmuz 1598'dir. Oyunun 1596-1597 tarihleri arasında yazıldığı düşünülmektedir. Swan Tiyatrosu'nun sahibi Francis Langley, kendi tiyatrosunda oynamalarını sağlamak için oyuncularla o dönemler için büyük bir meblağ ile senet yapmıştı. Shakespeare bunun üzerine Venedik Taciri'ni yazmıştır. Shakespeare'in komedyalarından biri olan Venedik Taciri'nin konusu; Hristiyan tüccar Antonio'nun, arkadaşı Bassanio'nun sevdiği kadına talip olması için Shylock adında Yahudi bir tefeciden borç almasıyla hareketlenir. Shylock Antonio'ya borcunu ödemediği takdirde onun vücudundan yarım kilo et alacağı bir senet imzalatır. Bu trajikomik eser cevaplanmayı ve yorumlanmayı bekleyen sorularla bizleri baş başa bırakır. 

"Hayat herkesin belli bir rol oynadığı sahnedir."

 

 

Kibarlık Budalası - Moliére

  Kibarlık Budalası, Fransız oyun yazarı ve oyuncu Moliére (Jean-Baptiste Poquelin) tarafından yazılmış bir komedi oyunudur. IV. Mehmet'in elçisi olarak Paris'e gelen ve görkemli bir törenle karşılaşan Süleyman Ağa, Fransız sarayının ihtişamına beklenen ilgiyi göstermeyince, Fransız kralı XIV. Louis bu ilgisizliğe karşı Moliére'den bir oyun hazırlamasını ister. Kibarlık Budalası ilk kez 14 Ekim 1670'te Chambord'da, aynı yıl 28 Kasım'da ise sarayda kralın huzurunda oynanmıştır. Cahil ve saf olan, varlıklı fakat orta sınıftan bir adam olan Mösyö Jourdan'un tek hedefi asilzade olmaktır. Soyluların yer aldığı statüye geçebilmek için her şeyi yapmaktadır. Bunun üzerine gelişen gülünç olaylarla birlikte Moliére'in yarattığı başarılı bir oyun çıkmıştır. 

"Sevdiğimiz insanın bizi ikna etmesine ne de kolay izin veriyoruz!"

 

 

Antigone - Sophokles

  Yunan tragedyasının en önemli yazarları arasında adı ilk hatırlanan Sophokles (MÖ 495-406), konuları işleyişi ve oyundaki karakterleri canlandırmadaki ustalığı ile ayrı bir yere sahiptir. Tragedyalarında dönemin yazarlarında rastlanmayan derli toplu bir içyapı görülür. Sophokles'in günümüze yalnızca yedi eseri ulaşabilmiştir. Antigone tragedyası, konusunu antik tiyatro geleneğinin çok yararlandığı Labdakos ailesinin efsanesinden alır. Bireysel özgürlüğe inanan Antigone, inançları ve devlet yasalarının çatışması sonucu devlet otoritesine başkaldırşını ele alır. Antigone her ne pahasına olursa olsun, gömülmesinin yasak olduğu kardeşinin cesedini gömecektir...

"Nefret etmek için değil, sevmek için yaratıldım."

 

 

Lysistrata - Aristophanes

  Lysistrata, Aristophanes tarafından MÖ 411 yılında yazılmış bir oyundur. İlk defa MÖ 411 baharında sahnelendiği düşünülen oyun, tiyatro tarihinin ilk savaş karşıtı oyunudur. Erkeklerin savaştan dönmeleri beklemekten usanan kadınların savaşa son vermek için savaş bitene kadar erkeklerle yataklarını paylaşmama kararı almaları ile gelişen olayları konu alır. Yazarın en iyi kurulmuş, en insani komedyası olarak bilinen oyun, dünyanın birçok ülkesinde birçok tiyatro topluluğu tarafından sahnelenmiştir. 

"Biz koruyacağız sizi, hem de size rağmen."

 

 

Kaynakça:

https://www.wikipedia.org

Çehov, A., Vişne Bahçesi, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2016

Beckett, S., Godot'yu Beklerken, İstanbul, Kabalcı Yayınevi, 2015

Shakespeare, W., Venedik Taciri, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2012

Moliére, Kibarlık Budalası, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2016

Sophokles, Antigone, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2014

Aristophanes, Lysistrata, İstanbul, Türkiye iş Bankası Kültür Yayınları, 1999