Karikatür serisinin ikincisi olacak bu yazım. İlkini okumak için bağlantıya tıklayabilirsiniz.  Okumak için

       

Karikatüre göz atacak olursak adamın oturuşu ve söylediği söz ”Yazmasaydım delirirdim.” ifadesi bu ünlü sözün sahibi Sait Faik Abasıyanık’a bir göndermedir. İlla ki birçok yazar ve şairin yazmaya olan tutkuları, içlerinden bu cümleyi geçirtmiştir. Lakin en açık dile getiren Sait Faik’tir ve bu söz onunla özdeşleşmiştir. Sözün asıl geçtiği yere ve anlamına değinmeden önce karikatürün ikinci kısmına göz atalım. Evet burada bu ünlü sözü söyleyen bir yazar değil bakkaldır. Ve onca alacak uçup gidecek diye efkarlanıp da söylemiş. Bir yönden çok ironik ama bir açıdan yazarın bu sözü söylemesindeki derinliği ifade edemiyor, gölgeliyor. Elbette mizahın olayı da budur. Yaşadığımız böylesi ekonomik sıkıntılı günlere de çok açık bir gönderme yaptığını da inkar edemem.

İlk karikatür ilişkilendirmem de edebi karakterle bu bağı kurmuştum (bu bağ Recaizade Mahmut Ekrem’in kaleme aldığı Araba Sevdası kitabının baş karakterleri Bihruz Bey ve Periveş Hanım arasındaydı). Burada ise yazarın yazdığı bir karakterle değil bizzat yazarın kendisiyle bir ilişki var. İşte kurgusal unsuru değil yazarın esas oluşu Ahmet Ümit’in Aşkımız Eski Bir Roman öyküsündeki Edip Bey’in durumunu hatırlattı. Edip Bey’in durumu çok ilginç ve uç ama mantıkta benzerlik olduğunu düşünüyorum. Eğer okumadıysanız okumanızı öneririm ve sürprizi bozmayayım.

Peki Sait Faik’in bu sözünün asıl anlamı nedir,  bize ne demek istiyor? 

“Söz vermiştim kendi kendime: Yazı bile yazmayacaktım. Yazı yazmak da, bir hırstan başka ne idi? Burada namuslu insanlar arasında sakin, ölümü bekleyecektim. Hırs, hiddet neme gerekti? Yapamadım. Koştum tütüncüye, kalem kâğıt aldım. Oturdum.

Ada’nın tenha yollarında gezerken canım sıkılırsa küçük değnekler yontmak için cebimde taşıdığım çakımı çıkardım. Kalemi yonttum. Yonttuktan sonra tuttum öptüm. Yazmasam deli olacaktım…”  Son Kuşlar kitabından  “Haritada Bir Nokta” adlı öyküden…

Bu söz öyle haybeye söylenmiş bir söz değildir. Anlaşılmamanın verdiği çaresizliğe, insanların kalabalıklar içindeki yalnızlığına, kimsesizliğine ışık tutuyor o bir cümle. Ve tüm yazdıklarıyla çağdaş öykücülüğün güçlü kalemidir Sait Faik Abasıyanık. Onunla bir sözüyle başladık ve bir sözüyle bitirelim:

“Yalnızlık dünyayı doldurmuş. Sevmek, bir insanı sevmekle başlar her şey. Burada her şey bir insanı sevmekle bitiyor.”   

(Alemdağ’da Var Bir Yılan'dan )