Rıza'ya İstanbul'dan Öte Yer Var Mı?

Rıza'ya İstanbul'dan Öte Yer Var Mı?
  • 0
    0
    0
    0
  • Tayfun Pirselimoğlu sinemasında hep gitmek var. Onun filmlerinde arkası şehre, pencereye ve uzun yollara dönük karakterleri sürekli görürüz. Gitme hayali öylesine büyüktür ki her nerede olunursa olunsun orası karakterleri boğmaktadır. “Rıza” filmine adını veren kamyon şoförünün kamyonu arızalanmış ve onu yaptırmak için şehrin göbeğinde debelenmektedir. Rıza’nın donuk yüz ifadesi filmin başından itibaren öylesine etkileyicidir ki İstanbul sıkıntısı denen durumu anlayamamak imkânsızdır. 2007 yılında çekilen bu filme biraz yakından bakıldığında sanki 90’ların portresini çizmiş gibidir. Esnaf lokantalarının, duvarları dökülmüş otel odalarının, sürekli açık kalan televizyonların ve dolmuşlarda orda burda çalan arabesk şarkıların film üzerinde kurduğu imgeler oldukça güçlüdür. Rıza (Rıza Akın) otel odasının penceresinden dışarı baktığında uzaklara dalıp dalıp gitmektedir çünkü gücü gücü yetene olduğu bir yerdedir. Paranın, ailenin ve gücün olmadığı her yer insanı ezip yok etmektedir. İstanbul, şehrin ortasında hapis kalmış daha özelde ise bir otel odasının ranzasına mahkûm olmuş Rıza’nın ve onun gibi daha birçok kişinin dram öyküsüdür. Kapalı mekanlarla birlikte dış mekanların da ruhu sıkıştıran bir özelliği vardır. Yüksek binalar, daracık sokaklar, eski yapılar bunun örneklerinden bir kaçıdır. Parasızlık ve kamyonunu tamir ettirme düşüncesi Rıza’yı elinde çekiciyle adam öldürmeye zorlar ve artık onunda bir günahı olmuştur. Filmin dayandığı bir temel nokta ise herkesin günahı olduğu ve bununla birlikte cehennem diye bir şeyin de olduğudur. Meryem (Nurcan Eren), halk çamaşırcısında çalışan ve Rıza’nın bir zamanlar kamyonunu alıp terk ettiği kadınlardan biridir. Rıza, sık sık Meryem’i ziyarete gitse de sürekli azarlanmaktadır. Meryem ise senelerce yatalak kocasına bakmış ve onunla ilgilenmediği bir zamanda kocasını kaybetmiş bir kadın olarak bunun günah olduğunu fakat acı çekmediğini Rıza’yla paylaşmaktadır. İkisinin bir çay bahçesinde buluşup bu konuları konuşmalarından hemen sonra Meryem günahkâr olduğunu söylerken rıza hiçbir şey söylemez halbuki ikisinin de günahları vardır ve ikisi de artık eşittir. Rıza, Meryem’e “kötüyüm” der, Meryem ise “Kim iyi ki” diye cevap verir. Filmin geneline bakıldığında gerçekten hiç kimsenin iyi olmadığı görülür. Rıza boşluğa baktığı ve çıkmazları olduğu için iyi değildir, Meryem yalnız olduğu ve geçmişe öfkeli olduğu için iyi değildir, otelde sürekli tv izleyen yaşlı amca, oğlunu beklediği için iyi değildir aslında “Rıza” filmi iyi olmayanların hikâyelerinin bir toplamı. Rıza o kadar mutsuzdur ki bir gün Meryem’in evine gider ve oturduğu çekyatı işaret ederek burada uyuyabilir miyim diye sorar. O uyurken Meryem kalkıp yemek yapar, yemek yiyip televizyon izlerler ama Meryem çok tedirgindir en son uyumak için odasına geçtikten sonra Rıza da üzerini çıkartıp yanına uzanır ve aralarında hiçbir şey olmaz çünkü ikisinin de hayata karşı büyümüş koca koca yalnızlıkları vardır. Hayatla uğraşmak onların uğraştığı şeye karşı olan enerjilerini sömürmüştür. Rıza’nın aynada kendisine olan derin derin bakışları onun suçunu itiraf etmeye yetmiştir. Otelde kalan kaçak göçmen Gulam’ın ona dostça yaklaşıp sigarasını paylaştıktan hemen sonra Rıza tarafından öldürülmesi oldukça trajiktir fakat Rıza suçlu bir halde dolmuşa bindikten sonraki hali ise seyirciyi üzmüştür. Çaresiz, suçlu ve sessizce kriz geçirecek kadar zavallıdır. Kamyonu tamir ettirecek parayı bulur fakat kamyonuyla İstanbul’dan ayrılamaz bunu filmde görmeyiz fakat belirgin olan şey ise şehrin erkekler için var olduğudur. Film üzerinden yakından bir erkeklik okuması yapılırsa homososyal alanların ne şekilde ortaya çıktığı da anlaşılmış olur. Rıza işlediği cinayetten dolayı vicdan azabı çekse de onun yükü şehrin mutsuz ve kimsesiz erkeği olmasında saklıdır. Herkesin içini ezen yok eden bir günahı vardır bu hayatta…


    Yorumlar (0)

    Bu gönderi için henüz bir yorum yapılmamış.

    Yorum Bırakın

    Yorum yapmak için üye girişi yapmalısınız. Üye girişi yapmak için buraya tıklayınız.