Merhabalar dostlar Oppenheimer filmi ile sessizliğini bozan Christopher Nolan hem oyuncu kadrosu hemde işlediği konu bakımından güzel bir iş olacağını bize hissettirdiği ve ilk tanıtımla bizleri daha da meraklandırdığı filmi ile unutulan Manhattan Projesini tekrardan gündeme getirdi. Filmi izlemeden yorum yapmak pek doğru olmayacağından fazla detaya girmeden asıl konumuza geçiş yapalım...

Nedir Bu Manhattan Projesi?

İnsanlığı daha ileriye taşıma ve barışı dünyada egemen kılma amacıyla bir araya gelen bir grup bilim insanı, mühendis ve teknisyen sonradan kan ve göz yaşına sebebiyet verdiklerini anlayacakları bu projeye nasıl dahil oldular gelin hep beraber bakalım...

Aslında Atom hakkında ilk bilimsel görüş 1803 – 1808 yılları arasında İngiliz bilim adamı John Dalton tarafından ortaya atılmıştır. Dalton' a göre; Maddenin en küçük yapı taşı atomdur. Daltonun bu fikirlerinden sonra bilinenin aksine atom bombası çalışmaları 1930'lu yıllarda değil 1896 de Fransız fizikçi Henry Becquerel’in radyoaktiviteyi keşfetmesiyle geliştirilmeye başlamıştır. Atom bombası fiziksel olarak ise ilk defa 1911 yılında denenmiştir. Fakat atom bombasının yıkıcı gücü ancak 1930’lu yılların sonuna doğru anlaşılmıştır. 2 Aralık 1942 de “Metalurji Projesi” kod adlı projeyi İtalyan Enrico Fermi yapmıştır ve resmen atom çağını başlatmıştır. Ardından atom enerjisinin silahlarda kullanılabileceğini öngören Albert Einstein  dönemin Amerika başkanı Roosevelt’e bir mektup yazar ve Almanya’nın II. Dünya Savaşı başlamadan Atom enerjisini keşfetmeye çok yakın olduğunu ve bunu savaşta yıkıcı bir güç olarak kullanmaya karar verdiğini bildirir. Mektup olayından hemen sonra Almanya’dan daha çabuk davranan ABD, 1945 yılında Los  Alamos, Meksika’da  Prof. Dr. Oppenheimer  kontrolünde atom enerjisinin kullanımını araştırmış ve saf Uranyum ve Plutonyum’dan 50 şer kg üretmeyi başarmıştır.

ABD, atom enerjisinin insanlar üzerindeki ölümcül ve yok edici etkisini araştırmak için “Manhattan Project” adı verilen araştırma grubunu kurmuştur.  ABD, Kanada ve İngiltere tarafından başlatılan projenin bilimsel başkanlığını fizikçi Robert Oppenheimer, askeri başkanlığını ise General Leslie R. Groves üstlenmiştir. 1945’te 40 Laboratuar ve 200.000 bilim insanıyla başlayan bu projedeki çalışan sayısı Amerika’da makine endüstrisinde üretim yapan tüm işçi sayısından daha fazlaydı. Proje başarıyla sonuçlanmış, 16 Temmuz 1945 tarihinde Trinity adı verilen denemede dünyanın ilk nükleer bombası New Mexico eyaletinin Alamogordo kenti yakınlarında patlatılmıştır.

 

(Trinity patlamasının, infilak anından 0,016 sn sonra çekilmiş görüntüsüdür. Görüntülenen yarım kürenin en yüksek noktası yaklaşık 200 metre yüksekliğindedir.)

Aslında bu denemeden önce, Başkan Harry Truman Fat Man Atom bombasının II. Dünya savaşının sonlarına yaklaşılırken  Japonya üzerinde kullanılması kararını çoktan almıştı. Alınan bu canice kararda başkanın kişisel sorunları, kini, nefreti ve Pearl Harbor’dan kalma öç alma duygusunun da etkili olduğu söylenebilir.

Manhattan Projesi aslında bilimsel açıdan çığır açacak ve ilerletecek bir proje olarak askeri açıdan ise sadece caydırıcı bir güç olması için başlanılmış ancak tarihin gördüğü en büyük katliamlardan biriyle sonuçlanmıştır bu olaylar silsilesinden sonra projede yer alan pek çok bilim adamı suçluluk duymuş mesleği bırakmış bir kısmı ise başka bilim dallarına yönelmiştir. Projenin baş kahramanlarından Julius Robert Oppenheimer Savaş sona erdikten sonra, yeni oluşturulan ABD Atom Enerjisi Komisyonu'nun etkili Genel Danışma Komitesi'nin başkanı oldu. Bu pozisyonu, nükleer silahların yayılmasını önlemek, nükleer enerjinin uluslararası kontrolü ve Sovyetler Birliği ile nükleer silahlanma yarışında lobi yapmak için kullandı. Fiziğin babası Albert Einstein ise 1954 yılında, ölümünden bir yıl önce, bu konuda arkadaşı Linus Pauling’e şunları söylemiştir. “Hayatımda tek bir büyük hata yaptım. Başkan Roosevelt’e atom bombası tavsiyesini yapmak. Ama yine de bir nedeni vardı. Almanların daha önce yapması tehlikesi” diyerek üzüntüsünü dile getirmiştir.

Bu proje ile bilimde gerçekten de çığır açılmış insanlığın menfaatleri için yeni keşifler yapılmış, ancak günümüzde de olduğu gibi savaşın kirli gölgesinden, ticaretinden ve insanlığın birbirine düşmesinden nemalanan gizli el müdahalede bulunmuş savaş çağını kapatmaktansa sürekli körükleyerek, atom çağını ve sonrasında soğuk savaşla devam eden günümüze değin uzanan bir olaylar silsilesine sebep olmuşlardır. Masum insanlar acı çekerken acıya sebebiyet verenler ceplerini doldurdular ve bu düzen devam ettiği sürece doldurmaya da devam edeceklerdir...

 

Kaynak:

https://www.tarihiolaylar.com/tarihi-olaylar/manhattan-projesi-896

https://tr.wikipedia.org/wiki/Albert_Einstein

https://tr.wikipedia.org/wiki/Robert_Oppenheimer

https://www.britannica.com/search?query=Manhattan+Project

https://evrimagaci.org/manhattan-projesi-insanlik-tarihinin-ilk-atom-bombasi-nasil-ve-neden-uretildi-9840